ประวัติศาสตร์สังคม “หาของป่า-ล่าสัตว์ (Hunter-Gatherer)”
สังคม “หาของป่า-ล่าสัตว์ (Hunter-Gatherer)” คือสังคมของกลุ่มชนเร่ร่อนในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นกลุ่มคนที่เริ่มเรียนรู้การใช้ไฟ เริ่มเข้าใจถึงวงจรชีวิตของพืช และพัฒนาวิทยาการการล่าสัตว์ และก็ได้กระจายไปทั่ว ตั้งแต่แอฟริกาไปถึงเอเชีย ยุโรป และอีกหลายพื้นที่
ตั้งแต่สายพันธุ์โฮมินิน (Hominin) เมื่อสองล้านปีก่อน จนถึงมนุษย์ในปัจจุบัน เราก็สามารถเรียนรู้วิวัฒนาการของมนุษย์ได้ผ่านเครื่องมือต่างๆ และร่องรอยการตั้งถิ่นฐานของสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์ และทำให้ทราบว่ามนุษย์ในยุคนี้มีชีวิตอย่างไร
ถึงแม้ว่าสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์จะจบลงเมื่อการปฏิวัติยุคหินใหม่ (Neolithic Revolution) มาถึง หากแต่สังคมลักษณะนี้ก็ยังมีอยู่ในหลายๆ พื้นที่แม้แต่ในปัจจุบัน
สำหรับประวัติของสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์นั้น ได้เริ่มขึ้นตั้งแต่โฮมินินยุคแรกๆ ในแอฟริกา มีการพบหลักฐานที่สามารถย้อนเวลาไปได้นานกว่าสองล้านปี
สังคมหาของป่า-ล่าสัตว์นั้น จะมีการล่าสัตว์เพื่อนำมาเป็นอาหาร และมีการกินพืชต่างๆ
วัฒนธรรมของสังคมนี้ยิ่งดำเนินต่อไปเรื่อยๆ อย่างเข้มข้นเมื่อสายพันธุ์โฮโมอีเร็กตัส (Homo erectus) ซึ่งเป็นสายพันธุ์หนึ่งของมนุษย์เมื่อราว 1.9 ล้านปีก่อนได้กำเนิดขึ้น
โฮโมอีเร็กตัสมีสมองที่ใหญ่กว่ามนุษย์ที่ผ่านมา และมีระบบการย่อยอาหารที่ดีกว่า ทำให้ความต้องการในการบริโภคเนื้อสัตว์นั้นมีมากกว่าที่ผ่านมา และสายพันธุ์กลุ่มนี้ก็สามารถเดินทางได้ไกลกว่าเดิม ทำให้มีการแพร่กระจายไปสู่เอเชียและยุโรป
การหาของป่าและล่าสัตว์ได้กลายเป็นวิถีชีวิตของมนุษย์ในยุคต่อมา ก่อนจะมาถึงยุคของมนุษย์นีแอนเดอธัล (Neanderthals) ซึ่งมีวิวัฒนาการมากกว่ามนุษย์ยุคที่ผ่านมา
มนุษย์นีแอนเดอธัล (Neanderthals)
ในสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์ อุปกรณ์ เครื่องไม้เครื่องมือต่างๆ ยังเป็นลักษณะง่ายๆ โดยในยุคหิน หินที่มีความคมจะใช้ในการตัดสิ่งต่างๆ ก่อนที่จะมีขวานในเวลาต่อมา
การใช้ไฟในการทำอาหารและไล่สัตว์ร้ายก็กลายเป็นจุดเปลี่ยนของมนุษย์ยุคแรกในประวัติศาสตร์ หากแต่ก็ยังมีการถกเถียงเรื่องช่วงเวลากันอยู่ว่าเกิดขึ้นเมื่อไร
มีการใช้เตาไฟตั้งแต่เมื่อ 800,000 ปีก่อน และมีการค้นพบหลักฐานว่ามีการใช้ความร้อนในการดำรงชีวิตตั้งแต่เมื่อกว่าหนึ่งล้านปีก่อนแล้ว
ไฟทำให้มนุษย์ในสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์อบอุ่นจากความหนาว และยังใช้ทำอาหารและป้องกันตัวจากสัตว์ร้าย และในเวลาต่อมา มนุษย์นีแอนเดอธัลก็ได้เริ่มมีวิทยาการการใช้อุปกรณ์ที่ทำจากหินและกระดูก
สายพันธุ์มนุษย์ปัจจุบันในยุคแรกได้มีการพัฒนาการล่าสัตว์ โดยมีการประดิษฐ์เบ็ดตกปลา ธนู ฉมวก รวมทั้งเข็มที่ทำจากงาช้างและกระดูก
ความก้าวหน้าของอุปกรณ์ต่างๆ ทำให้มนุษย์ยุคนั้นสามารถหาอาหารได้มากขึ้น และผลิตเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายที่ดีกว่าเดิม
