ประวัติศาสตร์อิสราเอล จากจุดเริ่มต้นในสมัยโบราณ จนถึงยุคสมัยใหม่
ประวัติศาสตร์ของประเทศ “อิสราเอล” นั้นมีความยาวนาน สามารถย้อนไปได้นับพันปี
ตั้งแต่สมัยชนเผ่าฮีบรูโบราณ ไปจนถึงการก่อตั้งรัฐสมัยใหม่อิสราเอล ต้องผ่านช่วงเวลาของเหตุการณ์สำคัญต่างๆ ทั้งช่วงเวลารุ่งเรืองและวิกฤต
บทความนี้ผมจะพาไปรู้จักกับประวัติศาสตร์อิสราเอลครับ
จากบทบรรยายในคัมภีร์ฮีบรู พบว่าบทบรรยายต่างๆ นั้น ล้วนแต่เป็นรากฐานของธรรมเนียมต่างๆ ของชาวยิว ชาวคริสต์ และชาวอิสลาม
ตามบทบรรยายในพระคัมภีร์ จุดกำเนิดอิสราเอลสามารถย้อนไปได้ถึง “อับราฮัม (Abraham)” ซึ่งเป็นบุคคลสำคัญในกลุ่มศาสนาอับราฮัม และเมื่อราว 2000 ปีก่อนคริสตกาล อับราฮัมก็ได้รับคำสัญญาศักดิ์สิทธิ์จากพระเจ้า สัญญาว่าลูกหลานของอับราฮัมจะได้ดินแดนคานาอัน (Canaan)
การอพยพย้ายถิ่นฐานของอับราฮัมจากเมโสโปเตเมีย (ดินแดนอิรักในปัจจุบัน) ไปยังคานาอัน (อิสราเอลและปาเลสไตน์ในปัจจุบัน) เป็นจุดเริ่มต้นความสัมพันธ์อันยาวนานระหว่างอิสราเอลกับพื้นที่แถบนี้
บุตรชายของอับราฮัม ได้แก่ “ไอแซค (Isaac)” และหลานชาย “จาค็อบ (Jacob)” คือบุคคลสำคัญในบทบรรยายนี้ โดยบุตรชายทั้ง 12 คนของจาค็อบ คือบรรพบุรุษของ “ชนเผ่าทั้ง 12 แห่งอิสราเอล (Twelve Tribes of Israel)“ ซึ่งเป็นรากฐานของตระกูลแต่ละตระกูลของชาวอิสราเอล
จาค็อบ (Jacob)
บุตรหลานของจาค็อบได้ตั้งรกรากในอียิปต์ ก่อนจะถูกจับเป็นทาสในเวลาต่อมา
เมื่อราว 1200 ปีก่อนคริสตกาล ชาวอิสราเอลในอียิปต์ถูกจับเป็นทาส จนกระทั่ง “โมเสส (Moses)” ผู้นำกลุ่มอิสราเอล ได้นำชาวอิสราเอลให้พ้นจากการกดขี่
ชาวอิสราเอลต้องเดินทางข้ามทะเลทราย ซึ่งเหตุการณ์ต่างๆ ระหว่างทางก็ล้วนแต่เป็นเหตุการณ์สำคัญสำหรับประวัติศาสตร์อิสราเอล
โมเสส (Moses)
การอพยพออกจากการกดขี่ของอียิปต์ และการรับมอบ “โทราห์ (Torah)” ซึ่งเป็นคัมภีร์ชุดแรกในคัมภีร์ฮีบรู นับเป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงตัวตนของชาวยิวและแนวคิดที่ว่าชาวอิสราเอลคือเหล่าคนที่ถูกเลือกพร้อมด้วยภารกิจศักดิ์สิทธิ์
การเข้ารุกรานคานาอันของชาวอิสราเอล นำโดย “โจชัว (Joshua)” ผู้สืบทอดตำแหน่งต่อจากโมเสส นับเป็นจุดเริ่มต้นของการลงหลักปักฐานของชาวอิสราเอลใน “ดินแดนแห่งพันธสัญญา (Promised Land)”
หลังจากลงหลักปักฐานในคานาอัน กลุ่มผู้พิพากษา ผู้นำชนเผ่าต่างๆ และทหารระดับสูงซึ่งรวบรวมชนเผ่าทั้ง 12 ให้เป็นปึกแผ่น ก็ก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำชาวอิสราเอล
โจชัว (Joshua)
แต่ในช่วงเวลานี้ ชาวอิสราเอลก็ปราศจากการบริหารอย่างเป็นระบบ ไม่มีศูนย์กลางอำนาจ ทำให้ไม่มั่นคงและเกิดความขัดแย้งกับดินแดนใกล้เคียงต่างๆ ตามมา
