หนึ่งปีสงครามยูเครนกับแผนสันติภาพของจีน
Blockdit Originals โดย ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร
มีคนเคยถามผมว่าจีนจะเป็นตัวกลางสมานแผลใจระหว่างรัสเซียกับยูเครนได้ไหม ในเมื่อจีนจริงๆ แล้วมีความสัมพันธ์ที่พิเศษกับทั้งคู่ จีนเป็นพันธมิตรเชิงยุทธศาสตร์ที่สำคัญของรัสเซีย ส่วนยูเครนก็เป็นหุ้นส่วนสำคัญของจีนในความริเริ่มเส้นทางสายไหมใหม่ของจีน
ประวัติศาสตร์ที่ผ่านมานั้น จีนไม่เคยเล่นบทบาทเป็นท้าวมาลีวราชผู้ไกล่เกลี่ยสงครามเลย เพราะจีนเกรงจะแกว่งเท้าหาเสี้ยน จีนมักจะสนใจเรื่องตัวเองเป็นหลัก ดังเช่นที่พอพูดถึงสงครามยูเครน จีนก็จะไปต่อพูดเรื่องไต้หวันทันที แต่บัดนี้จีนเป็นมหาอำนาจโลกไม่เหมือนในอดีต จีนย่อมจำเป็นต้องเล่นบทบาทเชิงรุกมากขึ้นในเวทีโลก
ครบรอบ 1 ปี กับสงครามยูเครน จีนได้ออกแผนสันติภาพ โดยเรียกร้องให้ทุกฝ่ายยอมรับหลักการ 12 ข้อ ได้แก่
- 1.เคารพอธิปไตยของทุกประเทศ
- 2.เลิกแนวคิดสงครามเย็น
- 3.หยุดการสู้รบ
- 4.รื้อฟื้นการเจรจาสันติภาพ
- 5.แก้ไขวิกฤติด้านมนุษยธรรม
- 6.คุ้มครองพลเรือนและเชลยศึก
- 7.ดูแลความปลอดภัยของโรงไฟฟ้านิวเคลียร์
- 8.ลดความเสี่ยงทางยุทธศาสตร์
- 9.อำนวยความสะดวกการส่งออกธัญญาหาร
- 10.หยุดการคว่ำบาตรฝ่ายเดียว
- 11.รักษาความมั่นคงของห่วงโซ่อุตสาหกรรมการผลิต
- 12.เริ่มการบูรณะฟื้นฟูหลังสงคราม
ข้อ 1 เหมือนจีนจะไม่ค่อยเห็นด้วยกับการบุกยูเครนของรัสเซีย แต่ก็ไม่ได้พูดออกมาตรงๆ และจีนจำเป็นต้องใส่ข้อนี้ไว้เป็นข้อแรก เพราะในใจจีนนั้น เรื่องไต้หวันมาเป็นอันดับ 1 จีนมองว่าไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีน ใครอย่าเอาเรื่องยูเครนมาเปรียบเทียบกับไต้หวัน และจีนเรียกร้องให้ทุกคนเคารพอธิปไตยของจีนเหนือเกาะไต้หวัน
ส่วนข้อ 2 นั้น ก็คือการโจมตีสหรัฐฯ และยุโรป และสะท้อนว่าจีนเองก็เห็นด้วยกับมุมมองของฝั่งรัสเซียต่อสงครามครั้งนี้ว่า ต้นตอมาจากการรุกคืบขยายอิทธิพลของนาโต้ (แน่นอนฝรั่งเห็นว่าเป็นสิทธิอันชอบธรรมของยูเครนที่จะอยากเข้าร่วมนาโต้ และนาโต้มีไว้ป้องกันไม่ให้คนอื่นรุกราน ไม่ได้มีไว้โจมตีใคร
จีนต่อต้านแนวคิดสงครามเย็น ยังสะท้อนจุดยืนของจีนที่ต่อต้านสงครามการค้า สงครามเทคโนโลยี และการปิดล้อมของสหรัฐฯ ต่อจีนในช่วงที่ผ่านมา
โดยที่สหรัฐฯ มองว่าจีนเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงของสหรัฐฯ เหมือนกับสหภาพโซเวียตในยุคสงครามเย็นรอบที่แล้ว จนดูเหมือนสหรัฐฯ กำลังพยายามจะผลักโลกให้แตกเป็นสองขั้วอีกครั้ง คือขั้วสหรัฐฯ กับพันธมิตรตะวันตก กับขั้วรัสเซีย จีน อิหร่าน เกาหลีเหนือ เสมือนสองขั้วอุดมการณ์แบบสงครามเย็นในอดีต จีนเองไม่ต้องการกลับไปสู่โลกแบบนั้นที่จะถูกโดดเดี่ยวจากตะวันตกซึ่งเป็นคู่ค้าหลักของจีน
ข้อที่น่าสนใจอีก 2 ข้อ คือ ข้อ 8 หลีกเลี่ยงความเสี่ยงทางยุทธศาสตร์ ซึ่งแปลความว่าจีนไม่ต้องการให้ยกระดับเป็นสงครามนิวเคลียร์ ข้อนี้จีนเอาใจยุโรปซึ่งกลัวภัยนิวเคลียร์ และข้อ 10 ให้ยกเลิกการคว่ำบาตร ซึ่งเท่ากับว่าจีนเรียกร้องให้สหรัฐฯ และตะวันตกยอมถอยหนึ่งก้าวด้วยการเลิกการคว่ำบาตรรัสเซีย
