28 เม.ย. เวลา 08:00 • การเมือง

นวัตกรรมไม่ใช่แค่กระเป๋าเงินดิจิตอลมั้ง?

ปัญหาโครงสร้างพื้นฐานไทย ที่เป็นตัวถ่วงอนาคต (และนวัตกรรมที่ควรรีบเอามาใช้)
เวลาพูดถึงการพัฒนาประเทศ หลายคนมักนึกถึงแค่ "สร้างนั่นสร้างนี่" แต่ความจริงแล้ว "โครงสร้างพื้นฐาน" ของเรายังมีปัญหาเรื้อรังหลายจุด ที่ทั้ง ถูกละเลย และ ไม่มีประสิทธิภาพ จนเป็นตัวถ่วงอนาคตแบบเงียบ ๆ
วันนี้เลยอยากมาชวนคุย ชวนวิเคราะห์ และลองเสนอนวัตกรรมที่ควรเอามาแก้กันจริงจังครับ
1. โครงข่ายการคมนาคมขนส่งที่ไม่เชื่อมโยง
ระบบถนน รถไฟ ท่าเรือ สนามบิน... แทนที่จะไหลลื่นไปด้วยกัน กลับกลายเป็นต่างคนต่างทำ เชื่อมต่อไม่สะดวก เสียเวลา เสียต้นทุนกันทั้งประเทศ
  • ขนส่งสินค้าก็ช้า คนเดินทางก็งง
  • ไม่มี Logistics Network ระดับภูมิภาคที่แท้จริง
  • แข่งกับใครก็ลำบาก เพราะประเทศอื่นเขา "เชื่อมทุกอย่างเป็นโครงข่าย" กันหมดแล้ว
2. โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลล้าหลัง
ในยุคที่เศรษฐกิจดิจิทัลกำลังเป็นทุกอย่างของโลก อินเทอร์เน็ตเร็ว ๆ ควรจะเป็นสิทธิขั้นพื้นฐาน แต่ในไทย...
  • ยังมีพื้นที่ชนบทจำนวนมากที่เน็ตยังเข้าไม่ถึง
  • ไม่มี Data Infrastructure มารองรับอนาคต เช่น Cloud Center หรือโครงข่าย 5G ที่ครอบคลุมจริง ๆ
  • ใครอยากทำธุรกิจดิจิทัลในต่างจังหวัด = ติดหล่มตั้งแต่ยังไม่เริ่ม
3. ระบบพลังงานกระจุกตัว พึ่งเชื้อเพลิงฟอสซิล
ระบบไฟฟ้าของเราเสี่ยงสูงมาก เพราะ...
  • กระจุกอยู่แค่บางพื้นที่
  • ยังพึ่งเชื้อเพลิงฟอสซิลเป็นหลัก
  • การผลักดัน Renewable Energy ยัง "ทำกันแบบเชิงสัญลักษณ์" มากกว่าลงมือเปลี่ยนโครงสร้างจริงจัง
ผลที่ตามมาคือ ความเสี่ยงเรื่องต้นทุนพลังงานในอนาคตที่อาจกระทบเศรษฐกิจรุนแรงกว่าที่คิด
4. การบริหารจัดการน้ำไร้ประสิทธิภาพ
น้ำท่วมบ้าง แล้งบ้าง สลับกันไม่จบไม่สิ้น
  • อ่างเก็บน้ำ แม่น้ำ ระบบกระจายน้ำ ไม่มีการทำงานแบบยืดหยุ่นทันเหตุการณ์
  • การประสานงานข้ามหน่วยงานก็ล่าช้าแบบสุด ๆ
  • โครงสร้างพื้นฐานน้ำหลายที่ ล้าสมัย ใช้ไม่ตอบโจทย์สภาพอากาศยุคนี้แล้ว
5. โครงสร้างพื้นฐานเพื่อการศึกษาและสุขภาพยังไม่เท่าเทียม
  • โรงเรียนชนบทหลายแห่งขาดเทคโนโลยี เครื่องมือ ครู และงบประมาณ
  • โรงพยาบาลห่างไกลก็ขาดเครื่องมือแพทย์ที่จำเป็น
  • ระบบยังบริหารแบบรวมศูนย์ ขาดความยืดหยุ่นในการพัฒนาตามโจทย์เฉพาะพื้นที่
แล้วควรเอานวัตกรรมแบบไหนมาแก้?
Smart Infrastructure
  • ถนนอัจฉริยะ, ไฟจราจรอัตโนมัติ
  • Logistics Automation ที่ช่วยให้รถขนส่ง วางแผนเส้นทางแบบ Real-Time
  • ใช้ IoT เซ็นเซอร์เก็บข้อมูลบนถนน รางรถไฟ ท่าเรือ → ซ่อมแซมแบบ Predictive Maintenance ไม่ต้องรอพังแล้วค่อยแก้
Broadband for All
  • ลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน 5G และ Fiber Optic ให้ครอบคลุมทุกหมู่บ้าน
  • ใช้ดาวเทียมอินเทอร์เน็ต (อย่าง Starlink) ส่งเน็ตเข้าไปในพื้นที่ที่ลากสายเข้าไม่ถึง
Microgrid และพลังงานหมุนเวียนแบบกระจายตัว
  • ติดตั้ง Solar, Wind, Biomass ขนาดชุมชน
  • พัฒนา Smart Grid และระบบกักเก็บพลังงาน (Energy Storage) เพื่อรองรับพลังงานทดแทนได้ตลอดวัน
ระบบบริหารจัดการน้ำอัจฉริยะ
  • ติดตั้ง IoT เซ็นเซอร์วัดระดับน้ำแบบเรียลไทม์
  • ใช้ AI ทำนายสถานการณ์น้ำท่วม-แล้งล่วงหน้า
  • ทำระบบชลประทานอัตโนมัติ เชื่อมข้อมูลกับพยากรณ์อากาศ
Digital Education และ Telemedicine Infrastructure
  • ตั้งศูนย์การเรียนรู้ดิจิทัลในทุกหมู่บ้าน
  • ใช้ VR/AR ในการเรียนการสอนให้เด็กเข้าถึงคุณภาพการศึกษาระดับโลก
  • ขยาย Telemedicine ให้แพทย์เชี่ยวชาญสามารถดูแลคนไข้ในชนบทได้แบบไม่ต้องเดินทาง
สรุปแบบไม่อ้อมค้อม
"โครงสร้างพื้นฐานจริง" กับ "เทคโนโลยีดิจิทัล" ต้องพัฒนาไปด้วยกัน
ถ้ายังคิดแยกกันอยู่ เราจะไม่มีวันไล่ทันโลก
และที่สำคัญคือ ต้อง "กระจายอำนาจ" ไม่ใช่ "รวมศูนย์สั่งจากส่วนกลาง" เหมือนเดิมอีก
รัฐควรตั้งมาตรฐาน + สนับสนุน แล้วเปิดพื้นที่ให้ชุมชน, เอกชน, และคนรุ่นใหม่ได้เป็นตัวเดินเกมจริง ๆ
ไม่งั้น... อีกสิบปีข้างหน้า เราอาจต้องกลับมาเสียใจที่ไม่ได้เริ่มตั้งแต่วันนี้
โฆษณา