เมื่อเอดิสันครอบงำธุรกิจภาพยนตร์และให้กำเนิด "ฮอลลีวู้ด (Hollywood)"
หลายคนน่าจะรู้จัก “โทมัส อัลวา เอดิสัน (Thomas Alva Edison)” เป็นอย่างดี
เขาคือนักประดิษฐ์ชื่อดังผู้มีผลงานการประดิษฐ์หลายอย่าง โดยเฉพาะที่สร้างชื่อให้เขามากที่สุดก็คือ “หลอดไฟ”
แต่เรื่องที่น่าสนใจอีกอย่างก็คือตัวเอดิสันนี่แหละครับ เป็นสาเหตุที่ทำให้อุตสาหกรรมภาพยนตร์ในสหรัฐอเมริกามาตั้งฐานในลอสแอนเจลิส ไม่ใช่นิวยอร์ก
เรื่องราวนี้เป็นอย่างไร ลองมาดูกันครับ
โทมัส อัลวา เอดิสัน (Thomas Alva Edison)
ในช่วงศตวรรษที่ 19 เอดิสันได้ประดิษฐ์สิ่งประดิษฐ์หลายอย่างที่โด่งดังและเปลี่ยนวิถีชีวิตผู้คน ไม่ว่าจะเป็นเครื่องเล่นจานเสียง เครื่องถ่ายทำภาพยนตร์ เครื่องบันทึกคะแนนโหวต รวมทั้งหลอดไฟ
หากแต่เอดิสันก็เสียสิทธิในสิ่งประดิษฐ์หลายๆ อย่างของตนไป ผู้ที่ได้ประโยชน์และกำไรจากสิ่งประดิษฐ์ของเอดิสันกลับเป็นองค์กรใหญ่ ไม่ใช่เอดิสัน
ดังนั้นเมื่อเอดิสันประดิษฐ์เทคโนโลยีอีกอย่างที่จะเปลี่ยนโลก เอดิสันจึงไม่ยอมอีกแล้ว และตั้งใจจะครอบครอง ผูกขาดเทคโนโลยีนี้ด้วยการใช้กฎหมายสิทธิบัตร และสร้างความมั่งคั่งจากสิ่งประดิษฐ์ของตน
เทคโนโลยีนั้นก็คือ “ภาพเคลื่อนไหว” โดยเอดิสันนั้นเป็นเจ้าของสิทธิบัตรหลายๆ อย่างในสหรัฐอเมริกาซึ่งรวมถึง “กล้องถ่ายภาพยนตร์”
และเพื่อที่จะผูกขาดอุตสาหกรรมบันเทิงซึ่งเป็นอุตสาหกรรมใหม่ในเวลานั้น บริษัทของเอดิสันจึงคิดจะใช้สิทธิบัตรที่มีเป็นอาวุธสำคัญ
ทนายความของเอดิสันได้ทำการฟ้องร้องผู้จัดจำหน่ายและผู้นำภาพยนตร์ที่ไม่ได้ใช้อุปกรณ์ของเอดิสันและฟิล์มภาพยนตร์จากเอดิสันในการถ่ายทำ โดยข้ออ้างของฝ่ายเอดิสันก็คือภาพยนตร์เรื่องใดก็ตามที่ถ่ายทำโดยไม่ได้ใช้อุปกรณ์ของเอดิสัน ถือเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ของเอดิสัน เนื่องจากเอดิสันได้จดสิทธิบัตรไว้แล้ว
เมื่อเป็นเช่นนี้ ทำให้ในปีค.ศ.1907 (พ.ศ.2450) บริษัทภาพยนตร์รายใหญ่ในสหรัฐอเมริกาจำนวนหกแห่งได้ทำการเจรจากับเอดิสัน
บริษัทภาพยนตร์เหล่านี้ได้ทำข้อตกลงกับเอดิสัน โดยบริษัทภาพยนตร์จะได้สิทธิในการเข้าถึงเทคโนโลยีการถ่ายทำภาพยนตร์ของเอดิสัน ส่วนเอดิสันก็จะได้ส่วนแบ่งกำไรจากภาพยนตร์ที่นำออกฉาย
