สาเหตุของ “การปฏิวัติฝรั่งเศส (French Revolution)”
เหตุการณ์ “การปฏิวัติฝรั่งเศส (French Revolution)” เป็นเหตุการณ์สำคัญเหตุการณ์หนึ่งในประวัติศาสตร์ และเป็นบทเรียนสำคัญที่ยังคงเป็นที่พูดถึงจนทุกวันนี้
ผมเองก็เคยเขียนบทความหลายบทความเกี่ยวกับเหตุการณ์การปฏิวัติฝรั่งเศส หากแต่ด้วยความที่เหตุการณ์นี้เป็นเหตุการณ์สำคัญที่มีหลายแง่มุมให้กล่าวถึงและศึกษา บทความนี้ผมจึงขอกล่าวและวิเคราะห์ถึง “สาเหตุ” ที่ทำให้เหตุการณ์นี้เกิดขึ้น
ลองมาดูกันครับ
1.วิกฤตเศรษฐกิจ
อาจจะเรียกได้ว่าสาเหตุหลักหรือสาเหตุสำคัญที่ทำให้เหตุการณ์การปฏิวัติฝรั่งเศสซึ่งเกิดขึ้นในปีค.ศ.1789 (พ.ศ.2332) ได้เกิดขึ้นมาตั้งแต่ทีแรก ก็คือวิกฤตเศรษฐกิจที่โจมตีฝรั่งเศสอย่างหนักในช่วงปลายศตวรรษที่ 18
วิกฤตนี้อาจจะแบ่งออกได้เป็นสองสาย สายหนึ่งก็คือการที่รัฐบาลกำลังจะล้มละลาย สายที่สองก็คือชาวฝรั่งเศสล้วนตกอยู่ในสถานการณ์ที่กลืนไม่เข้าคายไม่ออก เนื่องจากนโยบายและการแก้ปัญหาที่ผิดพลาดของรัฐบาล ซ้ำเติมด้วยภัยแล้ง ทำให้ราคาสินค้าและอาหารถีบตัวสูงขึ้นและทำให้อาหารขาดแคลน
เราลองมาดูสายแรกกันก่อน
ในปีค.ศ.1789 (พ.ศ.2332) ฝรั่งเศสคือชาติที่ทรงอำนาจและร่ำรวยที่สุดในยุโรป หากแต่การจัดเก็บภาษีของภาครัฐนั้นก็ทำได้อย่างจำกัด กลุ่มชนชั้นสูง เช่น กลุ่มนักบวชและขุนนางก็ได้รับการยกเว้นภาษีหลายๆ อย่าง
ในเวลานั้น ฝรั่งเศสยังไม่มีธนาคารกลาง ซึ่งจะสามารถปล่อยกู้ให้ในอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำ ทำให้รัฐบาลฝรั่งเศสต้องหันไปหาเหล่านักลงทุนที่ปล่อยเงินกู้ในอัตราดอกเบี้ยที่สูง โดยตลอดช่วงเวลาศตวรรษที่ 18 นั้น งบประมาณแผ่นดินของฝรั่งเศสจำนวนมากถูกนำไปใช้ชำระหนี้เงินกู้
และเมื่อถึงปลายศตวรรษที่ 18 สถานการณ์ของฝรั่งเศสก็เข้าขั้นวิดฤต อีกทั้งยังต้องเสียเงินจำนวนมากไปกับการสงครามในคราว “การปฏิวัติอเมริกา (American Revolution)” ทำให้รัฐบาลกำลังจะล้มละลาย
ส่วนสายที่สองนั้น นั่นก็คือจำนวนประชากรในฝรั่งเศสในช่วงศตวรรษที่ 18 นั้นเพิ่มขึ้นอย่างมาก โดยในช่วงต้นศตวรรษที่ 18 มีประชากรในฝรั่งเศสประมาณ 20 ล้านคน แต่เมื่อมาถึงช่วงปลายศตวรรษที่ 18 จำนวนประชากรก็พุ่งขึ้นไปเป็น 28 ล้านคน
การปฏิวัติอเมริกา (American Revolution)
จำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้นนั้นเกินความสามารถในการผลิตอาหารของประเทศ ทำให้ประชาชนจำนวนมากอดอยาก ชาวนาต่างย้ายจากชนบทเข้าเมืองเพื่อหวังจะมีงานดีๆ ทำ มีรายได้ดีๆ แต่ผลนั้นกลับยิ่งแย่กว่าเดิม
นอกจากนั้น ในช่วงปลายศตวรรษที่ 18 ภัยแล้งก็ได้เข้าโจมตีฝรั่งเศส ฤดูร้อนของปีค.ศ.1788 (พ.ศ.2331) ก็ร้อนจัด ทำให้พืชผลนั้นไม่ได้ผลดีเท่าไรนัก ปริมาณอาหารและผลผลิตจึงยิ่งน้อยกว่าเดิม ราคาอาหารก็พุ่งสูงขึ้นอย่างมาก
2.โครงสร้างสังคม
ในช่วงปลายศตวรรษที่ 18 โครงสร้างทางสังคมของฝรั่งเศสยังคงวนเวียนอยู่กับ “ฐานันดร”
ฝรั่งเศสในเวลานั้นมีสามฐานันดร
1.นักบวช
2.ขุนนาง
3.ประชาชน
สองกลุ่มแรกนั้นมีจำนวนเพียงแค่ประมาณ 2-3% ของชาวฝรั่งเศสทั้งหมด หากแต่คนเพียงแค่ 2-3% นี้กลับถือครองทรัพย์สินและทรัพยากรของชาติในจำนวนที่สูงมาก อีกทั้งยังได้งดเว้นภาษีหลายอย่าง ในขณะที่กลุ่มสามนั้นแทบจะไม่มีสิทธิมีเสียง และต้องถูกขูดรีดอย่างหนัก
สองชนชั้นนี้ยังทรงอำนาจและมีตำแหน่งสำคัญในกองทัพและฝ่ายบริหาร โดยเฉพาะในกองทัพนั้น ใครที่ไม่ได้มาจากครอบครัวที่สำคัญ ตระกูลสูง ก็ไม่สามารถขึ้นมาเป็นแม่ทัพได้เลย ซึ่งหากไม่มีการปฏิวัติฝรั่งเศส ผู้นำคนสำคัญอย่าง “นโปเลียน โบนาปาร์ต (Napoleon Bonaparte)” ก็คงไม่มีโอกาสได้เกิด ได้ฉายแววเลย
นโปเลียน โบนาปาร์ต (Napoleon Bonaparte)
3.ยุคเรืองปัญญา
ด้วยจำนวนประชากรที่อ่านออกเขียนได้มีจำนวนสูงขึ้น ทำให้ขุนนางบางส่วนก็เลือกจะอยู่ข้างประชาชน โดยในช่วงศตวรรษที่ 18 นี้เอง เป็นยุคที่เรียกว่า “ยุคเรืองปัญญา (Age of the Enlightenment)” ได้เกิดนักปรัชญาที่ท้าทายแนวคิดเก่าๆ และเริ่มจะมีอิทธิพลต่อสังคม
ยุคนี้เกิดขึ้นท่ามกลางความหวาดระแวงของชนชั้นปกครอง ซึ่งมองว่าสิ่งเหล่านี้เป็นภัยต่อตน ชนชั้นกลางและเหล่าขุนนางต่างจับกลุ่มพูดคุย เสนอแนวคิดใหม่ๆ เกิดกระแสสังคมที่คุมไม่อยู่มากมาย
สมัยนี้ยังเป็นช่วงเวลาที่เกิดแท่นพิมพ์ ทำให้เกิดการพิมพ์หนังสือออกจำหน่ายมากมาย และหนังสือหลายเล่มก็มีเนื้อหาท้าทายอำนาจเก่าอย่างชัดเจน
4.ความอ่อนแอของพระประมุข
หลายครั้งที่ข้อแตกต่างระหว่างการปฏิวัติที่ประสบความสำเร็จและล้มเหลวนั่นก็คือความเด็ดขาดและกล้าตัดสินใจของผู้นำ
