29 ส.ค. 2023 เวลา 09:46 • หุ้น & เศรษฐกิจ

เศรษฐกิจจีนแย่จริงไหม? - Blockdit Originals โดย ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร

เศรษฐกิจจีนตอนนี้แย่จริงไหม และกำลังเข้าขั้นวิกฤตไหม
2
คำตอบตรงไปตรงมาคือ เศรษฐกิจจีนตอนนี้อยู่ในภาวะซึม แต่ไม่ได้มีวิกฤตหรือจะเสี่ยงเกิดวิกฤตอะไร ที่คนถกเถียงกันคือจะซึมยาวแบบสองทศวรรษที่สูญหายของญี่ปุ่นหรือไม่
คำถามว่าแย่จริงไหม ต้องถามว่าเมื่อเปรียบเทียบกับอะไร
ถ้าเปรียบเทียบกับอดีต ก็ต้องบอกว่าแย่ เพราะในอดีตจีนเคยโตในอัตราเลขสองหลัก (มากกว่า 10%) ต่อเนื่องหลายสิบปี แต่ตอนนี้อัตราการเติบโตของจีนลดลงมาอยู่ที่ 5% ก็เรียกว่าน้อยลงครึ่งหนึ่ง
1
ในอดีต จีนโตจากฐานที่ต่ำ เพียงแค่นำเข้าเทคโนโลยี ผลิตเพื่อส่งออก และอัดฉีดเงินลงทุนโครงสร้างพื้นฐานก็เติบโตได้อย่างรวดเร็ว แต่พอฐานเริ่มใหญ่เข้า ก็ทะยานยากขึ้น ยังไม่นับจีนวันนี้ไม่มีความได้เปรียบเรื่องค่าแรง แถมเผชิญสงครามการค้า ขณะเดียวกันก็ไม่สามารถหว่านเงินสร้างถนน สะพานกระตุ้นเศรษฐกิจได้ง่ายๆ เหมือนในอดีต เพราะสร้างไปหมดแล้ว
1
เมื่อเปรียบเทียบเศรษฐกิจจีนกับความคาดหวังของนักลงทุน เมื่อต้นปีทุกคนตื่นเต้นคาดหวังกับเศรษฐกิจจีนไว้สูงมากว่าจีนหลังเปิดเมืองจะเป็นตัวขับเคลื่อนเศรษฐกิจเอเชียและโลก ซึ่งจีนก็ฟื้นตัวแรงจริงในไตรมาสแรก ทำให้นักลงทุนคาดหวังสูงขึ้นไปอีก แต่พอพ้นไตรมาสแรก ทุกเครื่องยนต์เศรษฐกิจกลับแผ่วลง ไม่ได้พุ่งตัวต่อเนื่องแบบที่นักลงทุนคาดหวัง
7
แต่ในมุมมองของคนจีน หากพูดถึงเศรษฐกิจจีนตอนนี้ เมื่อเปรียบเทียบกับปีที่แล้ว ก็ต้องบอกว่าดีขึ้นกว่าเดิมมาก เพราะปีที่แล้วปิดเมืองปิดประเทศ ธุรกิจล้มหายตายจาก ปีนี้ทุกอย่างคลี่คลาย เปิดเมืองเปิดเศรษฐกิจ ทุกอย่างกลับมาเป็นปกติเป็นโลกหลังโควิดโดยสมบูรณ์เช่นเดียวกับประเทศอื่นๆ
4
เมื่อเปรียบเทียบกับเศรษฐกิจประเทศอื่นๆ ข่าวในจีนมักรายงานว่าเศรษฐกิจก็แย่กันหมดทั่วโลก ไม่ว่าจะป่วยด้วยโรคต่างกันหรือใกล้เคียงกัน ฝั่งสหรัฐฯ เผชิญปัญหาเงินเฟ้อและอัตราดอกเบี้ยสูง ฝั่งยุโรปเผชิญปัญหาสงครามและราคาพลังงานจากสงครามยูเครน
ส่วนในภูมิภาคเอเชีย ดูจีนจะไม่ได้แตกต่างจากประเทศอื่นเรื่องปัญหาเศรษฐกิจ เพราะไม่ว่าจะเป็นญี่ปุ่น เกาหลีใต้ เวียดนาม หรือไทย ตัวเลขการส่งออกก็ล้วนติดลบต่อเนื่องมาแล้วหลายเดือน (ไม่เฉพาะแค่ตัวเลขการส่งออกจีนที่ติดลบ) และอย่างตัวเลข GDP ของไทย จากรายงานของสภาพัฒน์เมื่อเดือนที่แล้ว ก็ดูเหมือนจะพลาดเป้าไปมาก
3
ความหมายที่ปลอบใจกันในจีนก็คือ ไม่ใช่ว่าเศรษฐกิจจีนไม่ดีอยู่ประเทศเดียว แต่ตอนนี้เรากำลังอยู่ในยุคที่เศรษฐกิจซึมทั่วโลก ทั้งในภูมิภาคเอเชีย ซึ่งสภาพใกล้เคียงกัน ยังไม่กลับมาคึกครื้นเหมือนก่อนโควิด กับเศรษฐกิจฝั่งสหรัฐฯ และยุโรป ซึ่งก็เผชิญความท้าทายอีกแบบ อย่างฝั่งสหรัฐฯ เป็นปัญหาจากเศรษฐกิจคึกเกินเพราะอัดฉีดแรงเกินไปก่อนหน้านี้
