"วัวก้มกินน้ำจากสระ จากนั้นเดินต่อไม่กี่ก้าว แล้วก็ล้มลงตายต่อหน้าเลยครับ"
จายอู หนุ่มไตวัย 35 ในหมู่บ้านเล็กๆ จำภาพนั้นชัดเจน
(เมืองเลน รัฐฉานตะวันออก ประเทศพม่า ห่างจากอำเภอแม่สาย 25 กิโลเมตร น้ำจากเหมืองเมืองเลน ไหลลงน้ำโขง)
บ้านของจายอูอยู่ริม “น้ำคำ” แปลว่า “แม่น้ำทองคำ” และอยู่ใต้ภูเขาที่คนบ้านเขาเรียกว่า ”ลอยคำ” หรือ "ภูเขาทองคำ" เขาเติบโตมาภายใต้สิ่งแวดล้อมอุดมสมบูรณ์ ยืนยันด้วยชื่อแม่น้ำและภูเขานั้น บรรพบุรุษสอนให้อยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างเอื้อเฟื้อและถ่อมตน เป็นเช่นนั้นเนิ่นนาน
"เล่ากันมาหลายชั่วคนว่าในภูเขามีทองคำ มันถึงชื่อลอยคำ (ดอยคำ) แต่เราไม่เคยพยายามไปเสาะหาว่ามีทองอยู่จริงไหม ภูเขาเป็นที่ศักดิ์สิทธิ์ ดวงวิญญาณบรรพบุรุษเราสิงสถิตอยู่บนนั้น ไม่ควรแตะต้อง"
ปี 2550 นายทุนเหมืองชาวจีนมาถึง แบกเอกสารที่บอกว่าเป็น "สัมปทานเหมืองทอง” ว่อนไปมา พูดจาเสียงดังในภาษาที่พวกเขาไม่เข้าใจ แต่รัฐบาลพม่าและกลุ่มติดอาวุธ อส.ลาหู่ที่รับไม้ต่อในเวลาต่อมา บอกว่าไม่จำเป็นต้องเข้าใจ
ผ่านไปเกือบ 20ปี จายอูและชาวบ้านในเมืองเลน ได้แต่มองตาปริบๆ เมื่อเห็นภูเขาศักดิ์สิทธิ์ของพวกเขาถูกระเบิดจนพรุน
"ตอนปีแรกๆ เหมือนเขาไม่รู้ทองอยู่ตรงไหนแน่ เขาระเบิดสุ่มไปทั่ว เรียกว่าระเบิดภูเขาทั้งลูก เพิ่งไม่นานนี่เองที่หันมาใช้เครื่องตรวจจับเส้นแร่และขุดเจาะเฉพาะจุดที่ต้องการ"
จากสามบริษัทแรก ได้แก่ Sai Thip Co., Loi Kham Long Co. และ Sai Saik Pyo Ye Co เหมืองทองขยายตัวรวดเร็วครอบคลุมจนภูเขาไม่เหลือพื้นที่ใดๆ ที่ไม่ถูกระเบิด
แม่น้ำทองคำกลายเป็นสีดำ ขุ่น เหม็น หมู่บ้านของจายอูซึ่งตั้งอยู่ตีนเขา เผชิญกับน้ำท่วมและดินถล่มเป็นประจำ
แต่สิ่งที่อันตรายที่สุดไม่มีใครมองเห็นจนกระทั่งวันหนึ่งที่ฝนตกหนัก น้ำเสียจากเหมืองไหลลงสระเล็กๆ ที่วัวควายในหมู่บ้านดื่มกิน วันนั้นเองที่จายอูและคนอื่นๆ เห็นวัวล้มตายต่อหน้าต่อตา
วันนั้นเองที่พวกเขาได้รู้จักกับสิ่งที่เรียกว่า “ไซยาไนด์” หนึ่งในสารเคมีที่อันตรายที่สุดเท่าที่มนุษย์รู้จัก
Video clip สร้างจากกราฟฟิก ของ Makong Eye ซึ่งเขาได้นำภาพดาวเทียมจาก Google Earth มกราคม 2025 เทียบกับ กุมภาพันธ์ 2019
แสดงให้เห็นพื้นที่ป่า ถูกเปลี่ยนเป็นบ่อเก็บสารละลาย
โดยทั่วไปใช้สารละลาย“ไซยาไนด์” ฉีดสกัดทองคำออกจากหิน
เห็นคำว่า “Flow to Thailand” ที่แสดงทิศการไหลของน้ำจากบ่อเหล่านี้ที่อยู่ติดน้ำแม่สายแล้วเป็นห่วงประชาชนที่อาศัยอยู่ในเขตลุ่มน้ำ ทั้งในเชียงราย และเชียงใหม่
ขอบคุณข้อมูลจาก ประชาไท Prachatai.com
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
