100 ปี เฮนรี คิสซินเจอร์ กับนิยามสหายเก่าในบริบทใหม่ของรัฐบาลจีน
เมื่อวันพฤหัส (20 กรกฎาคม 2023) สี จิ้นผิง ผู้นำจีนได้สั่งเปิดทำเนียบต้อนรับการมาเยือนแบบ "Surprise Visit" ของอดีตรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ ที่เชื่อว่าชาวจีนเกือบทั้งประเทศรู้จักแทบทุกคน รวมถึงชาวโลกที่เกิดในยุคปลาย Baby Boomer ถึงรุ่น Gen X น่าจะคุ้นชื่อเป็นอย่างดี นั่นก็คือ เฮนรี คิสซินเจอร์ ที่ปีนี้ อายุครบ 100 ปีแล้ว!!
และยังสร้างความแปลกใจให้กับชาวจีนเป็นอย่างมากที่ได้ยินข่าวนี้ ไม่ใช่เพราะคิสซินเจอร์มาเยือนจีนแบบเซอร์ไพรซ์!! แต่ที่ประหลาดใจเพราะไม่เชื่อว่าวันนี้ แกยังมีชีวิตอยู่ แถมยังสามารถเดินทางข้ามทวีป ไปไหน มาไหนได้เอง โดยไม่ต้องใช้รถเข็น
นอกจากนี้ ยังได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่นมากๆจาก สี จิ้นผิง และชาวคณะรัฐมนตรีระดับสูงของจีน ซึ่ง สี จิ้นผิง ยังกล่าวถึง เฮนรี คิสซินเจอร์ ว่าเป็นสหายเก่าของชาวจีน
สี จิ้นผิงย้ำว่า ชาวจีนนั้นให้คุณค่าอย่างมากกับ "มิตรภาพ" และ เราไม่เคยลืมสหายเก่าของเราคนนี้ ที่เคยอุทิศตนในการสร้างสะพานความสัมพันธ์ระหว่างจีน และ สหรัฐ ที่นำไปสู่ความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างประชาชนทั้ง 2 ชาติ แต่มาวันนี้ ความสัมพันธ์ของจีน และ สหรัฐ ถอยกลับไปสู่จุดเริ่มต้นของทางแยกอีกครั้ง ที่บังคับให้เราต้องเลือกว่าจะไปกันต่อ หรือ ต้องแยกย้าย
แม้ความสัมพันธ์ระหว่างจีน และ สหรัฐ จะกลับมาตึงเครียดที่ดูเหมือนจะรอวันแตกหัก โดยมีไต้หวันเป็นตัวจุดระเบิด แต่การมาเยือนของ เฮนรี คิสซินเจอร์ในครั้งนี้ สื่อต่างชาติหลายสำนักมองว่า เป็นการส่งสัญญาณบางอย่างของรัฐบาลสหรัฐหรือเปล่า ที่ยังต้องการรักษาความสัมพันธ์กับจีนให้คงไว้ เหมือนกาลครั้งหนึ่งเมื่อนานมาแล้ว ที่ทั้ง 2 ชาติเคยมีผลประโยชน์ที่หารร่วมมากลงตัวด้วยกันมาก่อน
ซึ่งคนที่จะทำหน้าที่เป็นกาวใจได้ดีที่สุดในรัฐบาลสหรัฐยุค โจ ไบเดนตอนนี้ หาไม่ได้แล้วจริงๆ และด้วยศักดิ์ศรีชาติมหาอำนาจโลก จะแสดงออกว่าง้อมากก็ไม่ได้เสียด้วย นอกจากใช้บริการของอดีตรัฐมนตรีวัย 100 ปี เฮนรี คิสซินเจอร์ ที่ทางสหรัฐสามารถเลี่ยงบาลีได้ว่า เป็นการนัดพบกันแบบส่วนตัว ไม่เกี่ยวกับรัฐบาลสหรัฐ
แต่ทางจีนก็แสดงออกให้เห็นเลยว่า รัฐบาลปักกิ่งต้อนรับขับสู้ เฮนรี คิสซิงเจอร์ ดีกว่า รัฐมนตรีสหรัฐที่มาเยือนอย่างเป็นทางการเมื่อไม่นานมานี้เสียอีก ถึงขนาดได้เข้าพบคนระดับ สี จิ้นผิ้ง ผู้นำจีน และ หลี่ ฉางฟู่ รัฐมนตรีกลาโหมจีน เลยทีเดียว ในขณะที่ ตัวแทนจากรัฐบาลสหรัฐแท้ๆ อย่าง จอห์น เคลรี, เจเน็ท เยลเลน รมต. คลัง หรือแม้แต่ ลอยด์ ออสติน รมต.กลาโหมสหรัฐคนปัจจุบัน ยังไม่มีโอกาส
สิ่งที่ทำให้รัฐบาลจีนให้เกียรติ เฮนรี คิสซินเจอร์ มากถึงขนาดนี้ ต้องย้อนไปไกลถึงปี 1971 เมื่อสหรัฐเริ่มคิดที่จะดึงจีนมายืนอยู่ฝ่ายเดียวกัน เพื่อให้จีนแยกจากสหภาพโซเวียต แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นยังไง เพราะสหรัฐเป็นผู้ตั้งกำแพงปิดกั้นความสัมพันธ์กับจีนแผ่นดินใหญ่เอง ตั้งแต่ปี 1949 หลังสงครามกลางเมืองจีน ที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนของเหมาเจ๋อตุงเป็นฝ่ายชนะ ผลักดันให้พรรคก๊ก มิน ตั๋ง ของเจียงไคเช็ก ไปตั้งรัฐบาลต่างหากอยู่เกาะไต้หวัน
