ใครว่าโคลัมบัสเริ่มคนแรก? เรือจากโปรตุเกสอาจล่าอาณานิคมก่อน 20 ปี!
ก่อนโคลัมบัสจะออกเรือ ยังมีอาณาจักรโปรตุเกสที่เริ่มสำรวจชายฝั่งแอฟริกาใต้ตั้งแต่ศตวรรษที่ 15 - พร้อมเรือรบลำแรกที่ใช้ “แผนที่ดาว” นำทาง! 🌟 ประวัติศาสตร์ที่เราเรียนรู้มักจะเล่าว่าคริสโตเฟอร์ โคลัมบัสคือผู้บุกเบิกการสำรวจโลกใหม่ แต่ความจริงแล้ว โปรตุเกสได้เริ่มการสำรวจทางทะเลมาก่อนหน้านั้นนานถึงเกือบ 20 ปี! 😮
ยุคแห่งการค้นพบ: โปรตุเกสผู้บุกเบิกที่ถูกลืม 🚢
ในช่วงศตวรรษที่ 15-16 โปรตุเกสเป็นมหาอำนาจทางทะเลที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก ทั้งในด้านการทหาร เศรษฐกิจ และการเมือง 💪 ยุคนี้ถูกเรียกว่า “ยุคแห่งการค้นพบ” เพราะโปรตุเกสเป็นประเทศแรกๆ ที่เดินทางไปทั่วโลกและสร้างเส้นทางการค้าขายระหว่างประเทศต่างๆ
การเดินทางสำรวจในระยะแรกนำโดยโปรตุเกสภายใต้การนำของเจ้าชายเฮนรีนักเดินเรือ (Prince Henry the Navigator) 👑 ซึ่งแตกต่างจากการเดินเรือของชาวยุโรปก่อนหน้านี้ที่มักจะเดินทางเลียบฝั่งทะเลเท่านั้น
เจ้าชายเฮนรีนักเดินเรือ: ผู้ปฏิวัติการเดินเรือโลก 🧭
เจ้าชายเฮนรีนักเดินเรือเป็นผู้ท้าทายความเชื่อเดิมๆ เกี่ยวกับการเดินเรือ ในปี ค.ศ. 1419 (พ.ศ. 1962) เจ้าชายเฮนรีได้ค้นพบหมู่เกาะมาเดราในมหาสมุทรแอตแลนติก และในปี ค.ศ. 1427 (พ.ศ. 1970) ค้นพบหมู่เกาะอะโซร์ส (Azores) 🏝️ โปรตุเกสได้ยึดดินแดนทั้งสองแห่งเป็นอาณานิคมทันที
ในขณะที่โคลัมบัสเพิ่งออกเดินทางในปี 1492 (พ.ศ. 2035) นั่นหมายความว่าโปรตุเกสได้เริ่มการสำรวจและล่าอาณานิคมมาก่อนถึง 73 ปี! 🕰️
ทำไมโปรตุเกสถึงปฏิเสธโคลัมบัส? เบื้องหลังที่ไม่มีใครรู้ 🤫
น่าสนใจมากที่ก่อนหน้าที่คริสโตเฟอร์ โคลัมบัสจะค้นพบทวีปอเมริกา เขาได้ขอทุนสนับสนุนการสำรวจเส้นทางจากกษัตริย์โปรตุเกสแต่ถูกปฏิเสธ 🙅♂️ ทำไมโปรตุเกสถึงปฏิเสธโคลัมบัส?
