11 มิ.ย. เวลา 11:30 • ข่าว

หวยเกษียณ เริ่มออมอายุเท่าไรถึงคุ้มค่า รัฐควรมีมาตรการจูงใจกระตุ้นผลตอบแทน

หวยเกษียณ โครงการส่งเสริมการออมของรัฐบาล เพื่อกระตุ้นให้แรงงานนอกระบบ และผู้ประกันตนมาตรา 40 มีเงินสะสมหลังอายุครบ 60 ปี คาดเริ่มโครงการปี 2568 นักวิชาการมองว่า ควรเปิดให้ประชาชนทั่วไปซื้อ เพื่อส่งเสริมการออมในภาพรวม
แม้มีการกำหนดให้ซื้อได้ไม่เกิน 3,000 บาท/คน/เดือน แต่อาจขายได้น้อย เมื่อเทียบกับเงินรางวัล การให้ผลตอบแทนที่รวดเร็วกว่า ในการลงทุนประเภทอื่น รวมถึงความเชื่อมั่น ในการบริหารเงินทุนของ กอช. ต้องเพิ่มผลตอบแทน สร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้ซื้อสลาก
หวยเกษียณ หรือสลากสะสมทรัพย์เพื่อเงินออมยามเกษียณ (สลากเกษียณ) เป็นนโยบายของรัฐบาลที่กระตุ้นการออมเงินในกลุ่มที่ทำงานนอกระบบ ผู้ประกันตนมาตรา 40
เฟสแรกคาดว่าเริ่มโครงการปี 2568
✓เปิดขายแบบออนไลน์ ราคาสลาก 50 บาท/ใบ
✓ซื้อได้ทุกวัน
✓ผู้ซื้ออายุ 15-60 ปี
✓ซื้อได้ไม่เกิน 3,000 บาท/คน/เดือน
หากไม่ถูกรางวัล เงินซื้อสลากจะออมสะสม สามารถถอนเงินเมื่ออายุ 60 ปี โดยมี กอช. บริหารให้ดอกเบี้ย
ภาวะที่สังคมไทยมีผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น แต่การออมเงินในคนไทยไม่เพียงพอใช้ในยามเกษียณ “นายชาคร เลิศนิทัศน์” นักวิจัยอาวุโส สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) ที่ศึกษาเรื่อง เงินออมคนไทยยามเกษียณ
วิเคราะห์ว่า นโยบายสลากเกษียณ ที่รัฐบาลประกาศออกมาถือเป็นนโยบายที่มีนวัตกรรมใหม่ แตกต่างจากเดิม ซึ่งจากนี้ต้องมีกระบวนการรับฟังความคิดเห็น คาดว่าใช้เวลาอีก 1 ปี
จากการศึกษาเรื่องการออมของผู้สูงอายุ นโยบายสลากเกษียณ เป็นมาตรการทำให้คนที่ออมเข้าไปอยู่ในระบบ แต่เมื่ออยู่ในระบบแล้วจะสร้างแรงจูงใจให้เกิดกระบวนการเพิ่มการออมเงินอย่างไร ซึ่งขั้นตอนนี้เป็นกระบวนการที่ต้องทำให้ชัดเจน โดยตอนนี้มีเพียงภาพกว้างว่าเงินที่ซื้อสลาก กอช. เป็นผู้นำไปจัดการลงทุน และจ่ายให้เมื่ออายุ 60 ปี
“นายชาคร เลิศนิทัศน์” นักวิจัยอาวุโส สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ)
ขั้นตอนต่อไป ผู้ที่ออมควรจะสามารถเลือกได้ว่า เงินที่ออมไว้ผ่านการซื้อสลาก สามารถไปลงทุนในแผนไหนได้ เหมือนกับซื้อกองทุน ซึ่งจะเพิ่มแรงจูงใจในการออมเงินมากขึ้น เช่น มีเงินในกระเป๋าอยู่ 10,000 บาท สามารถตัดสินใจว่าจะออมแบบไหนที่คุ้มค่ามากที่สุด และทำให้ผู้ซื้อสลากสามารถตัดสินใจแนวทางในการลงทุนได้เองผ่านระบบดิจิทัล
“ปกติขั้นตอนการออมเงินมี 3 ระดับคือ เริ่มออม เพิ่มออม และเพิ่มผลตอบแทน หากตัดสินใจในการออมไว้หลังเกษียณ การเพิ่มผลตอบแทน จึงเป็นขั้นตอนที่สำคัญ และจูงใจให้ผู้ที่อยู่ในระบบเพิ่มการออมมากขึ้น”
