จากเจ้าแม่วัดดุสิตสมัยอยุธยา สืบเชื้อสายมาถึงรัชกาลที่ ๑ รัตนโกสินทร์ได้อย่างไร
หมายเหตุ: บทความนี้จะใช้คำสามัญชนเพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจเรื่องราวง่ายที่สุด
"เจ้าแม่วัดดุสิต" ชื่อเดิมชื่อว่า บัว หรือ รำไพ (หลักฐานไม่ชัด)เป็นลูกสาวของพระเอกาทศรถ ซึ่งพระเอกาทศรถก็คือน้องชายของสมเด็จพระนเรศ เป็นเชื้อพระวงศ์สายพระร่วง สุโขทัย
เหตุที่เจ้าแม่วัดดุสิตได้ชื่อว่า "เจ้าแม่วัดดุสิต" ก็เพราะเจ้าแม่วัดดุสิตได้มาสร้างตำหนักอยู่ใกล้วัดดุสิตดาราม ซึ่งปัจจุบันตั้งอยู่ที่ตำบลหันตรา อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
เนินดินมองเห็นแนวอิฐ ซึ่งอาจเป็นฐานของพระตำหนักวัดดุสิต (ภาพของ https://www.silpa-mag.com)
วัดดุสิตดาราม ตำบลหันตรา อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และศาลเจ้าแม่ดุสิตที่อยู่ใกล้ๆ
สามีของเจ้าแม่วัดดุสิตไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด บ้างก็ว่าเป็นขุนนางชาวมอญ ที่รู้คือมีแท้ลูก ๒-๓ คน กล่าวคือ นักประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่เชื่อว่าเจ้าแม่วัดดุสิตมีลูก ๒ คน ได้แก่ เหล็ก อนาคตออกญาโกษาธิบดี(เหล็ก) และปาน อนาคตออกญาโกษาธิบดี(ปาน) และยังมีนักประวัติศาสตร์บางส่วนเสนอว่าเจ้าแม่วัดดุสิตอาจมีลูกสาวคนกลางอีกคนชื่อว่าฉ่ำหรือแช่ม
นอกจากลูกแท้ๆแล้ว เจ้าแม่วัดดุสิตยังเป็นพระนมเอกดูแลสมัยที่พระนารายณ์เป็นเด็กอีกด้วย กล่าวคือพระนารายณ์ โกษาเหล็ก และโกษาปาน โตมาพร้อมกัน ดื่มนมจากเต้าเดียวกัน
ด้วยความที่ลูกชายทั้ง ๒ คนของเจ้าแม่วัดดุสิตเติบโตมาพร้อมกับพระนารายณ์ เมื่อพระนารายณ์ได้เป็นกษัตริย์ ทั้งโกษาเหล็กและโกษาปานจึงเป็นที่ไว้วางใจของพระนารายณ์ให้ได้รับราชการในตำแหน่งสำคัญๆ
รูปปั้นออกญาโกษาธิบดี(ปาน) บนถนนสยาม ประเทศฝรั่งเศส (เรียนรู้ต่อจากลิงค์ด้านล่าง)
โกษาเหล็ก เป็นยอดนักรบคู่ใจของพระนารายณ์ สมัยหนึ่งถูกเรียกว่า "ขุนเหล็ก" นำทัพอยุธยาได้ชัยชนะหลายต่อหลายครั้ง รวมถึงมีส่วนร่วมในการช่วยพระนารายณ์ยึดอำนาจและได้ขึ้นมาเป็นกษัตริย์อีกด้วย
ส่วนโกษาปาน ก็มีชื่อเสียงจากการเป็นผู้นำคณะราชทูตสยามไปสานสัมพันธไมตรีกับประเทศฝรั่งเศสในรัชสมัยของพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ จนประสบความสำเร็จเป็นอย่างมาก
![[HistroTalk] งง! ถนนชื่อ ”สยาม” ทำไมไปโผล่อยู่ที่ฝรั่งเศส
Rue de Siam(คู เดอ ซิยอง)หรือถนนสยาม ตั้งอยู่ที่เมืองแบรสต์ แคว้นเบรอตาญ ประเทศฝรั่งเศส ถือเป็นถนนสายหลักของเมือง ปลายหนึ่งของถนนไปจรดที่ศาลาว่าการเมือง มี](https://t1.blockdit.com/photos/2023/03/641ac6479de929097364a1ce_800x0xcover_E3_h9QRk.jpg)
เจ้าแม่วัดดุสิตเป็นบุคคลที่พระนารายณ์ให้ความเกรงอกเกรงใจเป็นอย่างมาก ก็คงเพราะเป็นคนที่เลี้ยงดูพระนารายณ์ แถมพระนารายณ์เองก็เรียกเจ้าแม่วัดดุสิตว่า พระมารดา อีกด้วย มีหลายเหตุการณ์ที่จะเป็นเหตุการณ์ร้ายแรง แต่ถ้าเจ้าแม่วัดดุสิตเอ่ยปากขอพระนารายณ์ พระนารายณ์ก็เกรงใจและใจเย็นลง
แผนผังครอบครัวของเจ้าแม่วัดดุสิต
โกษาปานให้กำเนิดลูกชายชื่อว่าขุนทอง ขุนทองก็ทำงานด้านการต่างประเทศเหมือนพ่อ ต่อมาขุนทองให้กำเนิดลูกชายชื่อทองคำ
ทองคำ ได้เป็นข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ในรัชสมัยของพระเจ้าเสือและพระเจ้าท้ายสระ เขาให้กำเนิดลูกชายชื่อว่าทองดี
ทองดี เป็นรุ่นเหลนของโกษาปาน รับราชการในรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เขาได้แต่งงานกับดาวเรือง ลูกคหบดีชาวจีน และให้กำเนิดลูกชายชื่อว่าทองด้วง
ทองด้วงได้เป็นข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ ใช้ชีวิตอยู่ในช่วงสุดท้ายก่อนที่กรุงศรีอยุธยาจะเสียให้กับพม่า หลังจากเสียกรุงก็ได้ทำงานเป็นข้าราชการคนสนิทของของพระเจ้าตากในสมัยกรุงธนบุรี ต่อมาประหารชีวิตพระเจ้าตากและสถาปนาตัวเองขึ้นมาเป็นกษัตริย์
หลังจากเป็นกษัตริย์แล้วจึงได้ชื่อใหม่ว่า พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ ๑ แห่งราชวงศ์จักรีนั่นเอง
เรียนรู้ประวัติศาสตร์ เพื่อเข้าใจปัจจุบัน
HistroTalk
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