ชาวอิสราเอลจึงเรียกร้องให้มีกษัตริย์ มีผู้นำที่จะรวบรวมชนเผ่าต่างๆ ให้เป็นหนึ่งและป้องกันตนจากการรุกรานของศัตรู
ดังนั้น เมื่อราว 1030 ปีก่อนคริสตกาล “ซามูเอล (Samuel)” ซึ่งเป็นผู้วิเศษคนหนึ่ง จึงแต่งตั้ง “ซาอูล (Saul)” ขึ้นเป็นกษัตริย์องค์แรกแห่งอิสราเอล
ซาอูล (Saul)
เมื่อมาถึงรัชสมัยของ “พระเจ้าเดวิด (David)” พระองค์ก็ทรงรวบรวมดินแดนเป็นปึกแผ่น และก่อตั้งกรุงเยรูซาเลม (Jerusalem) ให้เยรูซาเลมเป็นศูนย์กลางทางการเมืองและศาสนา
พระเจ้าเดวิดครองราชย์ในราวระหว่าง 1000-962 ปีก่อนคริสตกาล และได้รับยกย่องให้เป็นหนึ่งในผู้นำที่ยิ่งใหญ่ของอิสราเอล
พระเจ้าเดวิดทรงขยายดินแดนของพระองค์ แผ่อิทธิพลเข้าไปยังดินแดนต่างๆ ในคานาอันและดินแดนข้างเคียง
พระเจ้าเดวิด (David)
“พระเจ้าโซโลมอน (Solomon)” พระราชโอรสในพระเจ้าเดวิด ทรงครองราชย์ต่อจากพระเจ้าเดวิด และมีชื่อเสียงจากการที่เป็นผู้ทรงสร้าง “พระวิหารโซโลมอน (Solomon’s Temple)” สัญลักษณ์แห่งความเป็นปึกแผ่นทางศาสนาของอิสราเอล
รัชสมัยของพระเจ้าโซโลมอนคือช่วงระหว่าง 970-931 ปีก่อนคริสตกาล และเป็นช่วงเวลาแห่งความรุ่งเรือง หากแต่เมื่อพระเจ้าโซโลมอนสวรรคต อาณาจักรของพระองค์ก็ได้แตกแยกเป็นสอง นั่นคือ “ราชอาณาจักรอิสราเอล (Kingdom of Israel)” ซึ่งอยู่ทางเหนือ กับ “ราชอาณาจักรยูดาห์ (Kingdom of Judah)” ทางใต้
ราชอาณาจักรอิสราเอล มีเมืองหลวงคือ “ซามาเรีย (Samaria)” ประกอบด้วยชนเผ่าทางเหนือจำนวน 10 ชนเผ่า ส่วนราชอาณาจักรยูดาห์ มีเมืองหลวงคือเยรูซาเลม ประกอบด้วยชนเผ่าทางใต้สองชนเผ่า
พระเจ้าโซโลมอน (Solomon)
ราชอาณาจักรทั้งสองมักจะมีเรื่องกระทบกระทั่งกันเสมอๆ รวมทั้งยังต้องรับมือกับดินแดนอื่นที่คิดจะเข้ามารุกราน เช่น อัสซีเรีย อียิปต์ และบาบิโลน
722 ปีก่อนคริสตกาล ราชอาณาจักรอิสราเอลก็ตกอยู่ใต้อำนาจของอัสซีเรีย โดยกองทัพอัสซีเรียได้เข้ายึดเมืองซามาเรีย และทำการเนรเทศชนเผ่าทั้ง 10 ออกไป
ชัยชนะของอัสซีเรีย นับเป็นจุดจบของราชอาณาจักรอิสราเอลทางเหนือ และเป็นจุดเริ่มต้นในการขยายอำนาจของดินแดนอื่นๆ ที่เข้ามารุกรานอิสราเอล
ส่วนทางด้านราชอาณาจักรยูดาห์ทางใต้ ยังคงอยู่รอดมาได้อีกกว่า 100 ปี ก่อนจะตกอยู่ใต้อำนาจของบาบิโลนเมื่อ 586 ปีก่อนคริสตกาล
กรุงเยรูซาเลมถูกทำลาย รวมถึงพระวิหารโซโลมอน ส่วนกลุ่มชนชั้นสูงในยูดาห์ก็ถูกเนรเทศไปอยู่บาบิโลน
เหตุการณ์เหล่านี้เป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงการสูญเสียอิสรภาพของชาวยิว และเป็นจุดเริ่มต้นของการพลัดถิ่นซึ่งจะดำเนินไปเป็นเวลานับร้อยปี
