6 เม.ย. 2023 เวลา 01:00 • ข่าวรอบโลก

50 ปีที่ถูกจองจำ ‘โลลิต้า’ โลมานักแสดงจะได้เกษียณสู่บ้านเกิดในธรรมชาติ

ในระบบนิเวศ สัตว์ป่า ทำงานตลอดชีวิต
นับตั้งแต่วันที่ออกล่า หาอาหารเองเป็นไปจนถึงวันตาย
สร้างความสมดุลให้กับผืนดิน ท้องถิ่น ภูมิภาค และโลกทั้งใบ
แต่สำหรับสัตว์ที่ถูกกักขัง ไว้สำหรับการแสดง แม้แต่ละวัน มันมีงานที่ต้องทำ แต่หน้าที่นั้นดูเหมือนจะหนักหนาสาหัสเกินกว่าหน้าที่ในธรรมชาติ
และผลลัพธ์กลับมีเพียงมนุษย์ฝ่ายเดียวที่ได้ประโยชน์
แถมสัตว์ยังมีโอกาสเจ็บป่วย เครียด และตายก่อนวัยอันควร
‘โลมาออการ์’ หรือ ‘วาฬเพชฌฆาต’ คือหนึ่งกรณีศึกษาของสัตว์ที่ถูกมนุษย์นำมาใช้ประโยชน์ และต้องเดินทางกลับไปดาวแห่งสรรพสัตว์ก่อนเวลาเหมาะสมปรากฎเป็นข่าวอยู่เสมอๆ
ในธรรมชาติ วาฬเพชฌฆาตตัวหนึ่งจะมีอายุพอๆ กับอายุขัยเฉลี่ยของคน แต่เมื่ออยู่ในสวนสัตว์ สวนน้ำ - สถานที่คุมขัง - อายุขัยของพวกมันจะสั้นลงราวครึ่งหนึ่ง
อาจมีบางตัวโชคดี ได้รับการช่วยเหลือ ส่งคืนกลับสู่ธรรมชาติ
แต่ไม่ใช่สัตว์ทุกตัวที่จะได้รับโอกาสนั้น
มีสัตว์จำนวนไม่น้อยที่ต้องจบชีวิตลงในคอก
โลลิต้า l wikipedia
กันยายน พ.ศ. 2513 ‘โลลิต้า’ วาฬเพชฌฆาตเพศเมียในวัย 4 ขวบ ถูกพรากจากครอบครัวและพี่น้อง นักล่าพาเธอเดินทางไกลจากมหาสมุทรแปซิฟิกมาสู่พิพิธภัณฑ์สวนน้ำไมอามี สหรัฐอเมริกา
แต่ละวันเธอต้องพักอยู่ในถังน้ำที่ใหญ่กว่าขนาดตัวเพียง 4 เท่า
หากโลมาต้องว่ายน้ำอย่างโลมา - โลลิต้าจะต้องว่ายวนรอบตัวเองวันละ 600 ครั้ง
แต่กิจวัตรประจำวันจริงๆ ของโลลิต้ากลับถูกฝึกการแสดงและออกแสดงโชว์สร้างความบันเทิงให้กับนักท่องเที่ยว
ทุกวันวนอยู่อย่างนั้นมาเป็นเวลา 53 ปี
จากเด็กน้อยอายุ 4 ขวบ ล่วงเลยเข้าสู่วัย 57
ช่วงเวลาหนึ่งเธอเคยมีความรักกับ ‘ฮิวโก้’ วาฬเพชฌฆาตหนุ่มในสวนน้ำอีกตัวที่ถูกจับมาก่อนเธอ 2 ปี
แต่ทั้งคู่ก็ครองรักกันได้ไม่นาน ในปี พ.ศ. 2523 ฮิวโก้ก็จากเธอไปเพราะอาการสมองโป่งพอง สาเหตุเพราะเขามักว่ายเอาหัวชนขอบกั้นสวนน้ำเป็นประจำ
อาการเช่นนั้นปรากฎกับวาฬเพชฌฆาตที่ถูกขังอีกหลายตัว ซึ่งภายหลังสัตวแพทย์ต่างลงความเห็นว่าเป็นพฤติกรรมที่เกิดจากความเครียดของสัตว์ที่ถูกกักขังหน่วงเหนี่ยว
สำหรับโลลิต้าถือเป็นโชคดีมากที่เธอสามารถใช้ชีวิตอยู่มานานได้ขนาดนี้
และต้องขอบคุณไปยังองค์กรอนุรักษ์หลายๆ กลุ่มที่พยายามเรียกร้องให้ปล่อยตัวเธอออกมา
ที่ผ่านมามีกิจกรรมการเคลื่อนไหวหลายครั้ง เริ่มต้นมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546
ทั้งการประท้วงหน้าพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ บทสนทนาในทวิตเตอร์ ไปจนถึงการฟ้องร้องทางกฎหมาย