ข้อตกลงนี้เป็นที่รู้จักในนาม “Motion Picture Patents Company” หรือ “MPPC” โดยสมาชิก MPPC จะต้องจ่ายค่าธรรมเนียมแก่เอดิสันเพื่อใช้อุปกรณ์และฟิล์มในการถ่ายทำภาพยนตร์
MPPC ได้ห้ามไม่ให้ใครก็ตามทำการขายภาพยนตร์แก่ผู้จัดจำหน่าย หากแต่ต้องเช่าฟิล์มจากเอดิสัน ทำให้เอดิสันและบริษัท “Eastman Kodak” ซึ่งเป็นเจ้าของสิทธิบัตรภาพยนตร์ กลายเป็นผู้ครองอุตสาหกรรมภาพยนตร์ ผูกขาดการสร้างภาพยนตร์แต่เพียงผู้เดียว
มีเพียงแค่สตูดิโอของ MPPC ที่สามารถถ่ายทำภาพยนตร์ จัดจำหน่าย และนำภาพยนตร์ออกฉาย เรียกได้ว่าผูกขาดเพียงผู้เดียว หากมีใครฉายภาพยนตร์ที่ไม่ใช่ของ MPPC จะเท่ากับกระทำผิดกฎหมาย
นอกจากนั้น MPPC ยังมีเจ้าหน้าที่ในควบคุมเป็นจำนวนมาก และบางครั้ง MPPC ก็จะจ้างอันธพาลให้ก่อกวนและข่มขู่ผู้สร้างภาพยนตร์ที่ฝ่าฝืนกฎข้อบังคับ
เรียกได้ว่าการผูกขาดอุตสาหกรรมภาพยนตร์ของ MPPC ซึ่งมีเอดิสันเป็นใหญ่อยู่เบื้องหลัง ทำให้ผู้สร้างภาพยนตร์รายย่อยไม่สามารถแจ้งเกิดได้เลย
MPPC ได้กำหนดให้ศูนย์กลางการผลิตภาพยนตร์อยู่ที่รัฐนิวเจอร์ซีย์ ซึ่งนิวเจอร์ซีย์นี้ก็เป็นบ้านของเอดิสัน ทำให้ MPPC สามารถจับตาและสั่งปิดสตูดิโอภาพยนตร์ที่ไม่ใช่ของ MPPC ได้อย่างรวดเร็ว
เมื่อเป็นเช่นนี้ ผู้ผลิตภาพยนตร์ที่ไม่ใช่สมาชิก MPPC ก็ได้เริ่มมองหาสถานที่ใหม่ และก็พบว่าลอสแอนเจลิสคือที่ที่เหมาะที่สุด
ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ลอสแอนเจลิสเป็นเมืองที่เงียบสงบ เป็นที่ที่คนวัยเกษียณมาพักอาศัยเป็นจำนวนมาก
แต่ที่เหล่าผู้สร้างภาพยนตร์อิสระถูกใจลอสแอนเจลิสก็มาจากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการที่ลอสแอนเจลิสมีทางรถไฟที่เชื่อมต่อกับเมืองใหญ่โดยตรง อีกทั้งราคาที่ดินจำนวนมากก็ยังไม่แพง อากาศก็แจ่มใส เหมาะกับการถ่ายทำภาพยนตร์
และที่สำคัญ รัฐแคลิฟอร์เนียซึ่งเป็นรัฐที่เมืองนิวเจอร์ซีย์อยู่ ยังเหมาะสมกับการถ่ายทำภาพยนตร์ เนื่องจากเจ้าหน้าที่รัฐไม่ค่อยสนใจเรื่องของกฎหมายสิทธิบัตรเท่าไรนัก ขอแค่จ่ายภาษีและสร้างงานให้รัฐได้ก็พอ
เมื่อเป็นอย่างนี้ การสร้างเมืองใหม่ในแคลิฟอร์เนียจึงไม่ยากนัก ดังนั้นในปีค.ศ.1914 (พ.ศ.2457) “คาร์ล เลมม์เล (Carl Laemmle)” ผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์ชาวเยอรมัน-อเมริกัน จึงได้สร้างเมืองของตนเองขึ้นมา
