วิตามินบี 6 กับการรักษาวัณโรค
โดยทั่วไปของการรักษาการติดเชื้อวัณโรค เมื่อมีการจ่ายยาฆ่าเชื้อที่เป็นยาหลักที่ใช้ในการรักษาวัณโรคแล้ว แพทย์ผู้สั่งจ่ายยาก็จะจ่ายตัววิตามินบี 6 ติดมาด้วยเสมอในทุกเคส ทำให้เกิดคำถามสำหรับบางคนโดยเฉพาะญาติผู้ป่วยที่ต้องเป็นคนคอยจัดยาให้(เพราะผู้ป่วยวัณโรคต้องกินยาเยอะมาก) ว่าทำไมแพทย์ต้องจ่ายวิตามินบี 6 มาให้ด้วย เพื่อบำรุงร่างกายหลังจากหายแล้ว งี้หรอ?
อาการผู้ที่ติดเชื้อวัณโรค
ต้นเหตุของทุกอย่างในเรื่องนี้ต้องย้อนกลับไปที่หนึ่งในยาพื้นฐานในการฆ่าเชื้อวัณโรค ซึ่งเป็นยาตั้งต้นสำหรับผู้ที่เพิ่งตรวจพบเชื้อวัณโรค นั่นก็คือยา Isoniazid
ซึ่งเป็นยาที่ให้ผลการรักษาที่ดีในระยะที่เชื้อลุกลาม แบ่งตัวเร็ว ทำให้ยาดังกล่าวเป็นที่นิยมและถูกบรรจุในแนวทางการรักษาวัณโรค
โดยยา Isoniazid ออกฤทธิ์โดยการจับกับ NADH ในเซลล์ของเชื้อ ยับยั้งการส่งต่ออิเล็กตรอนที่สำคัญต่อการสร้าง mycolic acid ซึ่งเป็นตัวตั้งต้นของการสร้างผนังเซลล์ของเชื้อวัณโรค ทำให้เชื้ออ่อนแอลงและตายไปในที่สุด
กลไกการออกฤทธิ์ของ Isoniazid
ทั้งนี้ เนื่องจากตัวยา Isoniazid มีโครงสร้างโมเลกุลคล้ายกับ Pyridoxine หรือวิตามินบี 6 ทำให้เกิดการแย่งจับเชิงแข่งขันกับวิตามินบี 6 ต่อตัวรับ(Competitive Antagonist) แต่ตัวยาไม่ได้ให้ฤทธิ์แบบวิตามินบี 6 ทำให้ผู้ทีใช้ยาดังกล่าวมีอาการคล้ายกับขาดวิตามินบี 6 กล่าวคือมีอาการปลายประสาทอักเสบ ชาบริเวณปลายมือปลายเท้า
ดังนั้นแพทย์จึงต้องมีการให้วิตามินบี 6 เพื่อไล่ยาที่เข้ามาจับตัวรับให้ออกไป แล้วถูกกำจัดออกทางปัสสาวะในที่สุด ดังนั้นจึงไม่ต้องแปลกใจ อีกทั้งจากการศึกษาทั้งในไทยและในต่างประเทศ ได้ผลลัพท์ตรงกันเกี่ยวกับผลข้างเคียงดังกล่าว จึงมีการบรรจุการให้วิตามินบี 6 ทดแทนในผู้ที่ได้รับยา Isoniazid ลงในแนวทางการรักษาวัณโรคจนถึงปัจจุบัน
ดังนั้น แม้จะไม่ใช่ยาที่เกี่ยวข้องกับตัวโรคโดยตรง แต่ก็มีความสำคัญในแง่ของการลดผลข้างเคียงจากยาและการยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ผู้ป่วยจึงควรทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับผู้ติดเชื้อวัณโรค เนื่องจากหากเกิดการเป็นซ้ำ(Relapse) หรือการดื้อยาเกิดขึ้น จะทำให้ต้องหันไปใช้ยาที่มีอาการข้างเคียงมากขึ้น กินยามากขึ้น ระยะเวลานานขึ้น การให้ความร่วมมือต่อการรักษาจึงเป็นปัจจัยสำคัญอย่างยิ่งต่อการรักษาวัณโรคให้เป็นไปตามเป้าหมาย
ด้วยความห่วงใย
เพจหมอยาเดินไพร
อ้างอิง
1.TB guideline ไทย: https://www.tbthailand.org/download/Manual/NTP2018.pdf
2. TB guideline เมกา: https://www.cdc.gov/tb/publications/guidelines/default.htm
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
