21 พ.ค. 2023 เวลา 12:10 • การเมือง

Jose Mujica (โฮเซ มูฮิกา)ผู้นำสุดติดดินแห่งอุรุกวัย

หากจะให้ลองจัดลำดับอาชีพที่นับว่าประสบความสำเร็จในด้านการทำเงิน ประธานาธิบดีหรืออาชีพกลุ่มผู้นำนับว่าเป็นอาชีพที่สามารถพาคนหลายคนไปอยู่จุดที่รวยล้นฟ้าได้ เมื่อนึกถึงประธานาธิบดีแล้ว หนีไม่พ้นคงนึกถึงบุคคลในชุดสูทแพงระยับ รถประจำตำแหน่งสุดหรู และกลุ่มคนที่พร้อมอารักขาอย่างสมเกียรติ
แต่บนโลกนี้นั้นเคยมีประธานาธิบดีท่านหนึ่งที่หากมองเผินๆ อาจจะเห็นเป็นเพียงลุงใจดี อาศัยในบ้านสวน ขับรถคันเก่าๆ ไปทำงานทุกวัน แท้จริงแล้วเขาคนนั้นเป็นถึงประธานาธิบดีที่ในวัยหนุ่มได้ผ่านสงครามมาอย่างโชกโชน
และเป็นผู้นำประเทศที่กุมกำนาจไว้ภายใต้ภาพลักษณ์ลุงติดดิน
1
ชื่อของเขาคือ โฮเซ มูฮิกา อดีตประธานาธิบดีอุรุกวัย
📌 จากหัวหน้ากองโจรสู่ประธานาธิบดี
1
ในยุคภายใต้การปกครองระบอบเผด็จการ ปี 1970 ก่อนที่มูฮิกาจะได้เป็นประธานาธิบดี เขาเคยมีผลงานที่สำคัญเป็นงานแรกในแวดวงการเมืองคือการเป็นหัวหน้านักรบกองโจรทูปามารอส (Tupamaros) กองกำลังติดอาวุธฝ่ายซ้าย ได้รับแรงบันดาลใจจากการปฏิวัติในคิวบา เขาผ่านทุกเรื่องราวเลวร้ายมาอย่างโชกโชน ทั้งถูกยิง และถูกจำคุกเป็นเวลา 14 ปี ฐานก่อความไม่สงบ แต่เขาก็ผ่านพ้นช่วงเวลานั้นมาได้ โดยเขาได้รับอิสรภาพในปี 1985 เมื่ออุรุกวัยกลับมาเป็นประชาธิปไตยอีกครั้ง
ในขณะที่อยู่ในคุกและถูกขังเดี่ยวเป็นเวลา 14 ปี จนแทบบ้า เขาใช้เวลาในแต่ละวันในกรงขังคิดทบทวนชีวิตอย่างเดียวดาย ภายใต้กิจวัตรประจำวันในห้องขังที่น่าเบื่อ การทบทวนความคิดโดยลำพังทำให้เขาค้นพบการหลุดพ้นจากความทรมานนั่นคือ การปล่อยวางร่างกาย ไม่ยึดติดกับอำนาจ ทรัพย์สินอีกต่อไป ในท้ายที่สุดเขาก็รู้ว่าการเป็นอิสระ คือ ความสุขที่แท้จริง
“หลังจากออกมาจากในคุกได้จึงรู้ว่า การได้นั่งเอนหลังบนโซฟานั้นนับว่าเป็นความสุขที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแล้ว”
1
ด้วยบทบาททั้งหมดที่เขาเคยได้รับมาก่อนถูกคุมขัง โฮเซ ถูกไว้วางใจให้เป็นแนวร่วมพรรคฝ่ายซ้ายและได้รับตำแหน่งประธานาธิบดีภายใต้ระบอบประชาธิปไตยโดยได้ชนะการโหวตจากประชาชนชาวอุรุกวัย
📌 โฮเซ และ เสรีกัญชา
1
ในประเทศอุรุกวัยนั้น ก่อนสมัยที่มูฮิกาจะเข้ารับตำแหน่ง อุรุกวัยมีปัญหาที่แก้ไม่ตกอยู่หลายเรื่อง หนึ่งในนั้นคือ ปัญหาการเสพติดกัญชาของประชาชน แน่นอนว่ากัญชาเป็นสารเสพติดให้โทษ แต่มากกว่าโทษที่มีต่อร่างกายแล้ว ตลาดซื้อขายกัญชาใต้ดินขนาดใหญ่ยังนำมาซึ่งกลุ่มแก๊งมาเฟียที่แก่งแย่งชิงอำนาจเป็นใหญ่กันในตลาด เกิดความรุนแรงระหว่างผู้ซื้อกับผู้ขายยาบ่อยครั้งหนักถึงขั้นปลิดชีพ
1
รวมถึงการอุ้มฆ่าอุ้มหายเพราะขัดผลประโยชน์ อุรุกวัยใกล้เข้าขั้นบ้านป่าเมืองเถื่อนขึ้นทุกที
จนกระทั่งมีการร่างกฏหมายที่ต้องการปลดล็อคกัญชาเป็นครั้งแรกในอุรุกวัย แน่นอนว่ามีทั้งคนที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย แต่โฮเซมีความเห็นว่า ความยุ่งเหยิงในอุรุกวัยตอนนี้นั้นเกินแก้ไขแล้ว
1
จึงสนับสนุนกัญชาถูกกฏหมายให้สามารถตรวจสอบและเก็บภาษีได้อย่างถูกต้อง อีกทั้งยังเล็งเห็นว่าการทำให้กัญชาถูกกฏหมายจะทำให้รัฐบาลสามารถเข้าแทรกแซงพวกพ่อค้ากัญชาในตลาดผิดกฏหมายได้ เมื่อเขาได้เป็นประธานาธิบดีจึงเดินหน้าออกกฏหมายนี้จนกระทั่งอุรุกวัยกลายเป็น”ประเทศเสรีกัญชาแห่งแรกในโลก”