สลากเกษียณ เบื้องต้นมีการวางกรอบให้คนที่ทำงานนอกระบบ และผู้ประกันตนมาตรา 40 สามารถซื้อได้ แต่ “ชาคร” มองว่า ควรเปิดให้คนทั่วไปสามารถซื้อได้ เพราะแนวคิดหลักของโครงการนี้ก็เพื่ออยากให้คนมีการออมเงิน แต่อาจมีการนำมาเปรียบเทียบกับสลากกินแบ่งรัฐบาล
ที่ผ่านมามีการวิจัย “ยกเครื่องสลากกินแบ่งรัฐบาล : เพิ่มเงินออมคนไทยยามเกษียณ” พบว่า หากซื้อหวยของรัฐบาล จะมีเงินส่วนต่างที่สามารถนำมาทำเป็นเงินออมยามเกษียณให้กับคนที่ซื้อได้
แต่เมื่อมีโครงการสลากเกษียณ ต้องจับตาดูว่าจะเพิ่มแรงจูงใจให้คนมาซื้อสลากเพื่อการออมได้หรือไม่ เพราะเงิน 50 บาท ที่ซื้อต้องทิ้งระยะเวลาไปเฉลี่ย 30 ปี ถึงจะได้เงินส่วนนี้มาเป็นเงินเกษียณ
โดยเฉพาะการจูงใจในเรื่องของรางวัล เพราะสลากกินแบ่งรัฐบาล มีโอกาสถูกหลายรางวัล และรางวัลสูงสุดมีมูลค่าสูงกว่าสลากเกษียณ
สลากเกษียณ มีการกำหนดให้ซื้อได้ไม่เกินเดือนละ 3,000 บาท/คน ถือเป็นจำนวนเงินที่สูงในกลุ่มของแรงงานนอกระบบ เพราะถ้าวัดตามค่าแรงขั้นต่ำอยู่ที่ 1 ใน 4 ของเงินเดือน หากคนกลุ่มนี้ไม่สนใจ ก็ทำให้ยอดการจำหน่ายสลากเกษียณ ไม่ถึงตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ระยะยาว
ถ้าประเมินความคุ้มค่าของสลากเกษียณ มีตัวแปรในการที่ กอช. นำเงินที่ได้ไปลงทุนกับสิ่งใด เพื่อให้ได้ผลตอบแทนที่คุ้มค่า แต่คาดว่า สลากเกษียณ เป็นเงินเสริมให้กับผู้สูงอายุ เพราะทุกวันนี้รัฐก็มีเงินให้กับผู้ชราภาพเป็นรายเดือนอยู่แล้ว ซึ่งเงินจากสลากเกษียณ ปริมาณเงินที่ได้ยังถือว่าไม่ใช่เงินหลักในการใช้จ่ายของผู้สูงอายุ
❥ สลากเกษียณ คุ้มค่ากับการซื้อหรือไม่
ที่ผ่านมามีการตั้งคำถามของแรงงานนอกระบบ ซึ่งอยู่ในระบบผู้ประกันตนมาตรา 40 ว่าการออมกับ กอช. ยังให้ผลตอบแทนที่ไม่คุ้มค่า “ชาคร” วิเคราะห์ว่า นี่เป็นอีกประเด็นที่ กอช. ต้องมีการปรับเปลี่ยนตัวเองด้วย
แม้มีสลากเกษียณ ที่ทำให้แรงงานนอกระบบเข้ามาสู่ระบบการออมมากขึ้น แต่ถ้าผลตอบแทนไม่คุ้มค่า คนก็จะมาซื้อน้อย ดังนั้น กอช.ต้องสร้างความเชื่อมั่นในการนำเงินไปลงทุน และให้ประชาชนที่ซื้อเชื่อมั่นได้ว่า เงินของเขาในอีก 30 ปี จะเพิ่มขึ้น
หากเปรียบเทียบสลากเกษียณ ราคาใบละ 50 บาท กับการลงทุนแบบอื่นเช่น สลากออมสิน เป็นการลงทุนใกล้เคียงกัน แต่ระยะการไถ่ถอนของสลากออมสิน มีระยะที่สั้นกว่า ขณะที่ความรู้สึกของคนซื้อต่างจากการซื้อสลากกินแบ่ง ที่มีการเข้าถึงประชาชนได้มากกว่า ส่วนผลตอบแทนของสลากเกษียณ มีระยะเวลาการออมที่มากกว่า ย่อมทำให้มีผลตอบแทนที่ดีกว่าสลากออมสิน
สลากเกษียณ ถือเป็นการทำงานเชิงรุกในเรื่องการออมของคนไทยมากขึ้น แต่รัฐควรมีมาตรการส่งเสริมสวัสดิภาพของผู้สูงอายุด้านอื่นร่วมด้วย เพราะสุดท้ายแล้วเงินออมจากสลากเกษียณ เป็นเพียงเงินส่วนหนึ่งที่มาช่วยส่งเสริมชีวิตของผู้สูงอายุ ให้มีรายได้เพิ่มขึ้น.
ไทยรัฐออนไลน์
✤ ทีมข่าวเจาะประเด็น
โฆษณา