27 มิ.ย. 2023 เวลา 17:14 • ประวัติศาสตร์

ถอดรหัสจากธงชาติฟิลิปปินส์ (Pambansang Watawat ng Pilipinas)

หลายคนคงเคยเห็นธงชาติของฟิลิปปินส์ผ่านตากันมาบ้างแล้ว ทั้งจากในโรงเรียน หรือตามสถานที่ราชการเพราะว่าฟิลิปปินส์นั้นเป็นหนึ่งประเทศในประชาคมอาเซียน แต่รู้หรือไม่ว่า ธงที่มีลักษณะแปลกกว่าคนอื่นนั้นมีประวัติความเป็นมาอย่างไร นอกจากนี้สัญลักษณ์ต่างๆ บนผืนธงนี้ยังแสดงถึงตัวตน ประวัติศาสตร์ และความเป็นชาติของชาวฟิลิปปินส์อีกด้วย
ที่มาของธงชาติฟิลิปปินส์
ธงชาติฟิลิปปินส์ถูกพัฒนามาจากธงของกลุ่มกองกำลังปลดแอก “กาติปูนัน (Katipunan)” ซึ่งใช้ครั้งแรกในช่วงปี 1960 ซึ่งเป็นช่วงที่ฟิลิปปินส์ทำการปลดแอกจากสเปน โดยธงฟิลิปปินส์ในเวอร์ชั่นของกาติปูนันนั้นเป็นผืนธงผืนสีแดงล้วนมีตัวอักษร KKK สีขาวอยู่ตรงกลาง ซึ่งอย่ามาจาก “Kataastaasan, Kagalanggalangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan” อันแปลว่า “Supreme and Honorable Association of the Children of the Nation”
นอกจากเวอร์ชั่นนี้แล้วธงของกลุ่มกาติปูนันยังมีอีกหลากหลายเว่อร์ชั่น ทั้งที่มีตัว K สีขาวตัวเดียวบนพื้นธงสีแดง และธงรูปพระอาทิตย์สีขาวบนพื้นธงสีแดงอันเป็นแรงบันดาลใจของสัญลักษณ์พระอาทิตย์บนธงชาติฟิลิปปินส์ในปัจจุบัน
ธงฟิลิปปินส์แบบที่เห็นในปัจจุบันถูกโบกสะบัดครั้งแรกในปลายเดือนพฤษภาคม ปี 1898 บนสมรภูมิบนสมรภูมิอลาปาน (Thhe Battle of Alapan) ที่จังหวัดกาวิเต (Cavite) และประกาศใช้อย่างเป็นทางการในการประกาศเอกราชจากสเปนในวันที่ 12 มิถุนายน ปี 1898 ที่เมืองกาวิต (Kawit) จังหวัดกาวิเต (Kavite)
รูปแบบของธงชาติฟิลิปปินส์นี้ถูกออกแบบโดยนายเอมิลิโอ อากินัลโด (Emilio Aguinaldo) ประธานาธิบดีคนแรกของฟิลิปปินส์ และถูกตัดเย็บโดยสตรี 3 ท่าน คือ ดอนญ่ามาร์เซล่า มาริโน เด อากอนซิโย (Doña Marcela Marino de Agoncillo), โลเรนซ่า อากอนซิโย (Lorenza Agoncillo) และ เดลฟิน่า เอร์โบซ่า เด นาติบิดาด (Delfina Herbosa de Natividad) ซึ่งการตัดเย็บนี้ไม่ได้เกิดบนแผ่นดินฟิลิปปินส์ แต่เกิดขึ้นบนแผ่นดินฮ่องกงซึ่งเป็นอาณานิคมของอังกฤษอยู่ ณ ตอนนั้น
การตัดเย็บธงชาติฟิลิปปินส์ผืนแรก โดย ดอนญ่ามาร์เซล่า มาริโน เด อากอนซิโย (Doña Marcela Marino de Agoncillo), โลเรนซ่า อากอนซิโย (Lorenza Agoncillo) และ เดลฟิน่า เอร์โบซ่า เด นาติบิดาด (Delfina Herbosa de Natividad)
รูปแบบของธงชาติฟิลิปปินส์ในยุคแรก สัญลักษณ์รูปพระอาทิตย์รัศมี 8 แฉกจะมีรูปใบหน้าคน อันได้รับแรงบันดาลใจมาจาก “ดวงอาทิตย์เดือนพฤษภาคม” (Sol de Mayo) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการประกาศเอกราชของบรรดาประเทศใต้อาณานิคมจักรวรรดิสเปน ซึ่งสัญลักษณ์ดวงอาทิตย์ในลักษณะนี้ ปรากฎครั้งแรกในเหตุการณ์ปฏิวัติเดือนพฤษภาคม (May Revolution) ในปี 1810 ที่ประเทศอาร์เจนตินา
โดยเหตุการณ์นี้ทำให้บรรดาประเทศใต้อาณานิคมสเปนในลาตินอเมริกาต่างลุกฮือกันปฏิวัติเพื่อเรียกร้องเอกราชต่อจักรวรรดิสเปน ซึ่งสิ่งนี้เป็นแรงบันดาลใจให้กับเอมิลิโอ อากินัลโดใส่สัญลักษณ์อันสื่อถึงนัยนี้ลงในธงชาติฟิลิปปินส์ เนื่องจากฟิลิปปินส์อยู่ภายใต้อาณานิคมของจักรวรรดิสเปนกว่า 3 ศตวรรษ