เมื่อคราวที่กลุ่มม๊อบได้เดินขบวนไปยังสวนตุยเลอรีในปีค.ศ.1841 (พ.ศ.2384) “พระเจ้าหลุยส์-ฟีลิปที่ 1 แห่งฝรั่งเศส (Louis Philippe I)” ไม่ทรงไว้วางพระทัยเหล่าทหารและที่ปรึกษา ไม่ทรงเชื่อคำแนะนำที่ให้พระองค์เสด็จหนีออกจากปารีส ไปรวบรวมกำลังพลนอกเมืองหลวง และเมื่อมีกำลังพลที่เข้มแข็ง ค่อยกลับมาขยี้กลุ่มกบฏ
พระเจ้าหลุยส์-ฟีลิปที่ 1 แห่งฝรั่งเศส (Louis Philippe I)
แต่ด้วยความที่พระเจ้าหลุยส์-ฟีลิปที่ 1 ทรงคิดว่าการทำเช่นนั้นจะทำให้ต้องสูญเสียเลือดเนื้อมากจนเกินไป พระองค์จึงทรงยอมแพ้ ตัดสินพระทัยสละราชสมบัติ
ย้อนกลับมาสมัยการปฏิวัติฝรั่งเศส ความอ่อนแอและไม่เด็ดขาดของ “พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 แห่งฝรั่งเศส (Louis XVI)” ทำให้แม้แต่ “นโปเลียน โบนาปาร์ต (Napoleon Bonaparte)” ซึ่งถึงแม้จะไม่ได้ชอบหรือภักดีต่อราชวงศ์ ก็ยังรู้สึกสังเวชและคิดว่าเหตุใดองค์กษัตริย์จึงยอมอับอายและอ่อนแอได้มากขนาดนี้
นโปเลียนยังคิดอีกว่าหากเป็นตนที่ได้ครองอำนาจแทนพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 บางที การปฏิวัติอาจจะไม่เกิดขึ้นเลยตั้งแต่ทีแรก
พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 แห่งฝรั่งเศส (Louis XVI)
และเมื่อถึงปีค.ศ.1795 (พ.ศ.2338) เมื่อกลุ่มรอยัลลิสต์เดินขบวนไปตามถนนในกรุงปารีส นโปเลียนก็ไม่ลังเลเลยที่จะสั่งทหารยิงปืนใส่กลุ่มรอยัลลิสต์ ทำให้กลุ่มรอยัลลิสต์นับร้อยเสียชีวิต
และในปีค.ศ.1799 (พ.ศ.2342) เมื่อชาวไคโรได้ก่อจลาจลต่อต้านนโปเลียน ก็มีเรื่องเล่าว่านโปเลียนได้นำทัพออกไล่ล่ากลุ่มกบฏด้วยตนเอง
เหล่ากบฏล้วนแต่ถูกสังหาร และเมื่อกลุ่มกบฏกลุ่มสุดท้ายหนีเข้าไปหลบอยู่ในสุเหร่า และสวดมนต์ อ้อนวอนขอให้พระเจ้าช่วย นโปเลียนก็ได้กล่าวกับกลุ่มกบฏอย่างเลือดเย็นว่า
“พระองค์ (พระเจ้า) มาช้าไป ข้ามาถึงก่อน”
และสังหารกลุ่มกบฏจนตายหมด
แน่นอนว่าถ้าเป็นพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 คงทำเช่นนี้ไม่ได้แน่นอน
พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 ก็เคยเจอสถานการณ์คล้ายๆ กันนี้ในปีค.ศ.1789 (พ.ศ.2332) เมื่อเหล่าสตรีเดินขบวนมาถึงพระราชวังแวร์ซาย แต่พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 ไม่ทรงเลือดเย็นเช่นนโปเลียน และตกลงพระทัยที่จะเสด็จออกจากพระราชวังแวร์ซาย
และด้วยเหตุผลเหล่านี้ ก็อาจจะเป็นสาเหตุหลักๆ ที่ทำให้การปฏิวัติฝรั่งเศสเกิดขึ้นในที่สุด
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
