26 เม.ย. เวลา 02:20 • ข่าว

สุขภาพของประเทศที่รักษาไม่หาย: ทำไมหมอถึงลาออกจากระบบราชการ?

เมื่อปัญหาไม่ได้อยู่ที่ “ค่าตอบแทน” อย่างเดียว แต่อยู่ที่โครงสร้างที่ไม่เห็นคุณค่าคนทำงาน
หมอไม่ได้ลาออกเพราะอยากรวย
แต่เพราะรู้ว่าอยู่ต่อไป “ไม่มีวันได้พัก”
และต่อให้รักษาคนไข้ได้ทั้งคืน…
ระบบก็ไม่รักษาหมอคนนั้นกลับคืนให้เหมือนเดิม
1. โครงสร้างที่ยึด “ความเสียสละ” เป็นหลัก แต่ไม่มีระบบดูแลคนเสียสละ
ระบบราชการไทยถูกออกแบบมาโดยมีสมมุติฐานว่า “หมอคือคนเสียสละ”
• ต้องอยู่เวรให้ได้ทุกวัน
• ต้องถูกด่าแล้วนิ่ง
• ต้องพร้อมทำเกินหน้าที่ในทุกสถานการณ์
คำถามคือ…
แล้วคนที่ยอมเสียสละทั้งชีวิตล่ะ ใครเสียสละให้เขาบ้าง?
ไม่มีวันหยุด ไม่มีที่ระบาย ไม่มีสิทธิปฏิเสธงานที่ไม่เกี่ยวข้อง
ไม่มีเวลานั่งกินข้าวตอนเย็นกับครอบครัวเหมือนคนปกติ
นี่คือสิ่งที่ไม่เคยถูกระบุในหนังสือราชการ แต่เป็น “พันธะ” ที่หมอทุกคนรู้ว่าหลบไม่ได้
2. ความเหนื่อยที่ไม่มีเพดาน แต่การเติบโตมีเพดานชัดเจน
ไม่ว่าเวรจะโหดแค่ไหน จำนวนคนไข้จะล้นมือแค่ไหน
หมอในระบบยังต้องรอ “ขั้น-เงินเดือน-ตำแหน่ง” ตามโครงสร้างราชการที่ถูกแช่แข็ง
ต่อให้ทำงานหนักกว่าหัวหน้า ก็ยังไม่มีวันโต ถ้าระบบไม่อนุญาต
ต่อให้คิดนวัตกรรมใหม่ ๆ ก็ไม่มีใครให้เครดิต ถ้าไม่ใช่คนในวง “ถูกต้องทางการเมือง”
สิ่งนี้กำลังทำให้หมอรุ่นใหม่ไม่อยากอยู่ เพราะเขาเห็นว่า…
ทำให้ดีเท่าไหร่ ก็ไม่ถึงฝั่ง ถ้าไม่อยู่ในสายที่ถูกเลือก
3. ระบบไม่มีที่ยืนให้ “ความกล้าคิดต่าง”
หมอที่อยากเปลี่ยนแปลงระบบ กลายเป็น “ตัวประหลาด”
หมอที่อยากเสนอแนวทางใหม่ กลายเป็น “เสียงรบกวน”
ทุกอย่างถูกผูกไว้กับคำว่า “ความสงบคือที่สุด”
แต่การรักษาชีวิตคน ต้องใช้ความกล้า ไม่ใช่ความเงียบ
เมื่อระบบเลือกเงียบมากกว่าฟัง
คนที่อยากเปลี่ยนก็ต้องออกไปอยู่ที่ที่ “พูดแล้วมีคนฟัง”
และที่นั่น…มักไม่ใช่โรงพยาบาลรัฐ
4. เวลาพักคือของฟุ่มเฟือย ความฝันคือของคนอื่น
ลองถามหมอที่ยังอยู่ในระบบ ว่าในรอบ 3 เดือนที่ผ่านมา
• เขาได้หยุดนานกว่าหนึ่งวันหรือไม่?
• เขาได้วางแผนชีวิตส่วนตัวหรือยัง?
• เขาเคยไปงานรับปริญญาญาติครบทั้งวันไหม?
“ความฝัน” ของคนในระบบราชการกลายเป็นเรื่องที่ต้องเลื่อนทุกปี
“ความสุข” กลายเป็นของที่ต้องขออนุญาตก่อนใช้
และสุดท้าย…คนที่หมดสิทธิ์ฝัน ก็เลือกจะไม่อยู่ในฝันของใครอีกต่อไป
สรุป: หมอไม่ได้หมดใจ แต่ระบบทำให้หมดหวัง
การลาออกของแพทย์ ไม่ใช่ปรากฏการณ์ แต่คือ สัญญาณเตือนภัย
เรากำลังอยู่ในประเทศที่ระบบสาธารณสุขพึ่งพา “ความอดทนของคน” มากกว่า “ประสิทธิภาพของระบบ”
เรารักษาผู้ป่วยทุกคน ยกเว้นคนที่รักษาเขา
เราให้ความสำคัญกับตึกใหม่ แต่ไม่เคยดูว่า “คนในตึก” ยังไหวอยู่ไหม
เราใช้คำว่าภารกิจสูงส่งกลบความเหนื่อยล้า จนในที่สุด… หมดคนทำภารกิจ
ถ้าระบบยังยืนยันว่า “หมอต้องอยู่เพื่อคนไข้”
ก็อย่าลืมว่า “หมอก็เป็นคนไข้ของระบบเหมือนกัน”
ถ้าไม่รักษาเขาในวันนี้ วันหน้าเราอาจไม่มีใครรักษาเรา
โฆษณา