21 ก.ย. 2024 เวลา 11:06 • ประวัติศาสตร์

• ทำไมรูปปั้นโรมันหลายอันถึงไม่มีหัว?

แน่นอนว่าโบราณวัตถุที่มีอายุนับพันปี มีโอกาสที่จะเกิดความเสียหายจากปัจจัยหลายอย่าง แต่สำหรับรูปปั้นบุคคลของชาวโรมันกลับพบว่า มีรูปปั้นหลายอันที่ไม่มีหัว แล้วอะไรกันที่ทำให้รูปปั้นของชาวโรมันมีลักษณะแบบนั้น?
เหตุผลแรกก็หนีไม่พ้นความเสียหายที่เกิดจากระยะเวลา เรเชล คูสเซอร์ (Rachel Kousser) ผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์และศิลปะคลาสสิคที่ Brooklyn College และ City University of New York อธิบายว่า คอเป็นจุดอ่อนตามธรรมชาติของร่างกายมนุษย์ ด้วยระยะเวลาที่ยาวนานรวมถึงความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากการจัดแสดงหรือการขนย้าย คอจึงมักเป็นส่วนแรก ๆ ของรูปปั้นที่เกิดความเสียหายได้
2
แต่เหตุผลข้อต่อมา ดูเหมือนว่าชาวโรมันจะจงใจทำให้รูปปั้นเหล่านี้ไม่มีหัว โดยในยุคโรมันมีสิ่งที่เรียกว่า ‘damnatio memoriae’ หรือการลบล้างจากความทรงจำ
damnatio memoriae คือการที่วุฒิสภาของโรมันจะลงมติประณามจักรพรรดิหรือใครก็ตามที่ถูกมองว่า ไม่สมควรที่จะถูกผู้คนจดจำ ซึ่งถ้าการลงมติผ่าน วุฒิสภาจะสั่งให้ลบชื่อบุคคลผู้นั้น ยึดทรัพย์สิน และทำลายภาพเหมือนและรูปปั้นของบุคคลผู้นั้น
1
รูปปั้นของ Antonius ในมหาวิทยาลัยเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์
นี่จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้รูปปั้นบุคคลของโรมันหลายอันถูกทำลาย แต่ศิลปินหลายคนที่สร้างรูปปั้นขึ้นมา ก็จงใจทำให้รูปปั้นของพวกเขาสามารถถอดหัวหรืออวัยวะส่วนอื่น ๆ ได้ ทั้งนี้ก็เพื่อรองรับในกรณีที่บุคคลต้นแบบของรูปปั้นเกิดเสื่อมความนิยมหรือถูก damnatio memoriae นั่นเอง
ตัวอย่างเช่นรูปปั้นของชายที่ชื่อแอนโทนิอุส (Antonius) ที่ว่ากันว่าเป็นคนรักของจักรพรรดิฮาเดรียน ที่ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ที่มหาวิทยาลัยเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ รูปปั้นนี้ถูกสร้างขึ้นในช่วงปี 130-150 โดยที่รูปปั้นสามารถถอดหัวและปลายแขนทั้งสองข้างได้
อ้างอิง
• Live Science. Why are so many Roman statues headless?. https://www.livescience.com/archaeology/romans/why-are-so-many-roman-statues-headless
• Ifl Science. Headless Roman Statues Are Headless For A Reason – And It’s Not What You Think. https://www.iflscience.com/headless-roman-statues-are-headless-for-a-reason-and-its-not-what-you-think-70822
#HistofunDeluxe
โฆษณา