21 ก.พ. เวลา 01:00 • ข่าว

เหลือ 13 ตัวสุดท้าย โลมาอิรวดีแห่งทะเลสาบสงขลาลาจากโลกไปอีกหนึ่งตัว

เช้าวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2567 คนรักษ์สิ่งแวดล้อมและสัตว์น้ำในธรรมชาติตื่นมาพบข่าวเศร้า
เมื่อมีการพบซากโลมาอิรวดีแห่งทะเลสาบสงขลา ลาจากโลกนี้ไปอีกหนึ่งตัว
จากเดิมที่เคยรู้กันดีว่า สายพันธุ์โลมาชนิดนี้ในน่านน้ำไทยนั้นเหลือเพียง 14 ตัว เป็นจำนวนที่น้อยเอามากๆ สุ่มเสี่ยงจะสูญพันธุ์ไปจากถิ่นที่อยู่อาศัยรอมมะร่อ
เมื่อหายไปอีกตัวก็ยิ่งแล้วใหญ่
ผลการชันสูตรจากศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเล พบว่าตามร่างกายมีรอยฟกซ้ำ ไม่พบร่องรอยผิดปกติที่แปลกประหลาดจากการตายที่ผิดธรรมชาติ
อาจเป็นเหตุที่เกิดจากการต่อสู้หรือผสมพันธุ์กันของสัตว์น้ำก็ได้
หรือในอีกด้านหนึ่ง ก็มีรายงานจากคนที่ลงไปสำรวจพื้นที่ว่า มาจากปัญหาน้ำไม่ดี น้ำเสีย
ที่อาจจะกระทบต่อชีวิตอื่นๆ อีกมาก นอกเหนือจากสายพันธุ์อิรวดี
เพียงแต่เรื่องนี้ไม่อาจฟันธงได้ 100 เปอร์เซ็นต์ เนื่องจากโลมาที่ตายจากนั้น เสียชีวิตมาแล้วเป็นเวลาอย่างน้อย 3 วัน อวัยวะภายในหลายส่วนเน่าปื่อย จึงยากจะพิสูจน์หาสาเหตุอื่นๆ ประกอบ
และตอนนี้ซากของ 1 ใน 14 ตัวสุดท้าย ก็ถูกนำไปฝังกลบเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
คงไม่มีอะไรจะกล่าวนอกไปจาก R.I.P.
ขอให้เดินทางกลับสู่ดาวโลมาโดยสวัสดิภาพ
และหวังว่าหลังจากนี้ ตัวที่เหลืออยู่คงไม่รีบจรจากไปก่อนเวลาอันควร
โลมาอิรวดีในประเทศกัมพูชา
โลมาอิรวดี (Irrawaddy dolphin) เป็นโลมาชนิดหนึ่งอยู่ในวงศ์โลมามหาสมุทร ชอบอาศัยนตามบริเวณใกล้ชายฝั่งทะเล และในบริเวณปากน้ำ อาศัยอยู่ได้ทั้งในน้ำเค็มและน้ำจืด
พบเห็นได้ตามอ่าวเบงกอลและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
สายพันธุ์นี้ถูกพบครั้งแรกที่แม่น้ำอิรวดีของประเทศพม่า จึงกลายเป็นชื่อเสียงเรียงนามให้เรียกขานในกาลต่อมา
สำหรับในประเทศไทย เราพบโลมาอิรวดีกระจายตัวอยู่ทั้งฝั่งอ่าวไทยและอันดามัน นับจำนวนได้ร่วมๆ ร้อยตัว
แต่กลุ่มประชากรที่น่าหวั่นวิตกที่สุดคือโลมาอิรวดีในแหล่งน้ำจืด ปัจจุบันเหลือเพียง 14 ตัว อาศัยอยู่แถบทะเลสาบสงขลา
และในตอนนี้ต้องลบออกไปหนึ่ง เหลือไว้เพียง 13 เป็นจำนวนนับอย่างไม่เป็นทางการ
เนื่องจากเคยมีรายงานพบเห็นลูกโลมาอิรวดีออกมาอยู่บ้าง แต่ก็ยังไม่รับการยืนยันอย่างเป็นทางการ
แต่ในทุกๆ ความหวังก็ยังความมืดปกคลุม
เพราะถึงแม้การตายจากไปในครั้งนี้จะไม่ใช่เรื่องที่ผิดธรรมชาติ แต่ใช่ว่าภัยคุกคามแบบผิดธรรมชาติจะยังไม่หมดไป
จากการตระหนักรู้ ถอดบทเรียนถึงสาเหตุการตายของโลมาอิรวดีแห่งทะเลสาบสงขลานับจากครั้งอดีตที่ผ่านมา เราพบว่าภัยคุกคามใหญ่ของโลมาอิรวดีมีอยู่ด้วยกันหลายประการ