จนในที่สุดพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำก็ประกาศยุติการแสดงของโลลิต้าไปเมื่อปีที่ผ่านมา (พ.ศ. 2565) เพราะภายใต้ใบอนุญาตใหม่จากกระทรวงเกษตรของสหรัฐอเมริกา (USDA) ไม่อนุญาตให้ทำอย่างนั้นกับสัตว์อีกต่อไป
จนกระทั่งได้รับความช่วยเหลือทางการเงินจาก ‘จิม เออร์เซย์’ เจ้าของทีมอเมริกันฟุตบอล Indianapolis Colts ความพยายามขั้นต่อมาที่ต้องการปล่อยโลลิต้าคืนสู่ธรรมชาติก็ได้เริ่มดำเนินการเสียที ในปี พ.ศ. 2566 นี้
หลังจากทำงาน และใช้ชีวิตในที่แคบมานาน ในที่สุดเธอก็จะได้เป็นอิสระ
นอกจากช่วยสัตว์ป่าให้กลับคืนสู่อิสรภาพได้แล้ว กลุ่มช่วยเหลือยังเชื่อว่าโลลิต้าอาจมีโอกาสพบแม่อีกครั้ง
เพราะหากนับจากวันที่ถูกพรากจากออมกอดธรรมชาติ จนถึงตอนนี้ ‘แม่’ ของเธอน่าจะยังมีชีวิตอยู่ - คาดว่าจะมีอายุราวๆ 90 ปี
ทุกอย่างเป็นเรื่องชวนฝัน สุดแสนโรแมนติก
แต่มันมีราคาที่ต้องจ่ายสอดแทรกอยู่ไม่น้อย
คาดการณ์ว่าอาจต้องใช้เงินมากถึง 20 ล้านดอลลาร์ และต้องใช้เวลาในการปรับตัวนานถึง 18 - 24 เดือน
โดยโลลิต้าจะถูกส่งตัวไปยังเขตรักษาพันธุ์สัตว์ทะเลในน่านน้ำระหว่างวอชิงตันและแคนาดา เพื่อฝึกให้เธอได้รู้จักการว่ายน้ำในพื้นที่ที่กว้างกว่าที่อยู่อาศัยเดิม ซึ่งหมายถึงการฝึกกล้ามเนื้อ เพราะวาฬในธรรมชาติจะต้องว่ายน้ำประมาณ 160 กิโลเมตรต่อวัน
รวมถึงการฝึกวิธีล่าเหยื่อ หาอาหาร
ในขั้นตอนเหล่านี้ จะมีคนดูแลตลอด 24 ชั่วโมง
หลังจากนั้นจึงจะปล่อยให้โลลิต้าได้กลับคืนสู่มหาสมุทร พบกับฝูงและครอบครัวต่อไป
แต่… สิ่งที่คาดกันไว้ทั้งหมด ยังไม่มีสิ่งการันตีว่าจะประสบความสำเร็จ
เคโกะ หรือที่เรารู้จักกันในฐานะดารานำภาพยนตร์เรื่อง Free Willy เป็นหนึ่งตัวอย่างของวาฬเพชฌฆาตที่ถูกจับมาใช้ในการแสดง และได้รับอิสรภาพคืนสู่ธรรมชาติในภายหลัง
แต่ชีวิตที่กลับคืนสู่มหาสมุทรก็ไม่สวยงามอย่างที่ฝ่ายสนับสนุนตั้งใจ
เคโกะที่เคยชินกับผู้คนไม่สามารถปฏิสัมพันธ์กับโลมาตัวอื่นๆ ในธรรมชาติได้ ตรงกันข้ามมันกลับให้ความสนใจกับเรือและผู้คนมากกว่า
และความอยู่รอดของสัตว์ คือการหาอาหาร แต่เคโกะยังต้องพึ่งพิงจากพี่เลี้ยงที่คอยติดตามดูแล
ชีวิตในมหาสมุทรของเคโกะจึงเกิดขึ้นเพียงช่วงเวลาสั้นๆ และเสียชีวิตไปเพราะอาการปอดบวม ขณะมีอายุขัยเพียง 27 ปี
ขณะที่โครงการช่วยเคโกะในเวลานั้น ใช้เงินไปประมาณ 15 - 20 ล้านดอลลาร์
บางคนกังวลว่าประวัติศาสตร์จะซ้ำรอย ขณะที่บางคนหวังว่าบทเรียนในอดีตจะได้รับการแก้ไข
จากเรื่องราวของเคโกะจนถึงโลลิต้า ได้ให้สอนบทเรียนสำคัญกับเรา
การจับสัตว์น้ำนั้นง่ายกว่าการปล่อยคืนหลายเท่านัก
อ้างอิง
Lolita the orca has been in captivity for 52 years. Now she may be returning to the ocean https://shorturl.asia/uqTHs
Caregivers: Returning orca Lolita to Northwest is risky https://shorturl.asia/efwXc
โฆษณา