ระวัง ใช้เทคโนโลยีมากเกินไป ทำ “สมองเสื่อม” ได้
ทำความรู้จัก ภาวะเสื่อมถอยของสมองด้านการเรียนรู้และความจำ “Digital Dementia” ที่เกิดจากการใช้เทคโนโลยีมากเกินไป จนทำให้สมองเสื่อม แต่ป้องกันได้ด้วย “โซเชียลดีท็อกซ์”
เทคโนโลยีเป็นตัวช่วยให้ชีวิตของมนุษย์สะดวก สบาย และมีประสิทธิภาพในการทำงานมากยิ่งขึ้น ทุกวันนี้แทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่เราจะไม่เอื้อมมือไปหยิบสมาร์ทโฟน ใช้แท็บเล็ต แล็ปท็อปเพื่อใช้ค้นหาข้อมูล ทำงาน ท่องโลกอินเทอร์เน็ต เล่นโซเชียลมีเดีย จนพัฒนาไปสู่วิถีชีวิตที่พึ่งพาเทคโนโลยีแบบเต็มตัว
แต่การใช้เทคโนโลยีมากเกินไปอาจก่อให้เกิดผลเสียได้ด้วยเช่นกัน เพราะหากมัวแต่ยึดติดอยู่กับโลกอินเทอร์เน็ตอาจนำไปสู่ภาวะเสื่อมถอยของสมองด้านการเรียนรู้และความจำจากการพึ่งพาสื่อดิจิทัล หรือ “Digital Dementia” ได้
สมองไม่ได้ใช้งาน เพราะใช้แต่เทคโนโลยี
แมนเฟร็ด สปิตเซอร์ นักประสาทวิทยาศาสตร์ ผู้นิยามคำศัพท์ดังกล่าว ระบุว่า การใช้งานสื่อดิจิทัลที่มากเกินไป ส่งเสียอย่างมากต่อสุขภาพของสมองและส่งผลกระทบรุนแรงจนรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน
ในหลายครั้งที่เทคโนโลยีเข้ามาเปลี่ยนแปลงวิธีการจดจำ จนสมองของเราแทบไม่ได้ใช้งาน เช่น การจดจำเบอร์โทรศัพท์ ใช้เครื่องคิดเลขแทนการคำนวณง่าย ๆ เปิดกูเกิลหาการสะกดคำที่ถูกต้อง ๆ ทั้ง ๆ ที่เคยจำได้ อาจจะดูเป็นเหมือนเรื่องเล็กน้อย ในเมื่อมีเครื่องทุ่นแรงแถมประหยัดเวลาทั้งที ก็ควรใช้ให้เกิดประโยชน์ แต่สิ่งเหล่านี้อาจทำให้ทักษะความจำของเราแย่ลง
เดวิด โคปแลนด์ รองศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาและผู้อำนวยการห้องปฏิบัติการเหตุผลและความจำของมหาวิทยาลัยเนวาดา ลาสเวกัส ในสหรัฐ กล่าวว่า “ในตอนนี้ผู้คนหันไปใช้อุปกรณ์ส่วนตัวในการเก็บข้อมูลต่าง ๆ มากขึึ้น แทนที่จะจดจำและท่องจำข้อมูลเหล่านั้นด้วยตัวเอง ดังนั้นทักษะในการท่องจำของเราจึงอาจลดน้อยลง”
เมื่อมนุษย์หันมาใช้เทคโนโลยีในการค้น เรียกดู และจัดเก็บข้อมูลต่าง ๆ ผ่านเทคโนโลยีและอินเทอร์เน็ต ทำให้กลายเป็นฮาร์ดดิสก์แบบพกพาใช้เก็บข้อมูลสำรองของสมอง โดยที่พวกเราไม่ได้ตั้งใจ ทั้งที่พื้นที่ความจำในสมองยังไม่เต็มด้วยซ้ำ แต่เรากลับพึ่งการค้นหาข้อมูลจากฮาร์ดดิสก์สำรอง มากกว่าจะใช้หน่วยความจำหลักอย่างสมอง นานวันเข้าความพยายามในการเรียนรู้ของสมองลดลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ทำงานหลายอย่างพร้อมกันทำสมาธิสั้น
