12 เม.ย. เวลา 01:00 • ข่าวรอบโลก

ตายเพราะรถไฟชน สาเหตุอันดับสองที่พรากชีวิตช้างป่าในอินเดีย

ตลอดทศวรรษที่ผ่านมา มีช้างป่าในประเทศอินเดียมากกว่า 200 ตัว เสียชีวิตเพราะถูกรถไฟชน
ถือเป็นความตายแบบผิดธรรมชาติของช้างป่าในอินเดียลำดับที่สอง รองจากถูกรั้วไฟฟ้าช็อต
ปัญหานี้เป็นอีกเรื่องที่คงสภาพยืดเยื้อมายาวนาน และยังหาทางแก้ไม่ได้
ที่ผ่านมามีความพยายามหลายวิธีในการแก้ไขปัญหารถไฟชนช้าง แต่มักไม่ค่อยประสบความสำเร็จสักเท่าไหร่
ตัวอย่างเช่น การบังคับลดความเร็วรถไฟให้เหลือ 25 กิโลเมตรต่อชั่วโมง เมื่อวิ่งผ่านเขตป่าอนุรักษ์
แต่ในทางปฏิบัตินั้นพบว่าไม่สามารถทำได้ บ้างมาจากคนขับละเลยกฎ บ้างเป็นเรื่องความชันของพื้นที่ที่ต้องใช้ความเร็วมากขึ้นเพื่อให้วิ่งผ่านพื้นที่ได้อย่างปลอดภัย (โดยเฉพาะรถไฟบรรทุกสินค้า)
บ้างมีการเสนอให้ขุดคูกันช้างบ้าง หรือไม่ก็สร้างสะพานให้สัตว์ป่าข้าม แต่ก็ไม่สามารถสร้างได้ทุกพื้นที่หรือทุกเส้นทาง
และการอนุมัติโครงการต่างๆ เหล่านี้ก็เป็นไปอย่างล่าช้า
นอกจากผลกระทบทางตรงที่ข้องเกี่ยวกับชีวิตของช้างป่าแล้ว เส้นทางเดินรถไฟที่พาดผ่านป่ายังเป็นส่วนหนึ่งในแรงผลักดันให้ช้างเบี่ยงเบนเส้นทางเดิน (เมื่อเจอรถไฟวิ่งขวาง) หันหน้าไปทางหมู่บ้านของผู้คน
หรือในบางกรณี พบว่า ช้าง (และสัตว์ป่าอื่นๆ) มีอาการตื่นตระหนกและความกลัวเสียงรถไฟ จึงอพยพย้ายที่อยู่มาหากินใกล้ที่ดินทำกินของชุมชนแทน
รวมถึงหากอุบัติเหตุรถไฟชนช้างเกิดขึ้นกับช้างอาวุโสของฝูง นั่นหมายถึงการสูญเสียประสบการณ์นำพาช้างตัวอื่นๆ ในฝูงท่องป่า
ช้างที่อายุน้อยหากขาดการชี้นำ ก็อาจเดินหลงเข้าไปในภูมิประเทศที่เป็นถิ่นอาศัยของคน
กลายเป็นการเพิ่มสาเหตุชนวนและปริมาณความขัดแย้งไปสู่ผู้คนด้วยอีกประการ (ระหว่างปี ค.ศ. 2019 - 2022 คนอินเดียเสียชีวิตเพราะช้างป่ามากกว่า 1,500 ราย)
และถึงแม้บางครั้งเรื่องราวจะไม่ได้จบลงที่ความตาย แต่ก็ทำให้ช้างป่วยพิการไม่สามารถใช้ชีวิตได้เองตามธรรมชาติ ต้องย้ายมาอยู่ในโรงพยาบาลสัตว์ คอยให้คนช่วยเลี้ยงดู
ลูกช้างป่าที่รอดชีวิตจากการถูกรถไฟชน อยู่ในการดูแลของ Wildlife SOS
ปัจจุบัน การรถไฟของอินเดียยังคงมีแผนสร้างรางรถไฟต่อเนื่อง และมีจำนวนไม่น้อยเป็นเส้นทางที่ตัดผ่านผืนป่าอนุรักษ์
โดยทางการรถไฟให้เหตุผลในเรื่องของความประหยัด เมื่อเทียบกับเส้นทางที่ต้องตัดอ้อมป่า
ขณะเดียวกันแม้จะมีพระราชบัญญัติป่าไม้คุ้มครองไม่ให้เกิดกิจกรรมพัฒนาในพื้นที่ป่า แต่ก็ยังมีข้อขัดแย้งว่า พื้นที่ป่าหลายแห่งเป็นกรรมสิทธิ์ของการรถไฟมาก่อนจะมีพระราชบัญญัติป่าไม้ (เริ่มประกาศใช้ ค.ศ. 1980) การรถไฟจึงมีสิทธิดำเนินการก่อสร้างเส้นทางได้