บางคนบอกว่าที่เศรษฐกิจของเอเชียและเศรษฐกิจไทยไม่ดีก็มาจากเศรษฐกิจจีนที่ยังไม่ฟื้นนั่นแหละ เพราะทำให้การส่งออกไปจีนไม่ฟื้น และนักท่องเที่ยวจีนก็ยังไม่กลับมาท่องเที่ยว เพราะเศรษฐกิจภายในของจีนซบเซาและจีนเน้นให้ท่องเที่ยวในประเทศกันก่อน
2
ส่วนหากเปรียบเทียบกับเป้าหมายของรัฐบาลจีนแล้ว เศรษฐกิจจีนก็ยังคงเดินได้ตามเป้าที่ร้อยละ 5 เพียงแต่สิ่งที่นักลงทุนมองคือเป้านี้ของรัฐบาลแต่เดิมตั้งไว้ในแดนต่ำ นักลงทุนคาดหวังว่าจีนจะทำได้ทะลุเกินเป้าไปมาก แต่ตอนนี้ดูเหมือนจะได้ตามเป้า หรือบางคนถึงกับมองว่าอาจเฉียดเป้าหรือต้องใช้พลังท้ายปีในการกระตุ้นเพื่อให้ได้ตามเป้าพอดี
การตั้งเป้าหมายไว้ที่ร้อยละ 5 ของรัฐบาลจีน ซึ่งไม่ใช่ตัวเลขที่สูงนักแต่แรก สะท้อนว่ารัฐบาลจีนตั้งใจไม่กระตุ้นเศรษฐกิจหลังเปิดเมือง แต่ต้องการให้เศรษฐกิจค่อยๆ ฟื้นอย่างค่อยเป็นค่อยไป โดยไม่ต้องอัดฉีดเงินแบบที่เสี่ยงจะเพิ่มภาระหนี้หรือสร้างฟองสบู่หรือปัญหาเงินเฟ้อต่อไปในอนาคต
3
คำถามหลักที่คนสนใจต่อมาก็คือ เศรษฐกิจจีนที่ซึมยาวนั้น จะซ้ำรอยสองทศวรรษที่สูญหายของญี่ปุ่นหรือไม่ ที่ว่าซึมยาวนั้น จะยาวเพียงใดแค่ไหนกัน
1
ปัญหาเศรษฐกิจจีนตอนนี้มีทั้งปัญหาระยะสั้นและปัญหาเชิงโครงสร้างทับถมทั้งสองด้าน ปัญหาระยะสั้นคือ “แผลเป็น” ที่เกิดจากการปิดเมืองช่วงโควิด ทำให้ธุรกิจล้มหายตายจากและความเชื่อมั่นของธุรกิจและผู้บริโภคยังไม่กลับมาปกติเต็มที่ ยังไม่นับบรรยากาศเศรษฐกิจที่แย่จากปัญหาอสังหาริมทรัพย์และการจัดระเบียบธุรกิจที่เข้มงวดของรัฐบาลก่อนหน้านี้
รัฐบาลจีนมองว่าเมื่อเวลาผ่านไป ปัญหาระยะสั้นจะค่อยๆ ดีขึ้น บรรยากาศเศรษฐกิจจะค่อยๆ เริ่มกลับมา ตอนนี้เป็นช่วงสมานแผลและปรับตัวกลับมาอีกครั้ง
1
ในขณะเดียวกัน รัฐบาลจีนก็ไม่ได้ปฏิเสธปัญหาระยะยาว ซึ่งจีนต้องค่อยๆ ปรับไปสู่โมเดลเศรษฐกิจใหม่และภาคเศรษฐกิจใหม่ โมเดลเศรษฐกิจใหม่ต้องเน้นภาคการบริโภคและภาคบริการมาแทนภาคการส่งออกและภาคการลงทุน นอกจากนั้น ภาคธุรกิจใหม่อย่างภาคพลังงานสะอาด รถยนต์อีวี และเทคโนโลยีดิจิทัล จะต้องมาแทนภาคอสังหาริมทรัพย์ที่คงไม่กลับมาคึกคักอีกแล้ว
5
ภาวะการซึมตอนนี้ของเศรษฐกิจจีนน่าจะค่อยๆ ดีขึ้นกว่านี้เมื่อเวลาผ่านไป จากปัญหาระยะสั้นและปัญหาความเชื่อมั่นและบรรยากาศเศรษฐกิจที่ค่อยๆ คลี่คลาย ส่วนที่ว่าจีนจะพ้นกับดักทศวรรษที่สูญหายแบบญี่ปุ่นในระยะยาวได้หรือไม่ ย่อมอยู่ที่ความสามารถของรัฐบาลจีนในการเปลี่ยนผ่านสู่โมเดลเศรษฐกิจใหม่แทนเศรษฐกิจแบบเดิมที่ถึงจุดอิ่มตัว
2
โฆษณา