1 พ.ค. เวลา 17:22 • สุขภาพ

เจาะคดีฆาตกรรมเห็ด และเกร็ดพิษวิทยา

เรื่องเด็ดคดีดังในออสเตรเลียตอนนี้ คงไม่มีเรื่องไหนเกินคดีการเสียชีวิตอย่างปริศนาของสมาชิกในบ้าน ที่มีจำเลยเป็น Erin Patterson หญิงวัย 50 ปี ซึ่งถูกกล่าวหาว่าเจตนาวางยาพิษด้วยเห็ด "เดธแคป" (death cap) ในอาหารกลางวัน เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2023
เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2023 Patterson ได้เชิญอดีตพ่อแม่สามี Don และ Gail Patterson รวมถึง Heather Wilkinson พี่สาวของ Gail และสามีของเธอ Ian Wilkinson มารับประทานอาหารกลางวันที่บ้านของเธอในเมือง Leongatha รัฐวิกตอเรีย อาหารที่เสิร์ฟคือบีฟเวลลิงตัน ซึ่งภายหลังพบว่ามีการปนเปื้อนของเห็ดพิษ "เดธแคป"
"เห็ดเดธแคป" (death cap)
หลังจากรับประทานอาหาร ทั้งสี่คนมีอาการป่วยรุนแรง และถูกนำส่งโรงพยาบาลในวันถัดมา Don และ Gail Patterson รวมถึง Heather Wilkinson เสียชีวิตภายในไม่กี่วัน ส่วน Ian Wilkinson รอดชีวิตหลังจากเข้ารับการปลูกถ่ายตับและพักรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลาหลายสัปดาห์
1
Patterson ถูกตั้งข้อหาฆาตกรรม 3 กระทง และพยายามฆ่า 1 กระทง โดยอัยการระบุว่าเธอได้โกหกเกี่ยวกับการป่วยเป็นมะเร็ง เพื่อชักชวนให้สมาชิกในครอบครัวมาร่วมรับประทานอาหารกลางวัน โดยมีเจตนาที่จะวางยาพิษ นอกจากนี้ เธอยังถูกกล่าวหาว่าเสิร์ฟอาหารให้แขกบนจานสีเทา ขณะที่เธอใช้จานสีน้ำตาลขนาดเล็ก ซึ่งอาจบ่งชี้ว่าเธอหลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารที่ปนเปื้อน
ในขณะที่ Patterson เคยโกหกเกี่ยวกับการเป็นมะเร็งและการไม่เคยเก็บเห็ด แต่ยืนยันว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นอุบัติเหตุที่น่าเศร้า และเธอไม่มีเจตนาจะทำร้ายใคร ทนายฝ่ายจำเลยระบุว่า Patterson เองก็มีอาการป่วยหลังจากรับประทานอาหาร แต่ไม่รุนแรงเท่าผู้เสียชีวิต
การพิจารณาคดีคาดว่าจะใช้เวลาประมาณ 6 สัปดาห์ โดยมีการเรียกพยานและผู้เชี่ยวชาญจำนวนมากมาให้การ คดีนี้ถือเป็นหนึ่งในคดีฆาตกรรมที่ได้รับความสนใจมากที่สุดในออสเตรเลียในช่วงหลายปีที่ผ่านมา และยังคงเป็นที่จับตามองของสาธารณชนอย่างใกล้ชิด
ในขณะที่เห็ดเดธแคป ก็เป็นที่สนใจไม่แพ้กัน เห็ด "เดธแคป" (Death Cap) หรือ Amanita phalloides เป็นหนึ่งในเห็ดที่มีพิษร้ายแรงที่สุดในโลก แม้เพียงปริมาณเล็กน้อยก็สามารถทำให้เสียชีวิตได้
พิษหลักใน Amanita phalloides คือกลุ่ม อะมาทอกซิน (amatoxins) ซึ่งเป็นสารประกอบ bicyclic octapeptide ที่ทนต่อความร้อนและกรดในกระเพาะอาหาร จึงไม่ถูกทำลายโดยการปรุงสุก โดยมี sub-type ย่อยๆคือ α-Amanitin (สำคัญที่สุด) β-Amanitin และ γ-Amanitin
α-Amanitin จะจับกับ RNA polymerase II ซึ่งเป็นเอนไซม์สำคัญในการสร้าง mRNA จาก DNA ทำให้เซลล์ไม่สามารถผลิตโปรตีนได้ สุดท้ายจะทำให้เกิดการตายของเซลล์ โดยเฉพาะเซลล์ที่มีการแบ่งตัวสูง เช่น ตับ, ลำไส้, และ ไต
เนื่องจากพิษ amatoxins จะเข้าสู่ enterohepatic recirculation ทำให้พิษอยู่นานในร่างกาย กว่าจะถูกขับออกผ่านทางน้ำดีและปัสสาวะ ในระยะ 6–24 ชม. หลังรับพิษ ผู้ป่วยจะมีอาการ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสียรุนแรง คล้ายอาหารเป็นพิษ ตับและไตเริ่มทำงานผิดปกติ
จนท้ายที่สุดจะเกิดภาวะ ตับอักเสบเฉียบพลัน, ตับวาย, มีการคั่งของบิลิรูบิน และอาจเสียชีวิตจาก renal failure และ multi-organ failure ภายใน 4–7 วัน
การรักษาพิษจาก amatoxins สามารถทำได้โดยการใช้ยาต้านพิษอย่าง Silibinin ซึ่งมีฤทธิ์ป้องกันพิษเข้าสู่ตับเซลล์ โดยยับยั้ง uptake ผ่าน OATP1B3 transporter
ร่วมกับการรักษาตามอาการอื่นๆ เช่น activated charcoal ให้น้ำเกลือ, correction of electrolyte imbalance, การเฝ้าระวังการทำงานของตับ
เห็ดเดธอแคปมักขึ้นในเขตหนาว เช่น ยุโรป รัสเซีย จีน ญี่ปุ่น เกาหลี และอาจพบได้ที่บางพื้นที่ของออสเตรเลีย จึงไม่น่ากังวลในไทย แต่เหตุการณ์นี้ ก็ทำให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องช่วยกันระมัดระวังในเรื่องนี้ให้มากขึ้น เพราะป้องกันพฤติกรรมเลียนแบบในอนาคน
อ้างอิง
Diaz, J. H. (2005). Syndromic diagnosis and management of confirmed mushroom poisonings. Critical Care Medicine, 33(2), 427–436.
Bresinsky, A., & Besl, H. (1990). A Colour Atlas of Poisonous Fungi: A Handbook for Pharmacists, Doctors, and Biologists. Wolfe Publishing.
Australian National Botanic Gardens. Death Cap Mushroom – Amanita phalloides.
โฆษณา