นอกจากนี้ การทำงานหลายอย่างพร้อมกันผ่านการใช้เทคโนโลยีอาจจะทำให้สมองทำงานได้ไม่ดีเท่าที่ควร โดยโคปแลนด์อธิบายเพิ่มเติมว่า “มนุษย์ไม่ได้ถูกสร้างมาให้ทำงานหลายอย่างพร้อมกัน และเมื่อเราพยายามจะทำหลาย ๆ สิ่งไปพร้อมกัน เรามักจะเปลี่ยนความสนใจจากงานหนึ่งไปอีกงานหนึ่งอย่างรวดเร็ว แทนที่จะโฟกัสที่งานที่สำคัญที่สุดก่อน ท้ายที่สุดผลที่ออกมากลายเป็นว่างานที่ออกมานั้นไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร
ปัจจุบันที่เราอยู่ในยุคที่มีสื่อมากมายรอให้เลือกชม จนทำให้เสพติดการบริโภคสื่อหลาย ๆ ช่องทางพร้อมกัน การดูสตรีมมิง หรือไลฟ์ ไปพร้อมกับการไถหน้าฟีดเพื่อดูความเห็นของคนอื่น ๆ ที่มีต่อคอนเทนต์ที่ดูนั้นกลายเป็นเรื่องปรกติที่ใคร ๆ ก็ทำกัน แต่การกระทำเช่นนี้นั้นทำให้สมาธิสั้นลง
จากการศึกษาในปี 2018 พบว่า การเสพสื่อหลายช่องทางพร้อมกัน ส่งผลให้ควบคุมสมาธิลดลง และจิตใจฟุ้งซ่านเพิ่มขึ้น โดยเยาวชนที่มีอายุ 15-16 ปี ที่ใช้สื่อดิจิทัลหลายชั่วโมงในแต่ละวันจะทำให้สมาธิสั้นลง ไม่สามารถจดจ่อกับอะไรได้นาน ๆ รวมถึงมีความหุนหันพลันแล่นมากขึ้น
นอกจากนี้ การปล่อยให้เด็กอยู่หน้าจอเป็นเวลานาน ๆ ยังทำให้เด็กมีปัญหาพัฒนาการทางสมองและด้านภาษาและการสื่อสาร รวมถึง “ทักษะด้านการคิด” (Executive Functions) ซึ่งเป็นส่วนช่วยในเรื่องการตัดสินใจ ควบคุมอารมณ์ แก้ปัญหาเฉพาะหน้า และความจำ ขณะที่การติดโซเชียลในคนรุ่นใหม่ ยังก็ให้เกิดการแยกตัวทางสังคม และไปสร้างตัวตนใหม่ในโลกเสมือนได้อีกด้วย
ฟังดูแล้วเหมือนกับว่า การใช้เทคโนโลยีจะเป็นตัวทำลายทักษะด้านการคิดของผู้ใช้งานได้สารพัด แต่นักวิจัยยังคงต้องทำการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อทำความเข้าใจถึงผลกระทบต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ว่าอะไรทำให้เกิดการเสื่อมถอยของสมองในระยะยาว ซึ่งตรงกับความหมายของ ภาวะสมองเสื่อม (Dementia) หรือไม่
มาร์ค โพเทนซา ศาสตราจารย์ด้านจิตเวชศาสตร์จาก คณะแพทยศาสตร์เยล กล่าวว่า “เรายังคงศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างการทำงานของสมองและพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง ทั้งการศึกษาที่มีขนาดใหญ่ขึ้น และใช้ระยะเวลานานขึ้น เพื่อเข้าใจถึงว่ารูปแบบการใช้งานอินเทอร์เน็ตแบบใดที่มีอิทธิพลต่อความสัมพันธ์ของสมองกับพฤติกรรมอย่างไร ซึ่งอาจจะช่วยลดความรุนแรงของผลกระทบที่เกิดขึ้นได้”
อ่านต่อ:
- 18
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