สำหรับอาหารของมนุษย์ในสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์ในยุคแรกๆ ก็ประกอบด้วยหญ้าต่างๆ และพืชผักตามมีตามเกิด ส่วนเนื้อสัตว์นั้นก็เป็นสัตว์เล็กๆ หรือไม่ก็เป็นซากสัตว์ที่เหลือจากสัตว์อื่นๆ ที่ล่าไว้
เมื่อสมองของมนุษย์มีพัฒนาการ มนุษย์ในยุคแรกก็เริ่มจะมีความรู้เกี่ยวกับพืชต่างๆ โดยจากการสำรวจพื้นที่ชุมชนในอิสราเอลที่มีอายุย้อนกลับไปได้เกือบ 800,000 ปี ก็พบซากพืชกว่า 55 ชนิด และยังมีหลักฐานว่ามีการบริโภคเนื้อปลาอีกด้วย
และเมื่อมีการกำเนิดของ “หอก” ขึ้นเมื่อราว 500,000 ปีก่อน มนุษย์ในสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์ก็สามารถล่าเหยื่อที่มีขนาดใหญ่ขึ้น สามารถมีเสบียงสำหรับแบ่งปันให้คนในกลุ่มมากขึ้น
มนุษย์ยุคใหม่ได้ริเริ่มที่จะทำอาหารจากสัตว์ทะเลที่มีเปลือก เช่น หอย เมื่อราว 160,000 ปีก่อน และเมื่อ 90,000 ปีก่อน ก็มีการพัฒนาอุปกรณ์ในการจับปลา ทำให้สามารถจับสัตว์น้ำที่มีขนาดใหญ่ขึ้นได้
การศึกษาสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์ อาจจะทำให้เข้าใจวิถีชีวิตของชนเผ่าเร่ร่อนในยุคโบราณเมื่อเกือบสองล้านปีก่อนได้
ด้วยความที่มีทรัพยากรจำกัด ทำให้มนุษย์กลุ่มนี้มีลักษณะของความเสมอภาคโดยธรรมชาติ มีการแบ่งอาหารให้แต่ละคนเพื่อความอยู่รอด รวมทั้งเรื่องการหาที่อยู่อาศัย
การแบ่งงานโดยแบ่งตามเพศนั้นเริ่มเกิดขึ้นพร้อมๆ กับความก้าวหน้าด้านการล่าสัตว์
วิวัฒนาการทางกายภาพก็ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ตามมา เมื่อมนุษย์มีสมองที่ขนาดใหญ่ขึ้น ทำให้ช่วงเวลาวัยเด็กของมนุษย์นั้นยาวนานขึ้น
และเมื่อถึงยุคของมนุษย์นีแอนเดอธัล มนุษย์ในสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์ก็เริ่มมีวิถีชีวิตแบบมนุษย์สมัยใหม่มากขึ้น เช่น มีการฝังศพ และเริ่มพัฒนาอุปกรณ์ต่างๆ
มนุษย์ได้สร้างสังคมที่มีขนาดใหญ่ขึ้น ซับซ้อนขึ้น และเมื่อ 130,000 ปีก่อน ก็ได้มีการติดต่อกับมนุษย์ด้วยกันที่อยู่ห่างไกลออกไปนับร้อยกิโลเมตร
สำหรับสถานที่อยู่อาศัย มนุษย์ในสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์ในยุคแรก ก็โยกย้ายที่อยู่ไปตามแหล่งอาหาร สภาพอากาศ หรือสัตว์ป่าที่ดุร้าย
ในช่วงแรก ที่อยู่อาศัยเป็นเพียงที่อยู่ชั่วคราว เช่น ในถ้ำต่างๆ รวมทั้งพื้นที่โล่งที่พอจะหาได้
บริเวณที่ิอยู่อาศัยที่มีการก่อสร้างอย่างเป็นจริงเป็นจัง ถูกพบในฝรั่งเศส และมีอายุกว่า 400,000 ปี และเมื่อ 50,000 ปีก่อน กระท่อมที่ทำจากไม้ หิน และกระดูก ก็ได้แพร่หลาย
สำหรับการเปลี่ยนผ่านสังคม จากสังคมหาของป่า-ล่าสัตว์ ก็ไม่ได้เริ่มแบบทันทีทันใด เนื่องจากมนุษย์ต้องใช้เวลาในการพัฒนาวิธีการปลูกพืชต่างๆ รวมทั้งรับมือกับโรคระบาด ใช้เวลาในการพัฒนามาจนถึงปัจจุบัน
ในปัจจุบัน สังคมแบบหาของป่า-ล่าสัตว์ก็ยังมีหลงเหลืออยู่บ้าง ซึ่งส่วนมากก็จะเป็นชนเผ่ากลุ่มต่างๆ และบางกลุ่ม ก็ตัดขาดตนเองออกจากโลกภายนอก มีชีวิตเหมือนสมัยโบราณ
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