📌 ภาพลักษณ์ที่แตกต่าง
โฮเซ มูฮิกา ประธานาธิบดีคนใหม่แห่งอุรุกวัย ถูกสื่อนำเสนอภาพด้วยภาพลักษณ์ที่แหวกแนว ท่านประธานาธิบดีคนใหม่ หากมองเผินๆ คงไม่สามารถรู้ได้ว่าชายแก่ใจดีในชุดลำลองเก่าๆคนนี้ แท้จริงคือ “ผู้นำสูงสุดของประเทศ”
1
โฮเซอาศัยอยู่ในบ้านสวนเล็กๆ กับภรรยา พร้อมไอ้ด่างพิการสามขา ทุกเช้าเขาจะขับรถเต่าสีฟ้าคู่ใจไปทำงานที่สภาทุกวัน
ทั้งหมดนี้เพราะเขายืนยันเสียงแข็งที่จะปฏิเสธการอยู่ในแมนชั่นสุดหรู ปฏิเสธรถประจำตำแหน่งพร้อมคนขับ โฮเซกล่าวว่า เมื่อทำงานการเมืองแล้ว สิ่งพลอยได้ทุกอย่างล้วนเป็นกับดักที่ทำให้หลงมัวเมาในอำนาจ เขาจึงตั้งใจตัดมันออกเพื่อเตือนตัวเองเสมอไม่ให้ลืมจุดเริ่มต้นของตนเอง
9
📌 ประธานาธิบดีที่จนที่สุดในโลก
ไม่ใช่เพียงแค่คนในสภาที่จะเห็นชีวิตสมถะของเขา คนในละแวกชุมชน ประชาชน และสื่อต่างก็เผยแพร่ภาพวิถีชีวิตเรียบง่ายของเขาว่อนสื่อ จนได้รับสมญานามว่าเป็น “ประธานาธิบดีที่จนที่สุดในโลก”
สื่อเคยขอสัมภาษณ์โฮเซว่าคิดเห็นอย่างไรกับฉายาที่ประชาชนตั้งให้ โฮเซได้ตอบคำถามนักข่าวใจความว่า คำว่าจนนั้นไม่เหมาะสำหรับเขาซะทีเดียว เพราะเขาไม่ถึงขั้นต้องต่อสู้เพื่อแย่งชิงอาหาร เขายังมีบ้าน มีครอบครัว มีภรรยาที่เป็นที่่รัก พร้อมกับเจ้าด่างที่คอยเขากลับมาที่บ้านเสมอ เขาจึงเป็นชายที่พอมีพอกินและรวยความรักความอบอุ่นจากคนในครอบครัว ไม่เห็นจะ ’จน’ อย่างที่ใครกล่าว
5
แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าการดำเนินชีวิตในแต่ละวันของชายคนนี้ก็ยังนับว่าสมถะกับผู้นำคนอื่นๆ ที่อุรุกวัยเคยมีมา แถมยังทำให้เขาโดดเด่นกว่าผู้นำคนอื่นๆ เวลามีงานรวมตัวระดับภูมิภาค
1
📌 มีคนรักก็มีคนเกลียด
1
คนบางคนอาจชื่นชนเขาในฐานะผู้นำที่ถ่อมตนแต่บางคนก็รู้สึกว่าโฮเซนั้นมีภาพลักษณ์ที่ไม่เข้มแข็ง ไม่เหมาะแก่ตำแหน่งผู้นำที่เป็นหน้าเป็นตา เป็นเกียรติของประเทศชาติ ประชาชนบางกลุ่มยังให้ความนิยมกับผู้นำแบบดั้งเดิมที่จะต้องวางตัวให้เข้มแข็งและน่าเกรงขาม
แต่สำหรับประชาชนที่มีความเชื่อในฝ่ายซ้ายนั้น ผู้นำแบบโฮเซได้ใจไปเต็มๆ ด้วยภาพลักษณ์ติดดิน เข้าถึงง่าย ไม่ถือตัว แสดงถึงความเข้าใจในวิถีชีวิตของชนชั้นแรงงานและไม่เป็นผู้นำที่ดูเป็นคนละโมบติดหรู
1
📌 ประธานาธิบดีที่จนที่สุด สู่ อดีตประธานาธิบดีที่จนที่สุด
1
ชีวิตเรียบง่ายของท่านอดีตประธานาธิบดีเป็นที่พูดถึงอีกครั้งทางสื่อออนไลน์อีกครั้งถึงแม้ว่าจะผ่านพ้นบทบาทผู้นำแล้ว โฮเซ มูฮิกา ยังคงยึดมั่นในการใช้ชีวิตแบบดั้งเดิม อีกทั้งยังปฏิเสธเงินบำนาญจำนวนมากที่ตนเองควรจะได้หลังทำงานครบวาระ เกิดเป็นจุดสนใจของทั้งชาวอุรุกวัยและชาวต่างชาติ ในท้ายที่สุดเรื่องราวของเขาถูกนำไปทำเป็นสารคดีใน Netflix เพื่อเป็นแรงบันดาลใจแก่คนทั่วโลกและเป็นอนุสรณ์ความกล้าที่เขาเคยทำให้ประชาชนชาวอุรุกวัย
7
ผู้เขียน : นัยนา ภูมิลำเนา Content Creator Intern, Bnomics
ภาพประกอบ : พันกร อรียพิพัฒน์ Graphic Design Intern, Bnomics
Bnomics - Bangkok Bank Economics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
References:
โฆษณา