เมื่อถึง 539 ปีก่อนคริสตกาล จักรวรรดิเปอร์เซีย (Persian Empire) นำโดย “พระเจ้าไซรัสมหาราช (Cyrus the Great)” พระประมุขแห่งเปอร์เซีย ได้เข้ายึดครองบาบิโลน และอนุญาตให้ขาวยิวที่ถูกเนรเทศได้เดินทางกลับสู่ดินแดนมาตุภูมิ
พระเจ้าไซรัสมหาราช (Cyrus the Great)
ในช่วงที่เปอร์เซียเข้ามาเรืองอำนาจ มีการก่อสร้างวิหารใหม่ รวมทั้งฟื้นฟูการประกอบศาสนพิธีของชาวยิว และให้วิหารเป็นศูนย์กลางการบวงสรวงของการประกอบพิธีกรรมต่างๆ ของชาวยิว
ในราวยุค 300 ปีก่อนคริสตกาล “พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช (Alexander the Great)” กษัตริย์แห่งมาซิโดเนีย ได้พิชิตจักรวรรดิเปอร์เซีย ทำให้จูเดียตกมาอยู่ใต้อำนาจของกรีก
ในยุคนี้ มีการแนะนำวัฒนธรรมและแนวคิดต่างๆ ของกรีกแก่พื้นที่ในแถบนี้ ทำให้เกิดข้อขัดแย้งระหว่างชาวยิวซึ่งเปิดรับธรรมเนียมกรีก กับกลุ่มที่ยังคงยึดติดกับธรรมเนียมเดิม
พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช (Alexander the Great)
ความขัดแย้งนี้นำไปสู่เหตุการณ์ “กบฏมัคคาบีน (Maccabean Revolt)” เมื่อ 167 ปีก่อนคริสตกาล โดยเหล่าชาวยิวได้ลุกฮือขึ้นต่อต้านจักรวรรดิซิลูซิด ซึ่งเป็นรัฐของกรีก และประสงค์จะให้ชาวยิวหันมาประกอบพิธีกรรมทางศาสนาตามแบบกรีก
ผลของการปฏิวัติ ได้ก่อให้เกิด “ราชอาณาจักรฮาสโมเนียน (Hasmonean Kingdom)” ซึ่งเป็นรัฐอิสระของชาวยิว และดำรงอยู่จนถึง 63 ปีก่อนคริสตกาล เมื่อจักรวรรดิโรมันได้เข้าปกครองจูเดีย
เมื่อมาถึง 63 ปีก่อนคริสตกาล “ปอมเปย์ (Pompey)” แม่ทัพใหญ่ชาวโรมัน ได้เข้ารุกรานเยรูซาเลม และให้จูเดียเป็นรัฐบริวารของจักรวรรดิโรมัน
ปอมเปย์ (Pompey)
ในศตวรรษต่อมา อำนาจของโรมันในแถบนี้ก็ได้ขยายใหญ่ขึ้น และขึ้นถึงจุดสูงสุดในรัชสมัยของ “พระเจ้าเฮโรดมหาราช (Herod the Great)” ซึ่งครองราชย์ตั้งแต่ 37-4 ปีก่อนคริสตกาล
พระเจ้าเฮโรดมหาราชทรงมีชื่อเสียงจากโครงการก่อสร้างต่างๆ มากมาย หากแต่รัชสมัยของพระองค์ก็เต็มไปด้วยความรุนแรงทางการเมืองและการปราบปรามผู้ต่อต้านอย่างโหดเหี้ยม
ยุคสมัยของโรมันในจูเดียนั้นเต็มไปด้วยความรุนแรงจากการที่ชาวยิวลุกฮือขึ้นต่อต้าน โดยเฉพาะเรื่องของภาษีที่โรมันเรียกเก็บ การออกกฎห้ามทำพิธีทางศาสนาต่างๆ รวมทั้งการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมจากเหล่าบุคคลนอกศาสนา
ความไม่พอใจเหล่านี้นำมาสู่การปฏิวัติต่อต้านโรมันเมื่อค.ศ.66 (พ.ศ.609)
พระเจ้าเฮโรดมหาราช (Herod the Great)
“สงครามยิว-โรมันครั้งแรก (First Jewish–Roman War)“ ซึ่งเริ่มขึ้นในปีค.ศ.66 (พ.ศ.609) คือการต่อต้านอำนาจของโรมัน ซึ่งโรมันก็ไม่อยู่เฉย พร้อมเข้าปราบปราม
ค.ศ.70 (พ.ศ.613) กองทัพโรมันได้เข้าปิดล้อมเยรูซาเลม และทำลาย “พระวิหารที่สอง (Second Temple)” ซึ่งเป็นพระวิหารศักดิ์สิทธิ์ของศาสนายูดาห์
