“วิฬาร์ วิลาส : การเดินทางของแมวในวิถีไทย” นิทรรศการเล็กๆ ความน่ารักอัดแน่น
กำลังมองหาสถานที่เดินเล่นเพลินๆ ได้ความรู้ดีๆ อ่านเข้าใจง่าย มีที่นั่งเล่นแถมแอร์เย็น! ต้องมาชมนิทรรศการนี้ที่ชั้น 1 สำนักหอสมุดแห่งชาติ แค่ลงทะเบียนบัตรประชาชนด้านหน้าในเครื่องอัตโนมัติก็ผ่านเข้ามาด้านในได้แล้วค่ะ
นิทรรศการ “วิฬาร์ วิลาส : การเดินทางของแมวในวิถีไทย” ต้อนรับเราด้วยภาพวาดการ์ตูนน่าเอ็นดูตั้งแต่ทางเข้า แม้จะมีพื้นที่ในการชมไม่ใหญ่นัก แต่รายละเอียดแน่น สามารถใช้เวลาหนึ่งถึงสองชั่วโมงที่นี่ได้อย่างสบายใจค่ะ
หลักๆ ของนิทรรศการนี้คือบอกเล่าความเป็นมาและความรู้เกี่ยวกับแมว สัตว์เลี้ยงที่อยู่คู่กับสังคมไทยมาอย่างยาวนาน และมีความเกี่ยวข้องกับความเชื่อ วัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวิตของคนไทย จนตอนนี้กลายเป็นน้องสัตว์เลี้ยงเยียวยาใจคนไทยและประชากรจำนวนมากบนโลกใบนี้ไปแล้ว เรียกว่าเห็นแมวอยู่ที่ไหน ที่นั่นมีปุยแห่งรักสีชมพูลอยละล่องเต็มไปหมด
นิทรรศการเล็กๆ แบ่งออกเป็น 4 ส่วน ส่วนแรกเล่าความเป็นมาของ วิฬาร์ หรือ แมว กล่าวถึงแมวในยุคสมัยต่าง ๆ เช่น แมวในอารยธรรมอียิปต์ แมวในอารยธรรมโรมัน แมวยุคกลางในทวีปยุโรป และการนำแมวมาเลี้ยงในประเทศจีน ญี่ปุ่น และไทย
ป้ายทางซ้ายเมื่อเดินเข้ามาในพื้นที่จัดนิทรรศการ
ในบางสายพันธุ์มีความเชื่อว่าแมวมีบรรพบุรุษตระกูลเดียวกับเสือซึ่งมีถิ่นกำเนิดมาจากสัตว์ป่าในทวีปแอฟริกา แมวมีชื่อในภาษาละตินหรือชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า “เฟลิสคาตัส” (FelisCatus) ชื่อภาษาอังกฤษคือ “แคท” (Cat) และชื่อภาษาอียิปต์โบราณว่า “วิฬาร” หรือ “วิฬาร์” รวมถึงชื่อที่ปรากฏบนอักษรภาพเฮียโรกลิฟฟิคของอียิปต์คือ “เมียว” (miu หรือ mau)
อารยธรรมอียิปต์บูชาแมวเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ เชื่อว่าแมวเป็นเทพเจ้าจำแลงมาเกิดเป็นเทพีบาสเต็ท (Bastet) ซึ่งเป็นเทพีแห่งความรัก ความอุดมสมบูรณ์ และช่วยต่อต้านสิ่งชั่วร้ายและความเจ็บป่วย
อารยธรรมโรมันมองว่าแมวเป็นสัตว์สัญลักษณ์แห่งเสรีภาพ และอิสรภาพ สะท้อนได้จากเทพเจ้าลิเบอร์ตัส (Libertas) เทพเจ้าแห่งเสรีภาพที่มักจำแลงกายเป็นแมว ที่สำคัญกองทัพทหารจักรวรรดิโรมันมักนำแมวเข้าประจำการในป้อมปราการเพื่อช่วยจับหนูที่กัดกินอาหารในคลังและหนังซึ่งเป็นชุดเกราะและอาวุธยุทโธปกรณ์ต่าง ๆ