หรือในอีกด้านหนึ่ง การเข้าไปทำกิจกรรมพัฒนาในผืนป่าสามารถดำเนินการได้ หากได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลกลาง
…หากรัฐบาลไหนสนใจป่าไม้สัตว์ป่า ปัญหาก็คงไม่เกิด…
และถึงแม้จะมีระบบตรวจสอบผลกระทบสิ่งแวดล้อมตามมาอีกหลายขั้นตอน จากคณะกรรมการอีกหลายกลุ่ม แต่พบว่ามีโครงการที่ก่อสร้างในผืนป่าถูกรัฐบาลปัดตกน้อยมาก
ส่วนใหญ่จะได้รับอนุญาตให้ดำเนินการ
รวมถึงยังมีในบางกรณีที่ลงมือทำก่อนโดยไม่รอว่าจะโครงการจะผ่านหรือไม่
นอกจากช้างแล้ว สัตว์ป่าอื่นๆ ก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน
เช่น เมื่อช่วงเดือนสิงหาคมถึงกันยายนของปีที่ผ่านมา (ค.ศ. 2023) มีสิงโตเสียชีวิต 4 ตัว จากทางรถไฟที่พาดผ่านแนวป่าอุทยานแห่งชาติป่ากิร ที่ถือได้ว่าเป็นบ้านของสิงโตอินเดียที่ใกล้สูญพันธุ์ จำนวน 400 ตัว
แน่นอนว่าสัตว์อย่างกวาง กระทิง ไฮยีนา รวมเสือโคร่ง ก็ต่างล้วนตกเป็นเหยื่อของรางเหล็กที่พาดผ่านป่า เป็นเพื่อนร่วมชะตากรรมโศกด้วยกันทั้งนั้น
และน่าเสียดายที่สัตว์ป่าอื่นๆ ไม่มีการจัดเก็บฐานข้อมูล หรือรายงานเหมือนอย่างกับช้างป่า
อย่างไรก็ดี ในปีที่ผ่านมามีข่าวดีว่า ทางการรถไฟของอินเดียกำลังริเริ่มการติดระบบแจ้งเตือนช้างป่าที่อยู่ใกล้บริเวณรถไฟ เพื่อแจ้งเตือนไปยังคนขับรถไฟ เจ้าหน้าที่สถานี และผู้ควบคุมสายให้รู้ตัวล่วงหน้า และชะลอได้ทัน
คาดว่าจะทำสำเร็จภายในต้นปี 2025
คงต้องรอดูกันต่อไปว่าจะลดผลกระทบต่อชีวิตช้างได้แค่ไหน
อ้างอิง
Why are so many of India’s elephants being hit by trains? https://shorturl.asia/XU3Jt
More trains through Indian forest reserve, more animals at risk https://shorturl.asia/TcWtP
Elephant deaths in India: A jumbo tale of negligence https://shorturl.asia/Lw6fl
13 Railway Projects Exempted From Forest Approvals, Risking Wildlife Sanctuaries https://shorturl.asia/xtSgz
Amid railways’ plans to upgrade tracks in Gujarat’s Gir forest, 4th lion run over by train within 2 months in eastern part of forest https://shorturl.asia/g8VnP
Indian state to open new Asiatic lion sanctuary as numbers soar https://shorturl.asia/eTn8z
Tiger cub dies after being hit by train in Maharashtra’s Chandrapur https://shorturl.asia/j1GUz
Over 1,500 people died due to elephant attacks since 2019: Govt tells Parliament https://shorturl.asia/132Rd
โฆษณา