5 มี.ค. 2023 เวลา 03:09 • ข่าวรอบโลก

อนาคตของ ‘ตระกูลการเมืองอาเบะ’

ประเทศญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในประเทศที่มีสัดส่วนนักการเมืองจากตระกูลการเมือง (“dynastic politician”) สูงมาก โดยจากการศึกษาของ Daniel Smith นักวิชาการที่มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย พบว่า ในช่วงที่ผ่านมา ส.ส หนึ่งในสามของญี่ปุ่นมาจากตระกูลการเมือง สัดส่วนนั้นเพิ่มขึ้นเป็นสองในสามสำหรับนักการเมืองที่ได้เป็นรัฐมนตรี
2
นายอาเบะ ชินโซ อดีตนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นที่ถูกลอบสังหารเมื่อกลางปีที่แล้ว ก็เป็นหนึ่งในนักการเมืองจากตระกูลการเมืองอันโด่งดัง โดยตาของอาเบะคือนาย คิชิ โนบูสุเกะ อดีตนายกรัฐมนตรี และพ่อของอาเบะคือ นายอาเบะ ชินทาโร อดีตรัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศ
อาเบะเป็นนักการเมืองที่ได้รับอิทธิพลจากตาของเขาเป็นอย่างมา หนังสือ The Iconoclast ได้เขียนว่า “คิชิเป็นสมาชิกคณะรัฐมนตรีที่ประกาศสงครามกับอเมริกา เขาไม่เคยยอมรับได้ว่าญี่ปุ่นควรเป็นอะไรนอกเหนือจากประเทศมหาอำนาจ และเขาทุ่มชีวิตหลังสงครามจบกับการปะทะกับข้อจำกัดต่างๆ ที่อเมริกาได้ครอบญี่ปุ่นไว้” อาเบะจึงซึมซับอุดมการณ์ที่จะปฏิรูปญี่ปุ่นให้กลับมาเป็น "ประเทศปกติ" อีกครัง
อาเบะเคยกล่าวว่า ถึงแม้บทบาทของคิชิในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองจะทำให้เขาถูกมองว่าเป็นอาชญากรสงคราม และเป็นตัวแทนของความอนุรักษนิยม แต่คำวิจารณ์เหล่านี้ก็เป็นแรงผลักดันให้เขาเชื่อในอุดมการณ์อนุรักษนิยมเช่นเดียวกัน
อย่างไรก็ตาม ผู้ที่สืบชื่อของคิชิต่อไม่ใช่อาเบะ แต่เป็นน้องชายของเขา โดย ชินทาโร พ่อของอาเบะได้สัญญากับคิชิว่า จะอนุญาตให้ลูกชายของคิชิอีกคนรับลูกของทาโรคนหนึ่งเป็นลูกบุญธรรม เพื่อให้มีผู้สืบตระกูลคิชิต่อไป ดังนั้น น้องชายของอาเบะจึงชื่อว่า คิชิ โนบูโอะ ระหว่างที่อาเบะ ชินโซ ใช้ชื่อของพ่อต่อไป
ตัวชินทาโร อาเบะเอง ไม่เคยได้ไปถึงจุดสูงสุดของการเมืองญี่ปุ่น เพราะระหว่างที่เตรียมตัวลงสมัครเลือกตั้งเป็นหัวหน้าพรรค Liberal Democratic Party (LDP) เขาก็ล้มป่วยลง และเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งเสียก่อน ต่อมาอาเบะได้รับเลือกตั้งเป็น ส.ส. ในเขตเดิมของพ่อเขา
อาเบะประสบความสำเร็จทางการเมืองมากกว่าน้องชายที่ใช้ชื่อคุณตาที่เป็นหนึ่งในนายกรัฐมนตรีที่มีชื่อเสียงที่สุดของญี่ปุ่น โดยอาเบะได้เป็นนายกฯ สองสมัย และเป็นนายกฯ ที่ดำรงตำแหน่งนานที่สุดในประวัติศาสตร์ แต่เมื่ออาเบะลาออกในปี 2020 นายกฯ ซูกะก็ได้แต่งตั้งนายคิชิ โนบูโอะ เป็นรัฐมนตรีกระทรวงกลาโหม
ระหว่างนั้น อาเบะเองก็ยังมีอิทธิพลอยู่มากในพรรค LDP จึงยังกล่าวได้ว่า ตระกูลคิชิ-อาเบะ ก็ยังเรืองอำนาจอยู่พอสมควร
ทว่า ปีที่แล้ว อาเบะถูกลอบสังหาร ระหว่างที่ในช่วงปลายปี คิชิลาประกาศลาออกจากทั้งตำแหน่งรัฐมนตรีและ ส.ส. เนื่องจากสุขภาพไม่ดีมาเป็นเวลานาน จึงทำให้เป็นครั้งแรกตั้งแต่ปี 1993 ที่ไม่มีสมาชิกตระกูลคิชิ-อาเบะนั่งอยู่ในสภาญี่ปุ่นเลยแม้แต่คนเดียว