เหตุผลคือ โปรตุเกสเป็นชาติแรกในยุโรปที่บุกเบิกการเดินเรือสำรวจและมีเป้าหมายชัดเจนในการหาเส้นทางไปอินเดียโดยเส้นทางเรือ เพื่อสร้างเส้นทางการค้านำเครื่องเทศกลับมายังยุโรป 🌶️ ในสมัยนั้น การค้าเครื่องเทศถูกควบคุมโดยชาวอาหรับ ชาวยุโรปไม่สามารถเดินทางตามเส้นทางบกไปอินเดียได้เพราะอยู่ในเขตแดนของชาวอาหรับทั้งหมด
โปรตุเกสจึงมุ่งมั่นที่จะค้นหาเส้นทางทางทะเลไปยังอินเดียโดยการเดินเรืออ้อมแอฟริกา ในขณะที่โคลัมบัสต้องการเดินทางไปทางตะวันตกข้ามมหาสมุทรแอตแลนติก ซึ่งขัดกับแผนของโปรตุเกส 🌊
สนธิสัญญาทอร์เดซิลลาส: การแบ่งโลกครั้งแรกในประวัติศาสตร์ 🌎
เมื่อโคลัมบัสพาเรือสำรวจกลับจากอเมริกาเข้าสู่ยุโรปในรอบแรกเมื่อปี ค.ศ. 1493 (พ.ศ. 2036) กษัตริย์ของสเปนและโปรตุเกส มหาอำนาจการเดินเรือในยุคนั้น ตกลงกันไม่ได้เรื่องเส้นทางเดินเรือแสวงหาประโยชน์ทางการค้า โดยเฉพาะเครื่องเทศ จนเกือบนำไปสู่สงคราม ⚔️
โชคดีที่ผู้นำทั้งสองชาติยอมตกลงให้โป๊ปอเล็กซานเดอร์ที่ 6 ช่วยเจรจาระงับข้อพิพาทนี้ ต่อมาข้อพิพาทดังกล่าวจึงกลายมาเป็น “สนธิสัญญาทอร์เดซิลลาส” (ตอร์เดชิยา) ซึ่งเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1494 (พ.ศ. 2037) บ้างเรียกว่าเป็น “สนธิสัญญาแบ่งโลก” กับการตกลงแบ่งพื้นที่การเดินเรือทั่วโลกใหม่ โดยสเปนตกลงจะเดินเรือไปทางตะวันตก และโปรตุเกสจะเดินเรือไปทางตะวันออก 📜
การขยายอาณานิคมของโปรตุเกส: จากแอฟริกาสู่เอเชีย 🌏
ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2043 (ค.ศ. 1500) นักสำรวจชาวโปรตุเกสได้อ้างสิทธิในการครอบครองดินแดนใหม่ให้แก่พระเจ้ามานูแอลที่ 1 (Manuel I) กษัตริย์แห่งโปรตุเกส ก่อนที่จะเดินทางต่อไปยังอินเดีย
จากอิทธิพลของโปรตุเกสที่เพิ่มมากขึ้น ทำให้ใน พ.ศ. 2046 (ค.ศ. 1503) โปรตุเกสก่อสร้างป้อมในโกชิน (Cochin) และอีก 7 ปีต่อมา โปรตุเกสสามารถยึดรัฐกัว (Goa) และเมืองกาลิกัตได้ 🏰 และในเวลาไล่เลี่ยกันนี้ โปรตุเกสยังเข้ายึดเมืองการค้าทางชายฝั่งแอฟริกาตะวันออกอีกหลายเมือง
การขยายอิทธิพลสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้: มะละกาและอยุธยา 🏮
โปรตุเกสสนใจจะขยายอิทธิพลทางด้านการค้าของตนในทวีปเอเชียให้กว้างขึ้น จึงส่งกองเรือไปสำรวจแถบช่องแคบมะละกาจนยึดเมืองมะละกาได้สำเร็จใน พ.ศ. 2054 (ค.ศ. 1511) 🚢 ทำให้โปรตุเกสสามารถลงนามในสนธิสัญญาทางการค้ากับกษัตริย์พม่าและชวาได้ในเวลาไล่เลี่ยกัน
และต่อมาใน พ.ศ. 2059 (ค.ศ. 1516) โปรตุเกสลงนามในสนธิสัญญาทางการค้ากับอยุธยา จึงทำให้ชาวโปรตุเกสเข้ามาตั้งสถานีการค้าและค้าขายกับชนพื้นเมือง รวมถึงนำมิชชันนารีเข้ามาเผยแพร่คริสต์ศาสนาด้วย ✝️
