17 เม.ย. 2023 เวลา 09:37 • ข่าวรอบโลก

วิทยายุทธแหวกวงล้อมของจีน - Blockdit Originals โดย ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร

จีนกำลังเล่นตัวทำเป็นไม่สนใจใยดีสหรัฐฯ ในขณะเดียวกันก็เดินหน้าแหวกวงล้อมสหรัฐฯ ด้วยการปล่อยหมัดชกในกระดานภูมิรัฐศาสตร์โลกหมัดแล้วหมัดเล่า
เฉิงย่าเหวิน นักยุทธศาสตร์ด้านการต่างประเทศชื่อดังของจีน เสนอแนวคิดการรุกสามวงแหวน จากวงแหวนที่หนึ่งถึงวงแหวนที่สามเรียงตามความสำคัญ
2
วงแหวนแรกที่สำคัญที่สุดต่อจีนและเป็นหัวใจของการทูตจีนยุคใหม่ คือ ภูมิภาคเอเชียตะวันออกและอาเซียน เอเชียกลาง รัสเซีย และตะวันออกกลาง ทางรอดทางเศรษฐกิจของจีนจากการถูกโดดเดี่ยวจากตะวันตก คือจีนต้องสร้างตลาดขนาดใหญ่ขยายจากประเทศจีนเชื่อมพื้นที่ “ยูเรเซีย” เหล่านี้เข้าด้วยกัน
2
วงแหวนที่สองที่สำคัญรองลงมา ได้แก่ ประเทศกำลังพัฒนาอื่นๆ ทั่วโลก โดยเฉพาะในพื้นที่ลาตินอเมริกาและแอฟริกา ที่เป็นโอกาสมหาศาลก้าวต่อไปของเศรษฐกิจจีน
2
วงแหวนที่สาม คือยุโรปและสหรัฐฯ ซึ่งเป็นโอกาสเก่าของเศรษฐกิจจีน ในยุคอดีตวงแหวนนี้เคยมีความสำคัญเป็นอันดับ 1 ต่อจีน แต่บัดนี้สลับมาเป็นลำดับสุดท้าย เพราะความขัดแย้งที่สาหัสกับสหรัฐฯ พาให้ความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับยุโรปพลอยตกต่ำลงไปด้วย
2
สำหรับวงแหวนที่สาม แนวทางของจีนคือพยายามรักษาระดับความสัมพันธ์ไม่ให้ย่ำแย่ลงกว่านี้ และพยายามโน้มน้าวยุโรปให้เป็นกลางมากขึ้น โดยหากให้เรียงลำดับแล้ว ยุโรปก็ยังสำคัญและมีโอกาสมากกว่าสหรัฐฯ เพราะนักยุทธศาสตร์ส่วนใหญ่ในจีนมองว่าความสัมพันธ์กับสหรัฐฯ นั้นไม่มีวันกลับมาดีกันได้อีก เพราะความขัดแย้งพื้นฐานเป็นเรื่องความมั่นคงที่ยอมกันไม่ได้ทั้งสองฝ่าย
ช่วงเดือนที่ผ่านมา จีนเดินเกมรุกในกระดานภูมิรัฐศาสตร์โลก โชว์ให้เราเห็นการเชื่อมทั้งสามวงแหวนตามลำดับความสำคัญ
เริ่มตั้งแต่วงแหวนแรก ที่จีนต้อนรับผู้นำสิงคโปร์ มาเลเซีย และเล่นบทเป็นกาวใจประสานรอยร้าวระหว่างซาอุดิอาระเบียและอิหร่านในตะวันออกกลาง
3
จีนรู้ว่าซาอุดิอาระเบียต้องการมิตรประเทศที่จะช่วยขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ “ซาอุดิอาระเบีย 2030 Vision” โดยที่จีนมีเทคโนโลยีและพลังทางเศรษฐกิจมากมายพร้อมสนับสนุน ขณะเดียวกันตอนนี้จีนก็กลายเป็นผู้ซื้อพลังงานรายใหญ่จากซาอุดิอาระเบีย
2
ในขณะเดียวกัน จีนเองก็มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับอิหร่านมาอย่างยาวนาน ทำให้เกิดความเป็นไปได้ที่จีนจะเป็นตัวกลางพาทั้งคู่มาจับมือยุติความขัดแย้งระหว่างกัน สร้างภาพลักษณ์บวกให้จีนในฐานะคนเล่นบทกาวใจประสานความขัดแย้งสมฐานะมหาอำนาจโลก
2
สำหรับเกมรุกวงแหวนที่สอง สัปดาห์ที่ผ่านมา จีนต้อนรับประธานาธิบดีลูลาของบราซิล ซึ่งเป็นประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดในลาตินอเมริกา มีประชากร 210 ล้านคน
1
ตัวลูลาที่มาจากพรรคฝ่ายก้าวหน้านั้น แตกต่างจากผู้นำคนก่อนของบราซิลที่มาจากพรรคอนุรักษ์นิยมและดำเนินนโยบายการต่างประเทศเชิงรับ ขณะที่ลูลาต้องการมีบทบาทที่โดดเด่นในเวทีโลก ดังที่เขาตั้งคำถามดังๆ ที่ธนาคาร BRICS (New Development Bank) ที่เซี่ยงไฮ้ว่า ถึงเวลาที่โลกจะค้าขายโดยไม่ใช้เงินดอลล่าร์แล้วหรือยัง ประโยคเดียวพาดหัวทุกหน้าหนังสือพิมพ์ทั่วโลก
