✳️ ทำไมซุนวูถึงสอน "อย่าบีบศัตรูจนตรอก" ในบทสัปประยุทธ์ (军争篇)?
ในบทที่ 7 ของตำราพิชัยสงครามซุนวู กล่าวไว้ชัดเจนว่า:
ไม่ขวางข้าศึกที่คิดถอย ปิดล้อมต้องเปิดช่อง ไม่บีบครั้งข้าศึกที่จนตรอก
ซุนวู
📚 ความหมายเชิงลึก:
ไม่ขวางศัตรูที่คิดถอย: ถ้าศัตรูอยากหนี ปล่อยให้หนี อย่าไปขวางจนเขาต้องสู้ถวายชีวิต
ปิดล้อมต้องเปิดช่อง: ถ้าปิดล้อมศัตรู ต้องตั้งใจเว้นทางหนีไว้ เพื่อให้เขาเลือกหนีแทนที่จะหันหลังสู้ตาย
ไม่บีบข้าศึกที่จนตรอก: ศัตรูที่สิ้นหวังจะระเบิดพลังมหาศาล ถ้ากดดันเกินไป จะสร้างความเสียหายร้ายแรงต่อเราเอง
🎯 เหตุผลเบื้องหลัง:
การรบไม่ใช่แค่ฆ่าศัตรู แต่คือ "ทำลายกำลังต้านทานด้วยต้นทุนต่ำที่สุด"
ศัตรูที่สิ้นหวัง ไม่มีอะไรจะเสีย = อันตรายกว่าศัตรูที่ยังมีหวัง
ชัยชนะที่แท้จริง คือการ "ทำให้ศัตรูไม่อยากสู้เอง"
⚔️ โลกธุรกิจเรียนรู้อะไรจากหลักการนี้?
1. การแข่งขัน: อย่ากำจัดคู่แข่งจนเขาต้อง "สู้ตาย"
ถ้ากดดันคู่แข่งจนหมดทางหนี คู่แข่งจะใช้วิธีรุนแรง ไม่เกรงกฎหมาย เช่น ตัดราคาจนตลาดพัง หรือรวมตัวกับพันธมิตรที่ไม่คาดคิด
กลยุทธ์ที่ชาญฉลาดคือ ตีเฉพาะจุดสำคัญ เปิดโอกาสให้คู่แข่ง "เปลี่ยนเส้นทาง" ไปทำตลาดอื่นที่เราไม่แข่งด้วย
2. การเจรจาต่อรอง: เว้นทางให้คู่เจรจารักษาศักดิ์ศรี
อย่าบีบอีกฝ่ายจนหมดหน้าเก็บกลับไป
เสนอทางเลือกที่ทำให้เขาสามารถ "ตกลง" แบบรักษาเกียรติได้
3. การบริหารคน: อย่าบีบลูกน้องหรือพนักงานจนไร้ทางกู้หน้า
การประจานหรือกดดันแรงเกินไปจะทำให้พนักงานกลายเป็นศัตรูภายใน
ให้โอกาสแก้ตัว ฟื้นตัว หรือแสดงศักยภาพใหม่เสมอ
4. การเอาตัวรอดในวิกฤต: ต้องมีแผนทางหนีที่สง่างาม
อย่าปิดตัวเองจนไม่มีแผน B ต้องมีช่องทาง pivot, ปรับตัว หรือรีแบรนด์เสมอ
🏛 ตัวอย่างธุรกิจที่ใช้กลยุทธ์ "เปิดทางรอดศัตรู"
Apple กับ Microsoft (ปี 1997)
Apple เคยว่าจ้าง Microsoft ให้พัฒนาซอฟต์แวร์ให้กับเครื่อง Macintosh รุ่นแรกก่อนปี 1984 เช่น Excel จนกระทั่งเมื่อ Microsoft เปิดตัว Windows 1.0 ในปี 1985 ซึ่งมีฟังก์ชันและหน้าตาคล้าย Mac OS มาก Apple จึงฟ้อง Microsoft ฐานละเมิดลิขสิทธิ์ในปี 1988
ขณะเดียวกัน Microsoft เองก็กำลังถูกกระทรวงยุติธรรมสหรัฐสอบสวนเรื่องการผูกขาดตลาดจากการติดตั้ง Internet Explorer ฟรีใน Windows ซึ่งทำให้เว็บเบราว์เซอร์อื่นเสียเปรียบอย่างมาก
สถานการณ์นี้ทำให้ทั้งสองบริษัทต่างอยู่ในภาวะเสี่ยง Apple เสี่ยงล้มละลายจากการขาดสภาพคล่อง ส่วน Microsoft เสี่ยงโดนฟ้องผูกขาดหนักขึ้น
สุดท้าย สตีฟ จ็อบส์ เลือกยุติสงครามกับ Microsoft ด้วยข้อตกลงสำคัญ:
Apple ถอนฟ้อง Microsoft ทั้งหมด
Mac ติดตั้ง Internet Explorer เป็นเว็บเบราว์เซอร์เริ่มต้น
Microsoft สนับสนุน Apple ด้วยการลงทุน 150 ล้านดอลลาร์ (ในหุ้นไม่มีสิทธิ์ออกเสียง)
Microsoft สัญญาว่าจะสนับสนุน Office ให้กับ Mac ต่อไปอีก 5 ปี
ดีลนี้ทำให้ Apple ได้ทุนต่อลมหายใจ เปิดตัว iMac รุ่นแรกได้ในปี 1998 และค่อย ๆ ฟื้นฟูแบรนด์ใหม่
ส่วน Microsoft ก็ลดแรงกดดันเรื่องคดีผูกขาดในระยะหนึ่ง
นี่คือตัวอย่างสมบูรณ์ของการ "เปิดทางให้ศัตรูถอนตัวอย่างมีศักดิ์ศรี" เพื่อเปลี่ยนเกมจากศัตรูเป็นพันธมิตรระยะสั้น และรักษาความอยู่รอดของตัวเองในระยะยาว
✅ สรุปบทเรียน:
ซุนวูสอนว่า... ชัยชนะที่แท้จริง คือทำให้ศัตรูอยากแพ้เอง โดยไม่ต้องรบจนเลือดตกยางออก
ธุรกิจยุคใหม่ที่ยั่งยืน คือธุรกิจที่เข้าใจ "เกมของขวัญใจ" มากกว่า "เกมของการทำลายล้าง"
เพราะ... "โลกธุรกิจไม่เคยจบที่ศึกเดียว แต่จบที่ใครสร้างเกมที่คนอยากเล่นด้วยได้ตลอดไป"
หาไรอ่านเพิ่มเติม 👆
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