การล่มสลายของพระวิหารที่สอง นับเป็นเหตุการณ์ที่น่าสะเทือนใจสำหรับชาวยิว และเป็นจุดจบของรัฐชาวยิวในจูเดีย
จากนั้น ชาวยิวก็กระจัดกระจายกันไปทั่วจักรวรรดิโรมัน
หลังจากเหตุการณ์ “การก่อจลาจลที่บาร์โคคบา (Bar Kokhba Revolt)” ซึ่งเป็นการลุกฮือครั้งใหญ่ของชาวยิวในจูเดียเพื่อต่อต้านจักรวรรดิโรมัน เกิดขึ้นเมื่อค.ศ.132-136 (พ.ศ.675-679) ชาวยิวก็แตกกระจายไปคนละทิศละทาง
ชุมชนชาวยิวได้กระจายไปถึงเมดิเตอเรเนียน แอฟริกาเหนือ และยุโรปกับตะวันออกกลาง
แต่ถึงจะแตกสลายกระจัดกระจาย แต่ชาวยิวก็ยังคงรักษาศาสนา ธรรมเนียม และอัตลักษณ์ของตนได้เป็นอย่างดี
เมื่อมาถึงยุคกลาง ชาวยิวต้องพบเจอการกดขี่ทารุณอย่างหนัก ต้องถูกขับไล่จากดินแดนในยุโรปหลายๆ แห่ง และต้องเจอกับการบังคับให้ทอดทิ้งศาสนาของตน และมีการทารุณกดขี่อีกมาก
หนึ่งในเหตุการณ์สำคัญนี้คือ “Spanish Inquisition” ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่ชาวยิวถูกบังคับให้หันมานับถือศาสนาคริสต์ หรือไม่ก็ต้องถูกขับไล่ออกจากสเปนในปีค.ศ.1492 (พ.ศ.2035)
ส่วนทางด้านยุโรปตะวันออก โดยเฉพาะในโปแลนด์และรัสเซีย ชุมชนชาวยิวนั้นเติบโตและรุ่งเรือง หากแต่ก็ต้องพบเจอกับความรุนแรง โดยเฉพาะในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 และต้นศตวรรษที่ 20
แต่ถึงอย่างนั้น บัณฑิตชาวยิว วัฒนธรรมยิว และความเชื่อทางศาสนา ก็ยังคงเติบโต เกิดขบวนการเคลื่อนไหวต่างๆ ตามมา
ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 “ขบวนการไซออนิสต์ (Zionism)” ก็ได้กำเนิดขึ้น โดยมีผู้นำคือนักข่าวชาวออสเตรียที่มีชื่อว่า “ทีโอดอร์ แฮร์ทเซิล (Theodor Herzl)”
แฮร์ทเซิลและผู้นำไซออนิสต์คนอื่นๆ ได้สนับสนุนและผลักดันให้ก่อตั้งมาตุภูมิชาวยิวในปาเลสไตน์ ซึ่งในเวลานั้นยังเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิอ็อตโตมัน
ทีโอดอร์ แฮร์ทเซิล (Theodor Herzl)
ขบวนการไซออนิสต์ได้รับเสียงสนับสนุนในหมู่ชาวยิวในยุโรปตะวันออกและพื้นที่อื่นๆ ทำให้เกิดกระแสการอพยพย้ายถิ่นฐานของชาวยิวไปยังปาเลสไตน์
ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 (WWI) สหราชอาณาจักรต้องการแรงสนับสนุนจากชาวยิวเพื่อประโยชน์ในการสงคราม จึงทำการออก “ปฏิญญาบัลโฟร์ (Balfour Declaration)“ ในปีค.ศ.1917 (พ.ศ.2460)
ปฏิญญาบัลโฟร์ระบุว่าสหราชอาณาจักรสนับสนุนการก่อตั้ง “ดินแดนของชาวยิว“ ในปาเลสไตน์ โดยหลังจากสงครามจบลง ปาเลสไตน์ก็ตกมาอยู่ใต้อำนาจของสหราชอาณาจักรตามคำสั่งของสันนิบาตชาติ
