Blockdit Logo (Mobile)
Bnomics
•
13 มี.ค. 2023 เวลา 12:11 • ธุรกิจ

ปรากฎการณ์ Bank Run!! เมื่อคนผวาแห่ถอนเงินจากธนาคารที่หมดความน่าเชื่อถือ

การล้มละลายของ Silicon Valley Bank (SVB) เป็นข่าวใหญ่ที่สร้างแรงกระเพื่อมไปทั่วทุกสารทิศอย่างแท้จริง
1
โดยภายในเวลาเพียง 2 วันหลังจากประกาศล้มละลายของ SVB ก็มีอีกหนึ่งธนาคาร คือ Signature Bank ก็ถูกสั่งปิดไปตามกัน ด้วยเหตุผลการป้องกันความเสี่ยงเชิงระบบ
ซึ่งปรากฎการณ์สำคัญอย่างหนึ่งที่ทำให้ปัญหาของทั้ง 2 ธนาคารรุนแรง และส่งผลต่อเนื่องมาถึงระบบการเงิน คือ ปรากฎการณ์ “Bank Run” ซึ่งเป็นสิ่งที่เราจะนำมาเล่ากันในบทความนี้…
Bank Run คือ สภาวะซึ่งผู้คนจำนวนมากไม่มั่นใจในธนาคารหรือสถาบันการเงินจน (วิ่ง) แห่กันไปถอนเงินออกพร้อมๆ กัน ทำให้สถาบันการเงินเหล่านั้นเกิดปัญหาสภาพคล่อง และอาจจะล้มละลายได้ในที่สุด
ปัญหา Bank Run มักจะเกิดมาจากเวลามีข่าวว่า ธนาคารหรือสถาบันการเงิน “ไม่สามารถชำระหนี้ได้ (Insolvency)”
ข่าวแบบนี้จะทำให้ผู้คนเริ่มไม่มั่นใจในธนาคารและรีบแห่ไปถอนเงินออกมา เพราะ กลัวว่าเงินซึ่งตนฝากไว้จะสูญไป พร้อมกับที่ธนาคารล้มละลายไปด้วย
พอคนแห่ไปถอนเงินมากๆ ก็จะทำให้สถานการณ์สภาพคล่องของธนาคารแย่ลง จากตอนแรกอาจจะมีปัญหาแค่เล็กน้อย ก็จะกลายเป็นปัญหาใหญ่โต ความน่าเชื่อถือของธนาคารก็ลดลงไปอีก
เมื่อความน่าเชื่อถือของธนาคารลดลง ก็จะทำให้มีผู้คนมาแห่ถอนเงินออกจากธนาคารมากขึ้นไปอีก และก็ทำให้ธนาคารหาเงินกู้จากแหล่งอื่นๆ ได้ยากมากขึ้น
วิกฤติ Bank Run ในอดีตครั้งที่สำคัญ เช่นตอนช่วงวิกฤติ The Great Depression ปี 1930 ซึ่งเป็นหนึ่งในวิกฤติเศรษฐกิจครั้งใหญ่สุดในประวัติศาสตร์ที่มีการบันทึกไว้ ก็มีการเกิด Bank Run ที่ Nashville
หลังจากนั้นจึงมีการสร้างหนึ่งในเครื่องมือเสริมความเชื่อมั่นของผู้คนในเงินฝากขึ้นมา สิ่งนั้น คือ “กองทุนประกันเงินฝาก” ซึ่งก็เป็นเครื่องมือสำคัญที่แม้แต่ประเทศไทยก็นำมาใช้เช่นกันหลังจากเกิดวิกฤติ
และวิกฤติ Bank Run นี่เองก็เป็นเหตุผลสำคัญซึ่งทำให้ภาคธนาคารต้องอยู่ภายใต้กำกับดูแลของหน่วยงานภาครัฐ และมีกฎระเบียบที่เข้มงวด
แล้วเกิดไรขึ้นที่ Silicon Valley Bank
ซึ่งในกรณีของ Silicon Valley Bank ความน่าเชื่อถือที่ลดลงมาจากมูลค่าของพันธบัตรที่พวกเขาถืออยู่มีมูลค่าลดลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นผลมาจากการที่ธนาคารกลางสหรัฐฯ ขึ้นดอกเบี้ยนโยบายอย่างมากในช่วงที่ผ่านมา
นอกจากนี้ ลูกค้าที่ฝากเงินกับทาง Silicon Valley Bank จำนวนมากยังเป็นลูกค้าที่อยู่ในธุรกิจเทคโนโลยี และเป็น startup ซึ่งในช่วงที่ผ่านมาพวกเขามีความต้องการถอนเงินออกเนื่องจากได้รับผลกระทบจากสภาวะเศรษฐกิจ
แต่ Silicon Valley Bank ที่มีเงินสดไม่พอ ตอนแรกพยายามจะระดมทุนเพิ่มเติมผ่านตลาดการเงิน แต่ก็ไม่สามารถระดมทุนได้
พวกเขาจึงถูกบังคับให้ต้องขายพันธบัตรของตนเองซึ่งเราบอกไปแล้วว่า “มูลค่าลดลงไปอย่างมาก!!” ทำให้ Silicon Valley Bank ประสบปัญหาการเงินอย่างที่เห็น
อีกปัญหาหนึ่งที่เกิดขึ้น คือ ลูกค้าที่ฝากเงินกับ SVB ส่วนมากเป็นลูกค้าที่ฝากเงินมากกว่า “เงินที่กองทุนประกันความเสี่ยง” รับรองความเสี่ยงให้
ทั้งหมดนี้ ทำให้ธนาคารเริ่มหมดความน่าเชื่อถือ คนแห่ไปถอนเงินและกระทบกับสถาบันการเงินอื่น เหมือนเหตุการณ์ Bank Run ในอดีต
ปัญหาครั้งนี้ บีบให้ทางธนาคารกลางสหรัฐฯ ต้องทำการประกันเงินฝากเพิ่มเติมให้ผ่านการตั้งกองทุนช่วยเหลือมูลค่า 25,000 ล้านเหรียญสหรัฐขึ้นมา ทั้งนี้เพื่อเรียกความเชื่อมั่นของผู้คนกลับมาว่า ปัญหานี้จะไม่ลามไปสู่ภาคการเงินในวงกว้าง
แต่ก็มีกระแสวิพากษ์วิจารณ์เช่นกันว่า นี่เป็นอีกครั้งที่ภาครัฐเข้าไปช่วยเหลือภาคการเงินที่ประสบปัญหา เหมือนกับตอนปี 2008 ซึ่งจะสร้างปัญหา Moral Hazard ให้สถาบันการเงินดำเนินธุรกิจแบบไม่ระมัดระวังในอนาคต
และปัญหาครั้งนี้ก็ยังอาจจะทำให้ธนาคารกลางสหรัฐฯ ต้องชะลอการขึ้นดอกเบี้ยอย่างรุนแรงไปก่อนด้วย ซึ่งทั้งหมดนี้ก็ต้องติดตามกันต่อไป…
เขียน : ณัฐนันท์ รำเพย Economist, Bnomics
ภาพประกอบ : จินดาวรรณ อรรถมานะ Graphic Designer, Bnomics
Bnomics - Bangkok Bank Economics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
References:
โฆษณา