คาร์ล เลมม์เล (Carl Laemmle)
นั่นคือ “Universal City”
นั่นหมายความว่าเลมม์เลจะมีตำรวจท้องถิ่นสังกัดตนเอง ทำให้พวกอันธพาลของ MPPC ไม่สามารถก่อกวนได้อย่างสะดวก และนี่ก็เป็นการก่อกำเนิด “Universal Studio” สตูดิโอภาพยนตร์ชั้นนำรายแรกๆ ในฮอลลีวู้ด และถือว่าเป็นการท้าทาย MPPC ของเอดิสันโดยตรง
ต่อมาในวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ.1915 (พ.ศ.2458) ศาลรัฐบาลกลางได้ตัดสินว่า MPPC นั้นขัดต่อกฎหมาย ให้ยุบ MPPC ทำให้เอดิสันสูญเงินและผลประโยชน์มหาศาล
หลังจากนั้น เลมม์เลและสตูดิโออื่นๆ ในฮอลลีวู้ดก็ได้รวมกลุ่มกัน และขยายความยิ่งใหญ่ในอุตสาหกรรมภาพยนตร์ ผูกขาดวงการภาพยนตร์ซะเอง
แต่เมื่อมาถึงยุค 30 (พ.ศ.2473-2482) ก็เริ่มมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ว่าสตูดิโอใหญ่ทั้งห้าในฮอลลีวู้ด ซึ่งได้แก่ “Universal Studio” “RKO” “Warner Brothers” “20th Century Fox” “Paramount” และ “MGM” ได้ผูกขาดอุตสาหกรรมภาพยนตร์ ดำเนินรอยตาม MPPC ซะเอง
สตูดิโอทั้งห้านี้เป็นเจ้าของทุกอย่างตั้งแต่ต้นน้ำยันปลายน้ำในอุตสาหกรรมภาพยนตร์ โดยนอกจากเป็นผู้สร้างภาพยนตร์แล้ว ยังเป็นทั้งเจ้าของโรงภาพยนตร์และเป็นผู้จัดจำหน่ายเองอีกด้วย
หากผู้กำกับหรือนักแสดงอยากจะมีอนาคตในวงการภาพยนตร์ ก็ต้องยอมเซ็นสัญญากับสตูดิโอทั้งห้า ทำให้สตูดิโอทั้งห้านี้มีอิทธิพล สามารถกีดกันภาพยนตร์จากต่างประเทศหรือภาพยนตร์จากผู้สร้างอิสระ บุคลากรในวงการภาพยนตร์ก็ไม่กล้าจะไปร่วมงานกับผู้สร้างอิสระเนื่องจากเกรงว่าจะถูกสตูดิโอทั้งห้านี้หมายหัว
และแล้วในปีค.ศ.1948 (พ.ศ.2491) ศาลสูงสหรัฐตัดสินว่าสตูดิโอทั้งห้านี้มีพฤติการณ์ขัดต่อกฎหมายการผูกขาด ทำให้สตูดิโอต้องขายโรงภาพยนตร์ของตน เปิดโอกาสให้ผู้สร้างอิสระได้แจ้งเกิด และทำให้ภาพยนตร์จากต่างประเทศได้มีโอกาสเข้าฉาย
ในขณะเดียวกัน ลอสแอนเจลิสก็ได้เติบโตกลายเป็นเมืองใหญ่ในสหรัฐอเมริกา รวมถึงเป็นศูนย์กลางวงการภาพยนตร์โลก ซึ่งก็อาจจะเรียกได้ว่า MPPC ของเอดิสันได้ผลักดันทางอ้อม ทำให้ฮอลลีวู้ดถือกำเนิดเกิดขึ้นมาโดยไม่ได้ตั้งใจ
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
