8 ต.ค. 2023 เวลา 20:34 • ประวัติศาสตร์

ย้อนรอย 4 สงครามอิสราเอล-อาหรับ ครั้งใหญ่ โดยสังเขป

ความขัดแย้งระหว่างชาติอาหรับ และชาติยิว (อิสราเอล) เป็นความขัดแย้งที่เกิดขึ้นยาวนานเป็นศตวรรษ ซึ่งมีความซับซ้อนเป็นอย่างมาก
หากนับตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 จักรวรรดิออตโตมันล่มสลายลงจากความพ่ายแพ้แก่ฝ่ายสัมพันธมิตร ดินแดนปาเลสไตน์ซึ่งเดิมอยู่ในจักรวรรดิออตโตมันตกอยู่ภายใต้การปกครองของอังกฤษ
ขณะเดียวกัน ชาวยิวที่กระจัดกระจายอยู่ในดินแดนต่างๆ อพยพมาอยู่ในดินแดนปาเลสไตน์ ซึ่งเป็นดินแดนของชาวอาหรับ และเมื่อมีชาวยิวมาตั้งถิ่นฐานอย่างต่อเนื่อง ทั้งชาวยิวและชาวอาหรับต่างอ้างกรรมสิทธิ์ในดินแดนของตน
  • สงครามอิสราเอล-อาหรับครั้งที่ 1 : สงครามประกาศอิสรภาพอิสราเอล (1947-1949)
เดวิด เบนกูเรียน อ่านคำประกาศอิสรภาพและสถาปนาประเทศอิสราเอล เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 1948
ปี 1945 สงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลง มีการจัดตั้งองค์การสหประชาชาติขึ้น
ต่อมาในปี 1947 สหประชาชาติได้มีมติแบ่งแยกดินแดนปาเลสไตน์ออกเป็นสองส่วน โดยแบ่งเป็นรัฐของชาวยิวและรัฐของชาวอาหรับ กำหนดให้นครเยรูซาเลมมีความเป็นกลางในด้านเชื้อชาติและศาสนา
14 พฤษภาคม 1948 เดวิด เบนกูเรียน นายกรัฐมนตรีคนแรกของอิสราเอล อ่านคำประกาศอิสรภาพและสถาปนาประเทศอิสราเอล ในฐานะประเทศเอกราชของชาวยิว ท่ามกลางความไม่พอใจของชาวอาหรับในปาเลสไตน์ ปาเลสไตน์จึงได้ร่วมมือกับชาติอาหรับที่อยู่ใกล้เคียงเช่น อียิปต์ เลบานอน ซีเรีย จอร์แดน อิรัก ทำสงครามต่อต้านอิสราเอล ความขัดแย้งระหว่างชาวอาหรับและชาวยิวก็ได้ยกระดับขึ้นมาเป็นสงคราม
จากสงครามครั้งนี้ อิสราเอลเป็นฝ่ายชนะและสามารถยึดครองดินแดนอาหรับได้บางส่วน หลายๆ ประเทศทยอยลงนามสงบศึกกับอิสราเอล พื้นที่เขตเวสต์แบงก์ทางตะวันออกของอิสราเอลและเยรูซาเลมตะวันออก กลายเป็นรัฐกันชนกับจอร์แดน ส่วนฉนวนกาซาซึ่งเป็นพื้นที่ทางตะวันตก เป็นรัฐกันชนกับอียิปต์
  • สงครามอิสราเอล-อาหรับครั้งที่ 2 : วิกฤตการณ์คลองสุเอซ (1959)
การสู้รบในวิกฤตการณ์คลองสุเอซ เมื่อปี 1959
29 ตุลาคม 1959 อิสราเอลทำการบุกคาบสมุทรไซนายของอียิปต์ ต่อมาอังกฤษและฝรั่งเศส ซึ่งเป็นพันธมิตรของอิสราเอลเข้ายึดครองพื้นที่คลองสุเอซ ส่งผลกระทบในวงกว้างทั้งด้านทรัพยากรและการขนส่งสินค้า ด้วยแรงกดดันจากนานาชาติ ไม่ว่าจะเป็นสองชาติมหาอำนาจต่างขั้วอย่างสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต ในที่สุดฝรั่งเศสและอังกฤษยอมถอนทัพออกจากคลองสุเอซ