3
ลูลายังเดินทางไปเยือนบริษัทหัวเว่ยชนิดไม่เกรงใจสหรัฐฯ หัวเว่ยยังคงจะเป็นผู้ให้บริการโครงสร้างพื้นฐานโทรคมนาคมสมัยใหม่ให้แก่ประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลาย โดยเฉพาะในลาตินอเมริกาและรวมถึงบราซิลด้วย เพราะของถูก ของดี ของพร้อมส่ง แม้ว่าจะมีข้อกังวลเรื่องความมั่นคง แต่นั่นคือสหรัฐฯ กังวล ส่วนประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลายต่างต้องการของไฮเทคราคาถูกที่จะช่วยยกระดับโครงสร้างพื้นฐานรองรับเศรษฐกิจดิจิทัลกันทั้งสิ้น
10
เมื่อเปรียบเทียบกับทริปเยือนสหรัฐฯ ของลูลาเมื่อต้นปี ซึ่งเน้นการหารือเรื่องการพัฒนาประชาธิปไตยและการต่อสู้ภาวะโลกร้อนกับไบเดน แต่การเยือนจีนล้วนเป็นเรื่องเซ็งลี้ธุรกิจและเทคโนโลยีล้วนๆ เรียกว่าผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจอยู่ที่ของดีราคาถูกที่เมืองจีน ซึ่งสหรัฐฯ ไม่มีให้
2
ส่วนวงแหวนสุดท้ายคือค่ายตะวันตก จีนก็ยังไม่ปล่อย ดังจะเห็นจากที่ต้นเดือนเมษายน สีจิ้นผิงต้อนรับประธานาธิบดีมาครงของฝรั่งเศสอย่างยิ่งใหญ่สมเกียรติ
ในอดีตนั้น จีนสนิทกับแมร์เคิล ผู้นำเยอรมันคนก่อน แต่รัฐบาลเยอรมันชุดใหม่ภายใต้โอลัฟเป็นรัฐบาลผสมหลายพรรค โดย รมว.ต่างประเทศมาจากพรรคกรีนและมีจุดยืนที่ค่อนข้างแข็งกร้าวในเรื่องสิทธิมนุษยชน เยอรมันจึงไม่ใช่มิตรรักของจีนในยุโรปดังเช่นในอดีต
1
จีนเลยมาเล่นเกมจีบฝรั่งเศส ซึ่งก็ตอบโจทย์ของมาครงที่ต้องการเพิ่มอำนาจต่อรองของฝรั่งเศสในเวทีโลก ไม่ต้องการเป็นลูกไล่สหรัฐฯ ง่ายๆ อย่างเดียว
2
การเยือนจีนของมาครงนั้น สีจิ้นผิงถึงกับบินตามไปกว่างโจวเพื่อทานข้าวและคุยนอกรอบกับมาครงต่อจากที่เจอกันทางการที่ปักกิ่ง มาครงเองก็คงเคลิ้มการต้อนรับของสีจิ้นผิงและเสียงตอบรับที่ดีมากจากประชาชนและนักศึกษาจีนตลอดการเดินทาง จนเขาหลุดให้สัมภาษณ์บนเครื่องบินกลับฝรั่งเศสชนิดสั่นสะเทือนโลกตะวันตกว่า ยุโรปต้องไม่เข้าข้างสหรัฐฯ แบบหลับหูหลับตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งต้องไม่ตามก้นสหรัฐฯ เข้าไปร่วมเป็นคู่ขัดแย้งกับจีนในข้อพิพาทไต้หวัน
6
คำสัมภาษณ์ของมาครงนั้น เรียกว่าเป็นชัยชนะทางการทูตของจีน สะท้อนว่าพันธมิตรตะวันตกก็มีความเปราะบาง ฝรั่งเศสเองก็ไม่ได้เห็นด้วยกับสหรัฐฯ ในทุกเรื่อง และไม่ได้มีความขัดแย้งที่รุนแรงกับจีนเหมือนกับสหรัฐฯ
3
ในขณะที่จีนกำลังเล่นเกมรุกสามวงแหวน ตอนนี้เหมือนหลายประเทศต่างก็จะเล่นเกมรุกสองมหาอำนาจเช่นกัน ทุกคนมุ่งหน้าไปจับมือกับสีจิ้นผิง เท่ากับเล่นตัวให้สหรัฐฯ ต้องหันมามองและมาเสนอประโยชน์ให้เพื่อแข่งขันกับจีน ในขณะเดียวกันทุกคนที่เยือนจีนก็เคยหรือกำลังไปจับมือกับสหรัฐฯ เพื่อให้จีนเองต้องหันมาให้ความสนใจและเสนอประโยชน์แข่งกับสหรัฐฯ เช่นกัน
6
โลกหลายขั้วนั้นเกิดขึ้นแน่ เพราะดูเหมือนหลายประเทศจะอยากเห็นโลกหลายขั้วมากกว่าโลกที่สหรัฐฯ เป็นพี่เบิ้มเพียงคนเดียว เพราะโลกหลายขั้วย่อมเป็นโอกาสมากกว่าโดยเฉพาะกับประเทศที่เล่นตัว เล่นสมดุล และเดินเกมการเมืองระหว่างประเทศเชิงรุกเป็น
5
โฆษณา