เทคโนโลยีการเดินเรือของโปรตุเกส: ก้าวล้ำกว่าใคร 🧪
ความสำเร็จของโปรตุเกสในการสำรวจทางทะเลเกิดจากการพัฒนาเทคโนโลยีการเดินเรือที่ก้าวหน้า โดยเฉพาะเรือคาราเวล (Caravel) ซึ่งเป็นเรือที่มีขนาดเล็กกว่าเรือรบทั่วไป แต่คล่องตัวและสามารถเดินทางทวนกระแสลมได้ดี 🌬️
นอกจากนี้ ชาวโปรตุเกสยังพัฒนาเครื่องมือนำทางที่ทันสมัย เช่น แอสโทรเลบ (Astrolabe) และควอดแรนต์ (Quadrant) ซึ่งช่วยให้นักเดินเรือสามารถกำหนดตำแหน่งของเรือโดยใช้ดวงดาวเป็นเครื่องนำทาง 🔭
บทสรุป: โปรตุเกสผู้บุกเบิกยุคแห่งการค้นพบที่แท้จริง 🏆
แม้ว่าคริสโตเฟอร์ โคลัมบัสจะได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ค้นพบทวีปอเมริกา แต่โปรตุเกสคือชาติแรกที่เริ่มต้นยุคแห่งการสำรวจและค้นพบอย่างแท้จริง ด้วยการเดินทางสำรวจทางทะเลที่เริ่มต้นตั้งแต่ต้นศตวรรษที่ 15 ก่อนการเดินทางของโคลัมบัสหลายทศวรรษ
การสำรวจของโปรตุเกสไม่เพียงแต่นำไปสู่การค้นพบเส้นทางทางทะเลใหม่ๆ แต่ยังเปลี่ยนแปลงรูปแบบการค้าโลกและนำไปสู่การสร้างจักรวรรดิอาณานิคมที่กว้างใหญ่ไพศาล ซึ่งครอบคลุมตั้งแต่อเมริกาใต้ แอฟริกา ไปจนถึงเอเชีย 🌍
ประวัติศาสตร์การสำรวจโลกของโปรตุเกสเป็นบทเรียนสำคัญที่แสดงให้เห็นว่า การเล่าเรื่องประวัติศาสตร์มักจะมุ่งเน้นไปที่เหตุการณ์หรือบุคคลที่โดดเด่น แต่บางครั้งก็ละเลยความสำคัญของผู้บุกเบิกที่มาก่อน ดังนั้น เราควรศึกษาประวัติศาสตร์อย่างรอบด้านเพื่อเข้าใจภาพรวมของเหตุการณ์ได้อย่างถูกต้องและครบถ้วน 📚
อ้างอิง
Cheevitd. (2020, May 21). (เกร็ดความรู้) ประวัติศาสตร์ย่อๆ ของประเทศโปรตุเกส. CheevitD.
National Geographic Thailand. (2023). คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส จากผู้สร้างข้อพิพาทสนธิสัญญาทอร์เดซิลลาส. NGThai.
Sompong, S. (2017, December 7). ลัทธิล่าอาณานิคม. ฐานข้อมูลการเมืองการปกครอง สถาบันพระปกเกล้า.
Sukhothai Thammathirat University. (2008). การตั้งอาณานิคมของสเปนและโปรตุเกสในละตินอเมริกา. Sukhothai Thammathirat Open University.
Wikipedia. (2024, December 16). ยุคแห่งการสำรวจ.
เขียนโดย The Glory Days
หากบทความนี้มีประโยชน์ อย่าลืมกดไลก์ กดติดตาม และแชร์ต่อให้เพื่อนๆ เพื่อส่งต่อความรู้ดีๆ
© The Glory Days | ขอสงวนสิทธิ์ในการนำเนื้อหานี้ไปใช้ซ้ำโดยไม่ได้รับอนุญาต หากต้องการแชร์ต่อเพื่อประโยชน์ทางการศึกษา กรุณาให้เครดิตพร้อมลิงก์กลับมายังเพจต้นฉบับด้วยความเคารพ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