ไล่เรียงเริ่มมาจาก เครื่องมือทำการประมง ที่เป็นภัยคุกคามสัตว์น้ำในธรรมชาติทุกสายพันธุ์
ตามมาด้วยปัญหาเลือดชิด ซึ่งเกิดจากจำนวนที่น้อย ความหลากหลายทางพันธุกรรมจึงน้อยตาม
หากยังผสมพันธุ์กันอยู่เพียงแค่ในกลุ่มนี้ ไม่ช้าไม่นาน สายพันธุ์ในทะเลสาบสงขลาจะมีสุขภาพอ่อนแอและตายง่าย
เช่นเดียวกับปริมาณสารอาหารที่ลดลง ความหลากหลายทางระบบนิเวศในทะเลสาบไม่ได้ดีเหมือนเก่า
รวมถึงยังมีเรื่องที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ไม่ถูกยกระดับความสำคัญด้านงบประมาณ เมื่อเทียบกับกระทรวงอื่นๆ
ยิ่งงบประมาณในการรักษาทรัพยากรธรรมชาติมีน้อยเท่าไหร่ โอกาสในการช่วยเหลือจุนเจือก็ยิ่งน้อยลงเท่านั้น
แม้ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา จะมีความพยายามผลักดันให้ โลมาอิรวดีเป็นสัตว์ป่าสงวนของไทย
โดยความสำคัญของการเป็นสัตว์สงวนนั้น หมายถึงการกฎหมายชัดเจน มีแผนแม่บทการอนุรักษ์ที่เป็นรูปธรรม ตลอดจนเรื่องงบประมาณในการดูแลที่เพิ่มมากขึ้น
แต่สิ่งเหล่านี้ก็เป็นเรื่องที่ยังไม่เกิดขึ้น
ตัวอย่างโครงกระดูกโลมาอิรวดีที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติแห่งมหาวิทยาลัยปิซา
หรือจากแผนงานที่ก่อนหน้านี้ ที่เคยประกาศว่าจะเพิ่มจำนวนโลมาอิรวดีให้ได้เป็น 30 ตัว ก็ต้องมาลุ้นกันต่อไปว่าเมื่อเสียไปอีกตัวแล้ว หลังจากนี้จะมีความคืบหน้าต่อไปอย่างไร
ตามแผนงานระบุไว้เป็นระยะสั้นและระยะยาว
แผนระยะสั้น พ.ศ. 2565-2566 มี 5 แผนงาน ประกอบด้วย การลดภัยคุกคามโลมาอิรวดีและแหล่งที่อยู่อาศัย การเพิ่มปริมาณสัตว์น้ำซึ่งเป็นอาหารของโลมาอิรวดี และจัดทำพื้นที่หวงห้าม การพัฒนาด้านเศรษฐกิจและสังคม เพื่อการสร้างจูงใจในการอนุรักษ์โลมาอิรวดี การศึกษาวิจัยโลมาอิรวดีและแหล่งที่อยู่อาศัย และการช่วยชีวิตและดูแลรักษาโลมาอิรวดีเกยตื้น
ส่วนแผนงานระยะยาว พ.ศ. 2566-2570 ประกอบด้วย การวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประชากรโลมาอิรวดี โครงการฟื้นฟูทะเลสาบสงขลา การพัฒนากลไกเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการโลมาอิรวดีทะเลสาบสงขลา และการพัฒนาศักยภาพบุคลากรและเครือข่าย
ก็หวังว่าทุกๆ การดำเนินการจะสำเร็จดังที่เขียนไว้
อ้างอิง
พบสาเหตุโลมาอิรวดีตาย เสี่ยงสูญพันธุ์ https://shorturl.asia/LhBk0
ร่างแผนอนุรักษ์ โลมาอิรวดี ทะเลสาบสงขลา https://shorturl.asia/dlFPq
ถ้า ‘โลมาอิรวดี 14 ตัวสุดท้าย’ ในทะเลสาบสงขลาหายไปจากโลก https://shorturl.asia/78BiP
ทช.งัดแผน 10 ปีเพิ่ม "โลมาอิรวดี" ทะเลสาบสงขลาเป็น 30 ตัว https://shorturl.asia/pWTr3
โฆษณา