ส่วนอิสราเอลก็ถอนทัพออกจากคาบสมุทรไซนาย โดยไม่ได้สิทธิการเดินเรือในคลองสุเอซอย่างอิสระ แต่ได้สิทธิการเดินเรือในช่องแคบติรานอย่างอิสระแทน
กาเมล อับเดล นัสเซอร์ ประธานาธิบดีของอียิปต์ ที่มีบทบาทสำคัญในการยึดคลองสุเอซคืนจากอังกฤษและฝรั่งเศส กลับมาเป็นสมบัติของรัฐบาลฯ ได้รับการยกย่องให้เป็นวีรบุรุษของอียิปต์และขบวนการชาตินิยมอาหรับ
  • สงครามอิสราเอล-อาหรับครั้งที่ 3 : สงคราม 6 วัน (1967)
ทหารอิสราเอลในสงคราม 6 วัน
5 มิถุนายน 1967 อิสราเอลเปิดฉากโจมตีฐานทัพอียิปต์ และสามารถยึดครองเมืองเยรูซาเลมตะวันออก เขตเวสต์แบงก์ ฉนวนกาซา ที่ราบสูงโกลันของซีเรีย และคาบสมุทรไซนายได้สำเร็จโดยใช้เวลาเพียงแค่ 6 วัน
  • สงครามอิสราเอล-อาหรับครั้งที่ 4 : สงครามยมคิปปูร์ (1973)
การลงนามในข้อตกลงสันติภาพอียิปต์-อิสราเอล เมื่อปี 1978 โดยมีสหรัฐอเมริกาเป็นตัวกลาง
สงครามครั้งนี้ถือได้ว่าเป็นการแก้แค้นของชาติอาหรับ ที่ได้สูญเสียดินแดนของพวกเขาให้แก่อิสราเอลเมื่อคราวสงคราม 6 วัน เมื่อปี 1967
6 ตุลาคม 1973 ซึ่งตรงกับวันยมคิปปูร์ วันสำคัญทางศาสนาของชาวยิว ชาติอาหรับโดยอียิปต์และซีเรียเข้าโจมตีอิสราเอลแบบสายฟ้าแลบ การสู้รบส่วนใหญ่เกิดขึ้นในที่ราบสูงโกลัน และคาบสมุทรไซนายซึ่งอยู่ภายใต้การยึดครองโดยอิสราเอล ต่อมาอิสราเอลก็พลิกกลับมาโต้ตอบได้อีกเช่นเคย สงครามยมคิปปูร์ใช้เวลาการรบเกือบ 20 วัน มีการประกาศหยุดยิงในวันที่ 23 ตุลาคม
มาถึงปี 1978 ผู้นำของอียิปต์และอิสราเอลได้ลงนามในข้อตกลงสันติภาพระหว่างอียิปต์-อิสราเอล ที่เรียกว่า "ข้อตกลงแคมป์เดวิด" โดยมี จิมมี คาร์เตอร์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ เป็นตัวกลางในการเจรจา หลังจากนั้นอิสราเอลเริ่มถอนกำลังออกจากคาบสมุทรไซนายอย่างค่อยเป็นค่อยไป
ความขัดแย้งและการสู้รบระหว่างอิสราเอล ปาเลสไตน์และชาติอาหรับ ก็ยังคงดำเนินอย่างต่อเนื่อง
ล่าสุด 7 ตุลาคม 2023 กลุ่มฮามาส ซึ่งเป็นกองกำลังติดอาวุธของปาเลสไตน์ เข้าโจมตีอิสราเอลด้วยขีปนาวุธกว่า 5,000 ลูกจากฉนวนกาซา มีคนไทยที่อาศัยอยู่ในอิสราเอลได้รับผลกระทบเป็นจำนวนมาก
ต่อมาอิสราเอลได้ประกาศสงครามกับกลุ่มฮามาส ซึ่งถือได้ว่าเป็นการโจมตีที่รุนแรงที่สุดในรอบ 5 ทศวรรษ นับตั้งแต่สงครามยมคิปปูร์ และมันอาจจะลุกลามบานปลาย มาเป็นสงครามอิสราเอล-อาหรับ ครั้งที่ 5 ก็เป็นได้
โฆษณา