จีนไม่ได้พูดออกมาตรงๆ ว่าต้องการให้แต่ละฝ่ายทำอะไร แต่พูดในเชิงหลักการใหญ่ๆ แต่หากถอดรหัสแล้ว ข้อเสนอสันติภาพของจีน คือ ให้ทั้งสองฝ่ายหยุดยิง รัสเซียคืนดินแดนให้ยูเครน แต่ในขณะเดียวกันนาโต้ก็ต้องสัญญาที่จะไม่เอายูเครนเข้าพวก (เลิกแนวคิดสงครามเย็น) และตะวันตกต้องเลิกคว่ำบาตรรัสเซีย
ใครๆ ก็น่าจะชอบสันติภาพ และข้อเสนอของจีนก็ดูเหมือนจะกลางๆ ประนีประนอมทุกฝ่าย ถอยคนละก้าวตามสูตรการเจรจา แล้วเพราะเหตุใดตะวันตกจึงไม่เอาด้วยกับจีน
สาเหตุแรก คือ ความไม่ไว้วางใจจีนและรัสเซียของตะวันตก ในวงยุทธศาสตร์ของสหรัฐฯ มองว่านี่เป็นแผนยุติสงครามระยะสั้น เพื่อซื้อเวลา หวังให้โอกาสรัสเซียหยุดพักหายใจ และกลับไปจัดทัพใหม่ให้พร้อมกลับมารบ ท่ามกลางสถานการณ์วันนี้ที่รัสเซียดูจะรุกคืบไม่ได้ และดูจะเริ่มเพลี่ยงพล้ำในหลายแนวรบ
จากมุมมองของฝ่ายยุทธศาสตร์ของสหรัฐฯ ไม่มีอะไรรับประกันได้ว่ารัสเซียจะไม่กลับมาบุกยูเครนใหม่เมื่อพร้อมขึ้นกว่านี้ ตอนนี้สถานการณ์กำลังเป็นบวกต่อยูเครน จะมาล้มเลิกกลางคันได้อย่างไร ต้องกัดฟันสู้ต่อไปเท่านั้น
แต่สาเหตุที่สำคัญกว่านั้น เพราะในประวัติศาสตร์ของสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งสหรัฐฯ และยุโรปยังจดจำขึ้นใจ มีช่วงหนึ่งที่มีความพยายามเจรจาสันติภาพกับฮิตเลอร์ แต่สุดท้ายก็นำไปสู่สงครามอยู่ดี
ในวงการความมั่นคงของฝรั่งจึงมีศัพท์ว่า Appeasement คือการอ่อนและเกรงใจต่อศัตรู ซึ่งสุดท้ายกลับยิ่งจะทำให้ศัตรูได้ใจและฮึกเหิม การสู้กับคนบ้า (ปูตินก็เหมือนฮิตเลอร์) ต้องอาศัยคนกล้าและเด็ดเดี่ยวชนิดเชอร์ชิล (หรือเซเลนสกี้) เท่านั้น ไม่ใช่คนที่กลัวสงครามและพร้อมจะประนีประนอมอย่างเนวิล แชมเบอร์ลิน นายกฯ อังกฤษคนก่อนเชอร์ชิล
สหรัฐฯ เองยังขู่เช้าขู่เย็นว่าได้ข่าวกรองมาว่าจีนกำลังพิจารณาสนับสนุนรัสเซียเรื่องอาวุธ ซึ่งหากจีนช่วยรัสเซียจริง สหรัฐฯ ขู่ว่าจะคว่ำบาตรจีนพ่วงไปด้วย แต่จีนไม่น่าทำอะไรอย่างนั้น เพราะความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจของจีนและตะวันตกนั้นลึกซึ้งมาก
และเศรษฐกิจจีนภายในตอนนี้ก็ไม่สู้ดี แต่จีนก็ต้องแสดงท่าทีว่าอาจจะช่วยรัสเซีย เพื่อเพิ่มไพ่ต่อรองกับสหรัฐฯ โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่จีนกับสหรัฐฯ ขัดแย้งกันอย่างรุนแรงเช่นกรณีความขัดแย้งเรื่องบอลลูน และการยกเลิกทริปการเดินทางเยือนจีนของ รมว. กระทรวงต่างประเทศของสหรัฐฯ
นี่แหละครับ หนึ่งปีผ่านไป ปัญหาสงครามยูเครนและความขัดแย้งในการเมืองโลกวนกลับมาที่จุดเดิม อย่าไปตั้งความหวังอะไรมากกับแผนสันติภาพของจีน ซึ่งช่วยเสริมภาพลักษณ์ที่เป็นกลางและแสวงสันติภาพของจีน แต่คงไม่ได้เกิดผลหรือนำไปสู่ข้อตกลงอะไรได้ง่าย เพราะสหรัฐฯ ชัดเจนว่าไม่เอาด้วยแน่นอน
สหรัฐฯ ย่อมจะทนอึดยืนหยัดช่วยยูเครนต่อไป หวังว่าทนอึดได้ยาวกว่าแล้วปูตินจะพังไปเอง ยูเครนมาถึงจุดนี้แล้วก็ต้องทนอึดต่อไปไม่มีทางเลือกอื่น ไม่เช่นนั้นที่ผ่านมาเสียเลือดเนื้อไปเพื่ออะไร ส่วนรัสเซียเองก็ต้องทนอึดต่อไป ไม่อย่างนั้นที่ผ่านมามีประโยชน์อะไร และรัสเซียก็คงหวังว่าสหรัฐฯ และตะวันตกสุดท้ายจะหมดแรงไปก่อนเมื่อถึงปีเลือกตั้งหรือปีเปลี่ยนขั้วการเมือง
สงครามจึงแคลื่อนเข้าสู่ปีที่สองโดยมองไม่เห็นทางลงของทุกฝ่ายเช่นเดิม
- 56
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