ในยุค 20 (พ.ศ.2463-2472) และยุค 30 (พ.ศ.2473-2482) ชาวยิวจำนวนมากยังคงอพยพเข้าไปยังปาเลสไตน์ หากแต่ความขัดแย้งกับชาวอาหรับก็มีแต่จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากทั้งชาวยิวและอาหรับ ต่างก็เคลมดินแดนเป็นของตน และความขัดแย้งก็มีแต่จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
ต่อมาในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 (WWII) ชาวยิวถูกกดขี่และโดนทารุณสารพัดโดยฝ่ายเยอรมัน มีผู้เสียชีวิตเป็นจำนวนหลักล้าน ทำให้ชาวยิวต้องหาสถานที่ปลอดภัย
ส่วนทางด้านเวทีโลก ต่างก็ตกใจและรับไม่ได้กับความโหดร้ายของฝ่ายเยอรมันที่กระทำต่อชาวยิว และสนับสนุนการก่อตั้งรัฐยิว
ค.ศ.1947 (พ.ศ.2490) องค์การสหประชาชาติได้นำเสนอแผนการที่จะแบ่งแยกปาเลสไตน์ออกเป็นสองส่วน คือดินแดนของชาวยิวส่วนหนึ่ง และอีกส่วนคือดินแดนของชาวอาหรับ
ฝ่ายยิวนั้นยอมรับข้อเสนอ หากแต่ฝ่ายอาหรับนั้นปฏิเสธ นำไปสู่ “สงครามอาหรับ–อิสราเอล (Arab-Israeli War)“ ในปีค.ศ.1948 (พ.ศ.2491) หลังจากอิสราเอลประกาศอิสรภาพ
14 พฤษภาคม ค.ศ.1948 (พ.ศ.2491) “เดวิด เบนกูเรียน (David Ben-Gurion)” ผู้นำชาวยิวในปาเลสไตน์ ได้ประกาศการก่อตั้งรัฐอิสราเอล โดยหลังจากการประกาศอิสรภาพ รัฐอาหรับซึ่งอยู่ในพื้นที่ใกล้เคียงก็ได้ทำการบุกโจมตีทันที ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามอาหรับ–อิสราเอล
ผลท่ได้นั้น คือไม่เพียงแค่อิสราเอลชนะสงครามเท่านั้น แต่ยังขยายดินแดนออกไปไกลเกินกว่าที่สหประชาชาติกำหนดไว้อีกด้วย
หลังจากสงคราม กลับกลายเป็นว่าชาวอาหรับ-ปาเลสไตน์นับแสนต้องเป็นฝ่ายอพยพ เกิดเป็นวิกฤตการณ์ผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์
เดวิด เบนกูเรียน (David Ben-Gurion)
นับตั้งแต่ก่อตั้งประเทศ อิสราเอลก็ได้มีความขัดแย้งกับอาหรับมาเรื่อยๆ โดยในปีค.ศ.1979 (พ.ศ.2522) อิสราเอลได้ลงนามในสนธิสัญญาสันติภาพกับอียิปต์ ทำให้อียิปต์เป็นชาติอาหรับชาติแรกที่ให้การรับรองอิสราเอล
ต่อมาในปีค.ศ.1993 (พ.ศ.2536) “ข้อตกลงออสโล (Oslo Accords)” ก็ได้ถูกลงนามโดยอิสราเอลและองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ และเป็นรากฐานของสันติภาพและการก่อตั้งรัฐปาเลสไตน์
แต่ถึงอย่างนั้น สันติภาพก็ยังดูจะเป็นสิ่งที่ห่างไกล
ในปัจจุบัน อิสราเอลได้ผันตัวเข้าสู่ยุคสมัยใหม่ มีการพัฒนาทางเทคโนโลยี มีกองทัพที่เข้มแข็ง เศรษฐกิจรุ่งเรือง
หากแต่ความขัดแย้งยังคงมีอยู่เรื่อยๆ
เรียกได้ว่าอิสราเอลยังคงต้องพบเจอกับความท้าทายหลายๆ ด้าน ทั้งโอกาสและความท้าทายต่างๆ ในอนาคต
และประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาของอิสราเอล ก็อาจจะเรียกได้ว่าเป็นเหมือนสิ่งที่สะท้อนถึงความเข้มแข็ง มุ่งมั่น และจิตวิญญาณของผู้คน
- 9
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