ซึ่งตลอดระยะเวลากว่า 20 ปี ที่สหรัฐ ไม่คุยกับฝ่ายจีนแผ่นดินใหญ่เลย แต่กลับไปสนับสนุนรัฐบาลของเจียง ไคเช็ก ที่ไต้หวันอย่างออกหน้า ออกตา มาคราวนี้ จะไปขอให้จีนปักกิ่งเป็นพันธมิตร มันก็ดูอิหลักอิเหลื่อเกินไป ดังนั้นสหรัฐ ในยุคสมัยของ ริชาร์ด นิกสัน จึงได้ส่ง เฮนรี คิสซินเจอร์ ที่ในตอนนั้นยังเป็นที่ปรึกษาฝ่ายความมั่นคง เดินทางลับไปพบนายกรัฐมนตรีโจ เอินไหล ถึงปักกิ่ง เพื่อทอดสะพานทางการทูตระหว่างกัน เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่อเดือนกรกฎาคม 1971
หลังจากนั้น เฮนรี คิสซินเจอร์ ก็เดินทางไปเจรจากับรัฐบาลจีนปักกิ่งอีกหลายครั้ง จนนำไปสู่ข้อตกลงครั้งสำคัญที่ชื่อว่า "Shanghai Communiqué" ในเดือนกุมภาพันธ์ 1972 ซึ่งนับเป็นเอกสารด้านการทูตฉบับแรกระหว่างสหรัฐ กับ รัฐบาลจีนคอมมิวนิสต์ นับตั้งแต่ปี 1949
และยังระบุข้อความว่า สหรัฐอเมริกาตระหนักว่า ชาวจีนทั้ง 2 ฝั่งของช่องแคบไต้หวันถือเป็น "จีนเดียว" ซึ่งนับเป็นจุดเริ่มต้นของนโยบายจีนเดียวของรัฐบาลจีนปักกิ่งนับแต่นั้น ซึ่ง เฮนรี คิสซินเจอร์ ก็เป็นส่วนหนึ่งในการร่างข้อตกลง Shanghai Communiqué ฉบับนั้นด้วย
ทำให้ เฮนรี คิสซินเจอร์ ได้รับการจารึกชื่อลงในประวัติศาสตร์จีนร่วมสมัย และมีการกล่าวถึงในตำราเรียนวิชาประวัติศาสตร์ของเด็กนักเรียนจีน ซึ่งน้อยครั้งมากที่จะมาการอ้างถึงนักการเมืองสหรัฐในแง่ดีในตำราเรียนของจีน
จึงไม่แปลกที่ รัฐบาลจีน จะมอง เฮนรี คิสซินเจอร์ เป็นเหมือนสหายเก่า แม้ในชีวิตการทำงานของเขาจะเข้าไปพัวพันกับประเด็นความขัดแย้งในต่างประเทศมากมาย อาทิ สงครามในเวียดนาม และ ลาว สงครามปลดแอกบังคลาเทศ การรัฐประหารในชิลี และ อาร์เจนตินา และอีกหลายประเทศ
และถึงแม้คิสซินเจอร์จะเคยเดินทางมาเยือนจีนเป็นร้อยครั้ง ทั้งทางการ และ ส่วนตัวนับตั้งแต่ปี 1971 แต่การไปปักกิ่งในครั้งนี้ ด้วยวัย 100 ปี ก็ครบรอบการเยือนจีนครั้งแรกของเขาในรอบ 52 ปีเหมือนกัน ที่ทำให้ชาวจีนต้องกลับไปย้อนพลิกตำราเรียนกันเลยทีเดียว และพูดถึงเฮนรี คิสซินเจอร์ว่า เป็นบุคคลในตำราเรียนที่ยังมีชีวิตอยู่
ซึ่งการปรากฏตัวของ เฮนรี คิสซินเจอร์ ที่ตอนนี้ออกข่าวไปทั่วโลก จะสื่อถึงไมตรีของสหรัฐ ผ่านบุคคลในตำราที่ยังมีลมหายใจ (แม้ไม่รู้จะอีกนานแค่ไหน) หรือการต้อนรับขับสู้ของรัฐบาลจีนต่อ สหายเก่า เฮนรี คิสซินเจอร์ ที่เหนือกว่าตัวแทนอย่างเป็นทางการของรัฐบาลสหรัฐ จะเป็นการส่งสัญญาณอะไรจากจีน แต่ก็ทำให้ได้รู้ว่าความสัมพันธ์ระหว่างจีน และ สหรัฐ มีความตื้นลึกซ้อนเร้นที่ยากแท้หยั่งถึงมาตลอดระยะเวลายาวนานกว่าครึ่งศตวรรษ
****************
ติดตามบทความของ "หรรสาระ" เพิ่มเติมได้ที่
Facebook - หรรสาระ By Jeans Aroonrat
Twitter - @HunsaraByJeans
Blockdit - หรรสาระ By Jeans Aroonrat
แพลทฟอร์มคุณภาพ ไม่ปิดกั้นการมองเห็นเนื้อหา
****************
แหล่งข้อมูล
- 13
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