แมวยุคกลางในทวีปยุโรป เชื่อว่าแมวเป็นตัวแทนของความชั่วร้ายต่าง ๆ เป็นสัตว์บริวารของพ่อมดและแม่มดโดยเฉพาะแมวดำ
ส่วนที่ 2 เล่าเรื่องแมวในราชสำนัก น่ารักมาก
ประเทศจีน พบแมวครั้งแรกในราชสำนักจากการถูกนำไปเป็นบรรณาการแด่จักรพรรดิ ต่อมาขุนนาง พระ และสามัญชน ได้รับอนุญาตให้เลี้ยงแมวได้ ในสมัยราชวงศ์ถังมีพิธีเซ่นไหว้เทพเจ้าแมวซึ่งจัดขึ้นในช่วงฤดูทำนา เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติ มีที่มาจากการที่ประชาชนต้องการขอบคุณเหล่าแมวที่ช่วยกำจัดหนูนา ตัวทำลายพืชผลทางการเกษตร
ในประเทศญี่ปุ่น ชาวจีนนำแมวเข้ามาพร้อมกับสินค้าจากประเทศจีนสู่ญี่ปุ่นในสมัยราชวงศ์ถัง ชาวญี่ปุ่นสมัยโบราณนิยมเลี้ยงแมวเพื่อปกป้องคลังอาหารและพระไตรปิฎกที่จัดเก็บไว้ในวัด แมวในญี่ปุ่นจึงได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ปกป้องหนังสือหายาก และในวัฒนธรรมญี่ปุ่นมองว่าแมวเป็นสัญลักษณ์ของความโชคดี เห็นได้จากเครื่องรางรูปแมวกวัก หรือ “มาเนกิเนะโกะ”
ในประเทศไทย มีการเลี้ยงแมวมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย เพื่อใช้จับหนูที่ทำลายพืชผลทางการเกษตร เดิมเรียกแมวว่า “ชมา” แต่ไม่เป็นที่นิยม ต่อมาในสมัยอยุธยาแมวถือเป็นสัตว์ชั้นสูงที่ได้รับความนิยมในหมู่ขุนนาง เพราะเชื่อว่าหากเลี้ยงแมวที่มีลักษณะมงคลจะทำให้มียศถาบรรดาศักดิ์ที่สูงขึ้น
สมุดข่อยโบราณ (ภาพ : สำนักหอสมุดแห่งชาติ)
ส่วนที่ 2 จัดแสดงเอกสารโบราณ หนังสือหายาก และดนตรีที่เกี่ยวข้องกับแมว เราจะได้เห็นสมุดข่อยโบราณเรื่อง ตำราดูลักษณะแมวของสมเด็จพระพุฒาจารย์พุทธสรมหาเถระ (นวม พุทธสโร) วัดอนงคาราม เป็นตำราที่บันทึกลักษณะของแมวไทยพันธุ์โบราณทั้งแมวดีและแมวร้าย 23 ชนิด แบ่งเป็นแมวดี 17 ชนิด และแมวร้าย 6 ชนิด เนื้อหาแต่งด้วยโคลงสี่สุภาพ
โคลงแต่ละบทแต่งได้น่ารักน่าเอ็นดูมาก อยากชวนให้มาอ่านตรงนี้เยอะๆ สมุดข่อยโบราณยังมีภาพสีสันสดใส เก็บรักษาไว้อย่างดี
ที่น่าตกใจคือผู้เขียนเพิ่งรู้ว่าโลกเรามีวันสำคัญที่เกี่ยวกับแมวเยอะแยะขนาดนี้! เช่น วันแมวญี่ปุ่น (Neko No Hi) วันแมววิเชียรมาศ (National Siamese Cat Day) วันกอดแมวสากล (National Hug Your Cat Day) วันลูกแมวแห่งชาติ (National Kitten Day) วันยกย่องแมวดำ (Black Cat Appreciation Day) วันยกย่องแมวส้ม (Ginger Cat Appreciation Day) วันแมวสากล (International Cat Day)