Tobias Harris นักวิเคราะห์การเมืองญี่ปุ่นได้รายงานว่า หลังจากที่อาเบะถูกลอบสังหาร ตระกูลอาเบะก็พยายามหาคนมาลงรับเลือกตั้งเป็น ส.ส. เพื่อสืบชื่ออาเบะในสภาต่อ แต่อาเบะเองไม่มีลูก ภรรยาของเขาก็ไม่อยากเล่นการเมือง และญาติคนอื่นๆ ที่ใช้ชื่ออาเบะก็ไม่สนใจ ถึงแม้จะมีการคาดเดาว่าภรรยาของอาเบะจะรับลูกของคิชิหนึ่งคนมาเป็นลูกบุญธรรมและลงแข่งในนามอาเบะ แต่สุดท้ายก็ไม่เกิดขึ้น
ดังนั้น สมาชิกตระกูลคิชิ-อาเบะคนเดียวที่กำลังจะลงสมัครในการเลือกตั้งคือ นายคิชิ โนบุจิโย ลูกชายของคิชิ โนบูโอะ ซึ่งประเดิมการหาเสียงด้วยการทำเว็บไซต์ชีวประวัติของตน ที่มีแผนผังครอบครัวโยงกลับไปถึงคุณทวด คือ นาย คิชิ โนบูสุเกะ และคุณลุง คือ นายอาเบะ ชินโซ อย่างชัดเจน (นับเป็นการหาเสียงโดยใช้ชื่อครอบครัวที่เปิดเผยเป็นอย่างมาก!)
แผนผังครอบครัว ที่คิชิ โนบูจิโย ใช้หาเสียง
สุดท้ายแล้ว โนบูจิโย ก็ได้ลบเว็บไซต์เขา หลังจากที่โดนวิพากษ์วิจารณ์เรื่องการนำแผนผังครอบครัวมาหาเสียง และมีคนกล่าวหาว่าเขามองการเมืองเป็นธุรกิจครอบครัว แต่เขาก็คงไม่เผชิญอุปสรรคอะไรอีกมากนักในการชนะการเลือกตั้งครั้งนี้ เพราะเขตของเขาเป็นเขตที่มีความอนุรักษนิยมสูง เลือกสมาชิกครอบครัวเขามาหลายสมัย จนในการเลือกตั้งครั้งสุดท้าย พรรคการเมืองฝ่ายค้านหลักเลือกที่จะไม่ส่งผู้สมัครมาลงแข่งเลยด้วยซ้ำ
ด้วยการจากไปของอาเบะ กับสุขภาพที่ไม่ดีของคิชิผู้พ่อ ตระกูลคิชิ-อาเบะก็คงไม่มีอิทธิพลเหนือการเมืองญี่ปุ่นเช่นเมื่อก่อน หน้าที่การเดินตามอุดมการณ์ของคิชิ โนบูสุเกะ คงตกไปที่นักการเมืองในกลุ่มอาเบะในพรรค LDP คนอื่นๆ ที่อาเบะได้ปั้นขึ้นมาให้เดินตามรอยเขาต่อไป
[ติดตามเรื่องราวรอบโลกได้ที่เพจ Ken Mathis Lohatepanont: https://www.blockdit.com/kenlwrites]
แหล่งอ้างอิง:
“Dynasties and Democracy in Japan | Japan at the Crossroads.” https://japan-crossroads.yale.edu/news/dynasties-and-democracy-japan (March 4, 2023).
Harris, Tobias. 2020. The Iconoclast: Shinzo Abe and the New Japan. London: Hurst & Company.
———. 2023. “The Next Kishi.” Observing Japan. https://observingjapan.substack.com/p/the-next-kishi (March 4, 2023).
Hayashi, Yuka. 2014. “For Japan’s Shinzo Abe, Unfinished Family Business.” Wall Street Journal. http://online.wsj.com/articles/for-japans-shinzo-abe-unfinished-family-business-1418354470 (March 4, 2023).
Johnston, Eric. 2023. “Yamaguchi By-Election Puts Spotlight on Dynastic Politics.” The Japan Times. https://www.japantimes.co.jp/news/2023/02/27/national/politics-diplomacy/nobuchiyo-kishi-political-dynasties-backlash/ (March 4, 2023).
Maeda, Kenta. “Kishi Removes Family Tree from Website amid Cries of Nepotism | The Asahi Shimbun: Breaking News, Japan News and Analysis.” The Asahi Shimbun. https://www.asahi.com/ajw/articles/14839247 (March 4, 2023).
โฆษณา