ยาเบาหวาน Metformin อาจช่วยลดอาการปวดข้อเข่าเสื่อมในผู้มีน้ำหนักเกิน
ผลการศึกษาเบื้องต้นชี้ว่า ยา Metformin ซึ่งใช้รักษาโรคเบาหวาน อาจมีประสิทธิภาพในการลดอาการปวดจากโรคข้อเข่าเสื่อม (OA) ในผู้ป่วยที่มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน โดยผลการลดปวดนี้ไม่ขึ้นอยู่กับการลดลงของน้ำหนักตัว ผลการศึกษาดังกล่าวถูกนำเสนอในการประชุม World Congress on Osteoarthritis (OARSI) ประจำปี 2025 และได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร JAMA เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2025
การศึกษานี้เป็นการทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม (Randomized Placebo-Controlled Trial) ซึ่งออกแบบมาเพื่อประเมินผลของยา Metformin ต่ออาการข้อเข่าเสื่อม โดยมีผู้เข้าร่วมการศึกษา 107 ราย ซึ่งเป็นผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมที่ได้รับการวินิจฉัยทางรังสีวิทยาและมีอาการปวดร่วมด้วย
นอกจากนี้ ผู้เข้าร่วมทุกคนมีดัชนีมวลกาย (BMI) มากกว่า 25 ซึ่งจัดอยู่ในเกณฑ์น้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน ผู้เข้าร่วมถูกสุ่มแบ่งออกเป็นสองกลุ่ม กลุ่มหนึ่งได้รับยา Metformin ขนาด 2000 มิลลิกรัมต่อวัน และอีกกลุ่มได้รับยาหลอก (Placebo) เป็นระยะเวลา 6 เดือน
ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มที่ได้รับยา Metformin มีคะแนนความปวดลดลงโดยเฉลี่ย 31.3 มิลลิเมตร (วัดโดย Visual Analog Scale) เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอกซึ่งลดลงเฉลี่ย 18.9 มิลลิเมตร หลังจากผ่านไป 6 เดือน ความแตกต่างระหว่างกลุ่มอยู่ที่ -11.4 มิลลิเมตร ซึ่งถือว่ามีนัยสำคัญทางสถิติ (P=.01)
อย่างไรก็ตาม ดร.ฟลาเวีย ซิคัตตินี (Flavia Cicuttini) นักวิจัยโรคข้อและรูมาติซึมจากโรงพยาบาลอัลเฟรดและมหาวิทยาลัยโมนาช ประเทศออสเตรเลีย หนึ่งในทีมวิจัย ชี้ว่าแม้ค่าความแตกต่างนี้จะยังไม่ถึงเกณฑ์ขั้นต่ำที่ถือว่ามีความสำคัญทางคลินิก (Minimum Clinically Important Difference) ที่ 15 มิลลิเมตร แต่ขนาดอิทธิพล (Effect Size) ของ Metformin ที่ 0.43 ถือว่าอยู่ในระดับปานกลาง
นอกเหนือจากอาการปวดแล้ว การศึกษายังพบว่ายา Metformin มีผลดีกว่ายาหลอกอย่างมีนัยสำคัญในด้านอื่นๆ ด้วย ได้แก่ การลดความติดขัดของข้อเข่า (Stiffness) และการปรับปรุงการใช้งานข้อเข่า (Function) ตามการประเมินด้วยแบบวัด Western Ontario and McMaster Universities Arthritis Index (WOMAC)
โดยคะแนน WOMAC ด้านความปวดลดลง -113.9 ในกลุ่ม Metformin เทียบกับ -68.2 ในกลุ่มยาหลอก ด้านความติดขัดลดลง -56.9 เทียบกับ -26.7 และด้านการใช้งานลดลง -426.1 เทียบกับ -221.7 ทั้งนี้ การวิเคราะห์ผลเหล่านี้ได้รวมการประมาณค่าข้อมูลที่ขาดหายไปของผู้เข้าร่วมประมาณ 18% ที่ไม่ได้ติดตามผลครบ 6 เดือนด้วย
ดร.ซิคัตตินี ให้ความเห็นว่า Metformin มีกลไกการออกฤทธิ์ที่หลากหลายต่อข้อเข่า รวมถึงมีผลดีต่อกระดูกอ่อนข้อ (Chondroprotective) การปรับภูมิคุ้มกัน (Immunomodulatory) การลดการอักเสบระดับต่ำและเมแทบอลิซึม
ข้อดีอีกประการคือ Metformin ไม่ก่อให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ จึงสามารถใช้ในผู้ที่ไม่ได้เป็นเบาหวานโดยไม่จำเป็นต้องตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างใกล้ชิด แม้ว่าผู้เข้าร่วมทั้งสองกลุ่มจะมีน้ำหนักตัวลดลงเล็กน้อย (เฉลี่ย -1.8 กิโลกรัมในกลุ่ม Metformin และ -1.2 กิโลกรัมในกลุ่มยาหลอก) แต่ทีมวิจัยเชื่อว่าผลการลดอาการข้อเข่าเสื่อมนั้นไม่ขึ้นอยู่กับการลดน้ำหนัก
ด้านผลข้างเคียง พบว่าผู้ป่วยในกลุ่ม Metformin รายงานอาการท้องเสีย 15% เทียบกับ 8% ในกลุ่มยาหลอก อย่างไรก็ตาม ผู้เข้าร่วมส่วนใหญ่สามารถรับประทานยาได้อย่างต่อเนื่อง ดร.อนิตา วลูกา (Anita Wluka) ผู้ร่วมวิจัยอีกท่าน กล่าวเสริมว่า Metformin เป็นยาที่มีประโยชน์ต่อระบบเมแทบอลิซึมและมีราคาไม่แพง
ดร.บรูค แพตเตอร์สัน (Brooke Patterson) นักกายภาพบำบัดจากมหาวิทยาลัยลาโทรบ ให้ความเห็นเพิ่มเติมว่า การหาแนวทางการรักษาข้อเข่าเสื่อมที่มีประสิทธิภาพนั้นมีความท้าทาย เนื่องจากโรคนี้มีความซับซ้อนและผู้ป่วยแต่ละรายอาจตอบสนองต่อการรักษาแตกต่างกันไป เธอแนะนำว่า ผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมควรปรึกษาแพทย์และผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพหลายสาขา เพื่อทำความเข้าใจปัจจัยเสี่ยงและลักษณะเฉพาะของโรคในแต่ละบุคคล
การศึกษานี้นำเสนอข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับศักยภาพของยา Metformin ในการเป็นทางเลือกใหม่เพื่อบรรเทาอาการปวดข้อเข่าเสื่อมในผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรืออ้วน ซึ่งอาจช่วยชะลอความจำเป็นในการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าในผู้ป่วยระยะเริ่มต้นได้ อย่างไรก็ตามจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อยืนยันผลลัพธ์และประเมินประสิทธิภาพในระยะยาวต่อไป ผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาทางเลือกการรักษาที่เหมาะสมกับตนเอง
แหล่งอ้างอิง:
Nogrady, B. (2025, April 28). Encouraging Results Seen in Metformin Trial for Knee OA Among Patients with Overweight or Obesity. Medscape Medical News.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