การใช้สีบนธงชาติฟิลิปปินส์จะเป็นการใช้สีหลัก 3 สี อันได้แก่ สีแดง, สีน้ำเงิน, และสีขาว โดยการเลือกใช้สีเหล่านี้ได้รับแรงบบันดาลใจมาจากผืนธงของสหรัฐอเมริกา ในปี 1777 เนื่องจากสัญลักษณ์บนธงชาติฟิลิปปินส์แบบที่ใช้ในปัจจุบันจะมีด้วยกันทั้งหมด 5 อย่างด้วยกัน อันได้แก่ ดวงอาทิตย์รัศมี 8 แฉก ดวงดาว 3 ดวง สามเหลี่ยมสีขาว แถบสีน้ำเงิน และแถบสีแดง โดยทุกสัญลักษณ์ที่อยู่บนธงชาติฟิลิปปินส์นั้นมีความหมายทั้งหมด ดังนี้
1. พระอาทิตย์สีเหลืองมีรัศมี 8 แฉก โดยดวงอาทิตย์สื่อความหมายถึงความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน อิสรภาพ ประชาธิปไตยของปวงชน และอำนาจอธิปไตยเหนือดินแดน รัศมีของพระอาทิตย์ทั้ง 8 แฉก สื่อถึง 8 จังหวัดแรกของฟิลิปปินส์ที่รวมกำลังต่อต้านอำนาจของจักรวรรดิสเปนในปี 1896 อันได้แก่ มะนิลา (Manila), กาวิเต (Cavite), บูลาคาน (Bulacan), ปัมปังกา (Pampanga), นูเอวา เอซิฮ่า (Nueva Ecija), บาตาอัน (Bataan), ลากูน่า (Laguna), และบันตังกัส (Bantangas)
รัศมีพระอาทิตย์ทั้ง 8 อันสื่อถึง 8 จังหวัดแรกที่ต่อต้านสเปน
2. ดวงดาว 3 ดวง สื่อความหมายถึงสภาพทางภูมิศาสตร์ของฟิลิปปินส์อันเป็นหมู่เกาะแต่มีเกาะหลักๆ คือ เกาะลูซอน (Luzon), เกาะมินดาเนา (Mindanao), และเกาะปานาย (Panay) ที่อยู่ในหมู่เกาะวิสายัน (Visayas)
ปล. ข้อมูลในบางแห่งอาจกล่าวว่าสื่อความหมายถึง เกาะลูซอน, เกาะมินดาเนา, และหมู่เกาะวิสายัน แต่ทางการฟิลิปปินส์ได้ให้ข้อมูลถึงเกาะปานายซึ่งอยู้ในหมู่เกาะวิสายัน เนื่องจากเกาะปานายเป็นพื้นที่แรกในหมู่เกาะวิสายันที่มีการเรียกร้องเอกราชจากจักรวรรดิสเปน ที่เมืองอิโลอิโล (Iloilo)
ดวงดาวอันสื่อถึง 3 ภูมิภาคหลักของฟิลิปปินส์
3. สามเหลี่ยมด้านเท่าสีขาว อันมีนัยสื่อความหมายถึง เสรีภาพ (Liberty), ความเสมอภาค (Equality), และภราดรภาพ (Fraternity)
4. แถบสีน้ำเงิน และแถบสีแดง โดยสีน้ำเงินสื่อควมหมายถึง ความสงบสุข ความสัตย์ และความยุติธรรม ส่วนสีแดงสื่อความหมายถึง ความรักชาติ และความกล้าหาญ ซึ่งสีน้ำเงินและแดงนี้ได้รับแรงบันดาลใจมาจากธงของสหรัฐอเมริกาเมื่อปี 1777 เนื่องจากเป็นสัญลักษณ์ของการปลดแอก และการต่อสู้เพื่อเอกราช รูปทรงของแถบสีน้ำเงินและแดงนี้เป็นรูปหางนกแซงแซว ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจมาจากธงประจำท่าเรือในช่วงปี 1850 ซึ่งสีแดงมาจากธงประจำท่าเรือมะนิลา ส่วนสีน้ำเงินมาจากธงประจำท่าเรืออิโลอิโล
ธงและตราประจำเมืองมะนิลา (Manila) และเมืองอิโลอิโล (Iloilo)
จากที่เล่ามาทั้งหมดจะเห็นได้ว่าฟิลิปปินส์ได้ใส่ความเป็นชาติ ประวัติศาสตร์การต่อสู้ของตนลงในธงชาติ และนอกจากนี้รูปแบบต่างๆ ก็ได้รับมาประเทศที่เคยตกอยู่ใต้อาณานิคมจักรวรรดิสเปนดังนั้นจึงไม่แปลกใจเลยว่า ทำไมธงชาติของฟิลิปปินส์จึงมีลักษณะที่แปลกไปกว่าธงชาติประเทศอื่นๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
โฆษณา