อโยธยากัณฑ์
จับแต่ท้าวทศรถปรารภจะให้อภิเษกพระรามเป็นยุพราช ฝ่ายนางค่อมชื่อมนถรา ได้ทราบจึงไปบอกนางไกเกยีและกล่าวยุยงต่างๆ นางไกเกยีจึงขอให้พระภรตได้เป็นยุพราช และให้เนรเทศพระรามไปอยู่ป่ามีกำหนด ๑๔ ปี
ท้าวทศรถได้ลั่นวาจาแล้วก็ต้องยอมตาม พระรามจึงออกจากนครพร้อมด้วยนางสีดาและพระลักษมณ์ สุมันตรไปส่งถึงฝั่งพระคงคา คุหะผู้เป็นอธิบดีในหมู่นิษาท เป็นผู้จัดเรือให้ข้ามลำคงคา พระราม นางสีดา และพระลักษมณ์ไปอาไศรยอยู่ในสำนักพระภรัทวาชมุนีในตำบลประยาค ที่ตรงลำน้ำพระคงคากับยมุนาบรรจบกัน อยู่ที่นี้คืน ๑ แล้วไปต่อไปจนถึงเจาจิตรกูฎ จึ่งไปอาไศรยอยู่ในสำนักแห่งพระมหาฤษีวาลมีกิ
ฝ่ายท้าวทศรถเสียพระไทยอาไลยพระรามจนสิ้นพระชนม์ ฝ่ายพระภรตซึ่งท้าวอัศวบดีผู้เป็นตาได้ขอไปอยู่ที่เมืองเกกัยนั้น เมื่อทราบข่าวว่าพระรามจะได้อภิเษกเป็นยุพราชก็มีความยินดี จึ่งทูลลาท้าวอัศวบดีกลับมากรุงศรีอโยธยาพร้อมด้วยพระศัตรุฆน์ซึ่งได้ไปเมืองเกกัยด้วยนั้น
ครั้นมาถึงกรุงศรีอโยธยา ทราบว่าพระราชบิดาสิ้นพระชนม์และพระเชษฐาถูกเนรเทศแล้ว ก็มีความโทมนัศเศร้าโศก และมีความแค้นนางไกเกยียิ่งนักถึงแก่จะฆ่าเสีย แต่พระศัตรุฆน์ห้ามไว้ พระภรตพร้อมด้วยพระวสิษฐมุนีผู้เป็นปุโรหิตและพระวามเทพมุนี จึ่งจัดการถวายพระเพลิงพระศพท้าวทศรถตามประเพณี
เมื่อเสร็จการถวายพระเพลิงแล้ว บรรดาราชตระกูลได้เข้าหอพราหมณ์ ๑๐ วัน วันที่ ๑๒ ภายหลังวันถวายพระเพลิงแล้ว พระภรตจึ่งจัดทำพิธีศราทธพรตตามประเพณี (อย่างทำบุญ ๗ วันของเรา) ต่อนั้นไปอีก ๒ วัน พระภรตออกประทับกลางสภาอำมาตย์มนตรี จึ่งพร้อมกันอัญเชิญเสด็จพระภรตขึ้นครองราชย์
พระภรตไม่ยอมรับราชสมบัติ ตรัสว่าจะออกไปเชิญเสด็จพระรามเข้ามาทรงราชย์ เสนาพฤฒามาตย์ก็เห็นชอบด้วย จึ่งสั่งทำถนนจากกรุงศรีอโยธยาเตรียมไว้เป็นทางเสด็จ
ครั้นถึงวันดีพระภรตก็ยกกระบวนพยุหยาตราออกจากพระนคร พร้อมด้วยพระศัตรุฆน์ และนางเกาศัลยา นางสุมิตรา และนางไกเกยี ยกกระบวนไปจนจวนถึงเขาจิตรกูฎ พระภรตสั่งให้หยุดกระบวน แล้วเที่ยวหาพระรามจนพบ ก็เข้าไปเฝ้าเล่าความให้ทราบทุกประการ พระราม นางสีดา และพระลักษมณ์ ก็มีความเศร้าโศกยิ่งนัก
แต่ครั้นพระภรตอัญเชิญพระรามให้กลับเข้าไปทรงราชย์ พระรามหายอมไม่ แม้พระมารดาทั้งสามช่วยกันวิงวอนก็ไม่ยอม เพราะมีความปราถนาจะรักษาสัตยวาทีแห่งพระราชบิดาไว้
พระภรตจึ่งขอประทานรองพระบาทไปแทนพระองค์ เชิญรองพระบาทขึ้นทูลเหนือพระเศียร แล้วยกพยุหยาตรากลับไปกรุงอโยธยา เชิญพระมารดาทั้งสามเข้าไปในวัง แล้วจึ่งออกไปตั้งอยู่ตำบลนนทิคาม ชายแดนโกศล ยกรองพระบาทขึ้นประดิษฐานบนภัทรบิฐภายใต้เสวตรฉัตร
พระภรตเองเป็นอุปราชสำเร็จราชการแทนรองพระบาทนั้น และพระภรตพระศัตรุฆน์ทั้งสององค์ก็ต่างถือเพศเป็นโยคี ฝ่ายพระรามทราบว่าพญาขรน้องท้าวราพณาสูรมาตั้งนครอยู่ริมชนสถานและตั้งหน้ารบกวนฤษีชีพราหมณ์ในเขตรชนสถานนั้น จึ่งคิดจะไปตั้งอยู่เพื่อป้องกันพวกฤาษีต่อไป ลาพระวาลมีกิออกจากจิตรกูฎเดินทางต่อไปในป่า แวะนมัสการพระอัตริมุนีและนางอนะสูยาผู้เป็นชายา แล้วพระรามนางสีดา กับพระลักษมณ์ก็เข้าไปสู่ป่าทัณฑก คือชนสถานนั้นแล
- ★อ้างอิงจาก ห้องสมุดดิจิทัลวชิรญาณ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
