รู้จักเขาคลังนอก : มหาสถูปใน “ว่าที่” มรดกโลกแห่งใหม่ “ศรีเทพ”
.
ช่วงนี้หน้าฟีดของหลาย ๆ ท่านอาจจะเต็มไปด้วยเรื่องราวของ “ศรีเทพ” อุทยานประวัติศาสตร์สมัยทวารวดีที่ได้รับการคัดเลือกให้เป็นมรดกโลกแห่งใหม่
ศรีเทพนับว่าเป็นอำเภอที่เต็มไปด้วยโบราณสถานมากมายไม่ว่าจะเป็นเขาคลังใน ปรางค์ศรีเทพ หลุมขุดค้นต่าง ๆ รวมไปถึงมหาสถูปที่ถูกขุดแต่งใหม่เมื่อปี 2008 อย่าง “เขาคลังนอก” ที่เราจะพาไปรู้จักกัน
ศรีเทพ เป็นเมืองโบราณที่มีอายุราว 2000 ปีมาแล้ว และได้รับวัฒนธรรมทวารวดีมาจากภาคกลาง ก่อนที่จะได้รับอิทธิพลขอมจากทางอีสานเข้ามาในภายหลัง ซึ่งโบราณสถานเหล่านี้กระจุกรวมตัวอยู่ในพื้นที่เมืองหลัก ทว่าในส่วนของเขาคลังนอกนั้นอยู่ไกลออกไปอีก ซึ่งได้เริ่มการสำรวจและอนุรักษ์พัฒนาในปี 2008
เขาคลังนอกตั้งอยู่ห่างจากเมืองโบราณศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ ขึ้นไปทางทิศเหนือราว 2 กิโลเมตร โดยชื่อของเขาคลังนอกนั้นได้มาจากลักษณะที่เป็นภูเขาเหมือนเขาคลังใน แต่อยู่นอกเมือง โดยสภาพดั้งเดิมของเขาคลังนอกนั้นเป็นเนินดินขนาดใหญ่มีต้นไม้ขึ้นหนาทึบ มีเศษศิลาแลงกระจายไปทั่ว
จากการขุดแต่งทำให้พบว่าเขาคลังนอกเป็นโบราณสถานผังสี่เหลี่ยมจัตุรัสเพิ่มมุมสูง 2 ชั้น มีการตกแต่งเป็นอาคารจำลองซ้อนชั้นหลั่นกันไป แต่ไม่ปรากฏการประดับปูนปั้น ในขณะเดียวกันก็ปรากฏรูปลักษณ์ของศิลปะอินเดียอย่างซุ้มกูฑุ และยอดสถูปประดับอาคารจำลองด้วย
มีทางขึ้นทั้ง 4 ด้านพร้อมซุ้มประตูที่ทางขึ้น รวมไปถึงลานประทักษิณที่ล้อมด้วยกำแพงแก้ว คล้ายกับบุโรพุทโธที่อินโดนีเซีย นอกจากนี้ยังมีความเป็นไปได้ที่จะเป็นอาคารหลังคาคลุมจากหลักฐานหลุมเสาไม้ ด้านบนเป็นสถูปที่เป็นอิฐบนฐานเขียงที่ซ้อนอยู่บนฐานศิลาแลงอีกทีหนึ่ง ตัวสถูปซึ่งน่าจะเป็นทรงกลมได้พังทลายไป
จากลักษณะของโบราณสถาน ศ.ดร. ผาสุข อินทราวุธ จึงสันนิษฐานว่าเป็นมหาสถูปที่รับเอาอิทธิพลพุทธมหายานมาและอาจจะร่วมสมัยกันกับจิตรกรรมพุทธมหายานที่เขาถมอรัตน์ ในช่วงวัฒนธรรมทวารวดี โดยเป็นโบราณสถานทวารวดีที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยพบมาในไทย
อย่างไรก็ดี ในกลางเดือนสิงหาคมที่ผ่านมาก็ได้มีการสำรวจด้วยไลดาร์ทำให้เห็นโบราณสถานอื่น ๆ รอบเขาคลังนอก รวมไปถึงกิจกรรมของมนุษย์ในแถบนั้นทำให้อาจจะมีความเป็นไปได้ว่าเขาคลังนอกเป็นมากกว่ามหาสถูป
แต่อาจจะเป็นมหาวิหาร ซึ่งเป็นทั้งวัดและสถานศึกษา เหมือนอย่างนาลันทาที่อินเดีย หรือศรีเกษตรที่เมียนมา ซึ่งถ้าหากว่าเขาคลังนอกเป็นมหาวิหารจริงก็นับว่าเป็นโบราณสถานประเภทมหาวิหารขนาดใหญ่แห่งแรกในพื้นที่รัฐไทยเลยก็ว่าได้
.
.
#ที่โปรด #มรดกโลก #ศรีเทพ #เขาคลังนอก
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
