4 พ.ค. เวลา 02:33 • หุ้น & เศรษฐกิจ

เวียดนามคือไทยเมื่อสามสิบปีก่อน เงาสะท้อนก่อนวิกฤตต้มยำกุ้ง

เวียดนามในวันนี้ อาจเป็นภาพสะท้อนของประเทศไทยในช่วงทศวรรษ 2530 ถึงต้น 2540 ก่อนเกิดวิกฤตเศรษฐกิจที่รู้จักกันในนาม "ต้มยำกุ้ง" เมื่อเศรษฐกิจไทยขยายตัวอย่างรวดเร็วจากแรงลงทุนโดยตรงจากต่างชาติ (FDI) การเติบโตของอสังหาริมทรัพย์ ภาคการเงิน และการพึ่งพาการส่งออก กลายเป็นภาพฝันของ "เสือเศรษฐกิจตัวใหม่แห่งเอเชีย"
เวียดนามกำลังเดินตามรอยทางเดียวกัน ด้วยตัวเลขการเติบโตที่น่าประทับใจ พื้นฐานประชากรวัยแรงงานจำนวนมาก ต้นทุนการผลิตที่แข่งขันได้ และการเปิดประเทศรับนักลงทุนโลกจากสหรัฐฯ ยุโรป ญี่ปุ่น จีน และเกาหลีใต้ โดยเฉพาะในช่วงหลังจากการย้ายฐานการผลิตจากจีน (China+1 strategy) เวียดนามกลายเป็นจุดหมายสำคัญของทุนข้ามชาติ
พลังบวกที่มากับการเติบโต
ความเจริญของเวียดนามไม่ใช่เรื่องบังเอิญ นโยบายรัฐที่เน้นการเปิดเสรีทางเศรษฐกิจ การส่งเสริมภาคเอกชน และการลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน ทำให้เวียดนามกลายเป็นศูนย์กลางการผลิตแห่งใหม่ของภูมิภาค เมืองใหญ่อย่างโฮจิมินห์และฮานอยขยายตัวอย่างรวดเร็ว มีการก่อสร้างตึกสูง ห้างสรรพสินค้า และโครงการอสังหาริมทรัพย์ขนาดใหญ่เช่นเดียวกับกรุงเทพฯ เมื่อสามสิบปีก่อน
เงาแห่งความเสี่ยงที่ซ่อนอยู่
แต่ความรุ่งเรืองนั้นมักมาพร้อมกับความเปราะบาง เศรษฐกิจเวียดนามเริ่มแสดงสัญญาณฟองสบู่ในภาคอสังหาริมทรัพย์ ราคาที่ดินและคอนโดฯ พุ่งสูงเกินกำลังซื้อของประชาชน ขณะที่หนี้สินภาคเอกชนและภาครัฐเริ่มขยายตัวอย่างรวดเร็ว ธนาคารบางแห่งอาจมีหนี้เสียแฝง เช่นเดียวกับที่เคยเกิดขึ้นในไทยก่อนปี 2540
ความเชื่อมั่นจากต่างชาติ แม้จะทรงพลังในระยะสั้น แต่อาจเปราะบางในระยะยาว หากนักลงทุนเริ่มรู้สึกถึงความไม่มั่นคงในระบบสถาบัน กฎหมาย หรือค่าเงิน เมื่อใดที่เกิดแรงกดดันจากภายนอก เช่น ดอกเบี้ยโลกสูงขึ้น การไหลออกของทุนสามารถเกิดขึ้นได้รวดเร็ว
บทเรียนจากไทยสู่เวียดนาม
ประเทศไทยในยุคก่อนวิกฤต เผชิญความล้มเหลวในการควบคุมฟองสบู่ และพึ่งพาทุนต่างชาติมากเกินไปโดยไม่มีฐานเศรษฐกิจในประเทศที่แข็งแรงพอ เวียดนามในวันนี้อาจมีโอกาสหลีกเลี่ยงชะตากรรมเดียวกัน หากเรียนรู้จากบทเรียนไทยอย่างรอบด้าน
การสร้างระบบธนาคารที่โปร่งใส การพัฒนาแรงงานให้มีทักษะสูงขึ้น และการสร้างความหลากหลายทางเศรษฐกิจจะช่วยลดความเสี่ยงในระยะยาว ขณะเดียวกัน ภาครัฐควรเน้นความยั่งยืนมากกว่าการเร่งเติบโตเพื่อให้ตัวเลขดูดีในสายตานักลงทุนระยะสั้น
บทสรุปทางแยกระหว่างฝันกับความจริง
เวียดนามในวันนี้เต็มไปด้วยพลังและศักยภาพ ไม่ต่างจากไทยในอดีต แต่ศักยภาพเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอ ต้องมีการจัดการที่มีวินัย โปร่งใส และเข้าใจวัฏจักรของเศรษฐกิจโลก เวียดนามอาจเลือกเดินทางใหม่ให้ต่างจากไทยเมื่อสามสิบปีก่อน หรืออาจตกหลุมเดียวกัน หากไม่ระวัง
ภ. เรืองวาณิชฯ
โฆษณา