มีเก้าอี้และจุดนั่งพักให้ผู้เข้าขมได้พักผ่อนอิริยาบถ และผ่อนคลาย
ไม่ใช่แค่นั้น นิทรรศการยังนำเสนอเรื่องราวการนำแมวมาเป็นส่วนหนึ่งในการใช้ชีวิตของคน เช่น ดนตรีสำหรับแมว แมวเน็ตไอดอล มาสคอตแมว แมวพรีเซนเตอร์ คาเฟ่แมว แมวบำบัด เครื่องรางของขลังเกี่ยวกับแมว
พูดถึง ดนตรีสำหรับแมว หรือเพลงบำบัดคลายเครียดสำหรับแมวริเริ่มเมื่อปี พ.ศ. 2559 โดย เดวิด ทาย (David Teie) นักเล่นเชลโล นักแต่งเพลง และนักวิจัยดนตรีชาวอเมริกันจาก University of Maryland ผู้มีความสนใจเรื่องดนตรีสำหรับสัตว์ ผลการศึกษาวิจัยพบว่าดนตรีสำหรับแมวสามารถทำให้แมวแสดงพฤติกรรมด้านบวก ช่วยลดความเครียดของแมวได้
เสียงดนตรีสำหรับแมวสร้างขึ้นจากเสียงที่แมวได้ยิน เช่น เสียงนกร้อง เสียงจากธรรมชาติ มาผสมผสานกับเสียงเชลโล เป็นท่วงทำนองที่ไม่สูงไปกว่าเสียงแมวร้องปกติ เพื่อทำให้แมวรู้สึกผ่อนคลายและไม่รำคาญเวลาฟัง
หนังสือเกี่ยวกับแมวหลายสิบเล่ม เลือกหยิบมานั่งอ่านได้ตามใจ
ส่วนที่ 3 มุมนั่งอ่านหนังสือ รวบรวมหนังสือที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับแมวมาจัดแสดงให้ผู้เข้าชมนิทรรศการสามารถหยิบหนังสือมานั่งอ่านได้ตามอัธยาศัย มีโต๊ะเก้าอี้แสนสบายให้เรานั่งใช้เวลาเลือกอ่านหนังสือหลายสิบเล่มเกี่ยวกับแมว แต่ละเล่มแค่เห็นปกก็เอ็นดูแล้ว
ส่วนสุดท้ายจัดแสดงหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เกมแมวในคอมพิวเตอร์ เพลงที่เกี่ยวข้องกับแมว และตู้กระจกบรรจุของที่ระลึกเกี่ยวกับแมวในโอกาสต่างๆ จากหลายๆ ประเทศ ของไทยเราก็มีบรรดาน้องแมวไม้เกาะขอบโต๊ะ ที่บ้านผู้เขียนก็มีหลายตัว ดูแล้วอารมณ์ดี
เดินออกมาแล้วยังนั่งเล่นต่อบริเวณนั้นได้ด้วยนะ มีชุดเก้าอี้และที่นั่งให้ผ่อนคลายเหม่อมองสายลมแสงแดดแมกไม้ในวันหยุดสบายๆ พักใจพักกายได้เยี่ยมทีเดียวเชียว
นิทรรศการ “วิฬาร์ วิลาส: การเดินทางของแมวในวิถีไทย” เปิดให้เข้าชมถึงวันที่ 30 พฤศจิกายน 2566 ณ ห้องวชิรญาณ 2 - 3 สำนักหอสมุดแห่งชาติ ทุกวันจันทร์ - ศุกร์ เวลา 09.00 - 16.30 น. วันเสาร์ - อาทิตย์ 09.00 - 17.00 น. (ปิดวันหยุดนักขัตฤกษ์และวันหยุดพิเศษตามมติคณะรัฐมนตรี)
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
