6 พ.ค. เวลา 17:18 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

โทรศัพท์ที่สามารถตรวจจับแผ่นดินไหว

ห้าสิบปีนับตั้งแต่มีการโทรใช้โทรศัพท์มือถือครั้งแรก เทคโนโลยีที่เราพกติดตัวชนิดนี้มีคุณสมบัติในการช่วยสร้างระบบตรวจจับแผ่นดินไหวที่ใหญ่ที่สุดในโลก
เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2022 ได้เกิดแผ่นดินไหวขนาด 5.1 แม็กนิจูด บริเวณอ่าวแคลิฟอร์เนีย โชคดีที่เป็นมากกว่าการสั่นไหวที่รุนแรง แต่เสียงวิจารณ์จากประชาชนทั่วภูมิภาคได้หลั่งไหลเข้ามายังสำนักงานสำรวจทางธรณีวิทยาแห่งสหรัฐอเมริกา (USGS) จากผู้ที่รู้สึกได้ ไม่มีรายงานความเสียหาย แต่แผ่นดินไหวครั้งนี้มีเหตุการณ์สำคัญอย่างหนึ่งคือ ผู้คนจำนวนมากในพื้นที่ได้รับการแจ้งเตือนทางโทรศัพท์ก่อนที่จะเกิดการสั่นสะเทือน
ที่สำคัญกว่านั้น โทรศัพท์หลายรุ่นเหล่านี้มีความสามารถในการช่วยตรวจจับแผ่นดินไหวตั้งแต่จุดแรกด้วย
Google ทำงานร่วมกับ USGS และนักวิชาการในมหาวิทยาลัยหลายแห่งในแคลิฟอร์เนียเพื่อพัฒนาระบบเตือนภัยล่วงหน้าที่จะแจ้งเตือนไม่กี่วินาทีก่อนที่แรงสั่นสะเทือนจะมาถึง โดยเป็นหน้าต่างเตือนสั้นๆ ก่อนหน้าแผ่นดินไหวไม่กี่วินาที แต่ก็สามารถทำให้มีเวลาเพียงพอในการหลบใต้โต๊ะหรือโต๊ะทำงาน นอกจากนี้ยังสามารถให้เวลาเพียงพอในการชะลอรถไฟ หยุดเครื่องบินไม่ให้ขึ้นหรือลงจอด และป้องกันไม่ให้รถเข้าสะพานหรืออุโมงค์ ด้วยเหตุนี้ ระบบนี้จึงน่าจะช่วยชีวิตผู้คนได้เมื่อเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงขึ้น
ด้วยการใช้ข้อมูลจากสองแหล่ง ในขั้นต้น ระบบอาศัยเครือข่ายของเครื่องวัดแผ่นดินไหว 700 เครื่อง ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่ตรวจจับการสั่นสะเทือนของโลก ซึ่งติดตั้งทั่วทั้งรัฐโดยนักแผ่นดินไหววิทยาที่ USGS, สถาบันเทคโนโลยีแห่งแคลิฟอร์เนีย และมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ และรัฐบาลของรัฐ เครื่องวัดแผ่นดินไหวในอีกสองรัฐของสหรัฐฯ คือ Oregon และ Washington ป้อนเข้าระบบด้วยหรือที่เรียกว่า ShakeAlert แต่ Google ได้สร้างเครือข่ายการตรวจจับแผ่นดินไหวที่ใหญ่ที่สุดในโลกผ่านโทรศัพท์ที่เป็นของสาธารณะ
สมาร์ทโฟนส่วนใหญ่ที่ใช้ระบบปฏิบัติการ Android ของ Google จะมีมาตรความเร่งในตัว ซึ่งเป็นวงจรที่ตรวจจับเมื่อมีการเคลื่อนย้ายโทรศัพท์ โดยทั่วไปจะใช้สิ่งเหล่านี้เพื่อบอกให้โทรศัพท์ปรับทิศทางการแสดงผลใหม่จากโหมดแนวตั้งเป็นแนวนอนเมื่อเอียง เป็นต้น และยังช่วยให้ข้อมูลเกี่ยวกับการนับก้าวสำหรับตัวติดตามฟิตเนสในตัวของ Google
วิธีเปิดใช้งานการแจ้งเตือนแผ่นดินไหว
การตั้งค่าเพื่อเปิดการแจ้งเตือนแผ่นดินไหวบนโทรศัพท์ที่ใช้ Android จะอยู่ในส่วนความปลอดภัยและเหตุฉุกเฉินของแอปการตั้งค่าในโทรศัพท์ของคุณ ระบบต้องการการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตผ่าน Wi-Fi หรือข้อมูลมือถือ เจ้าของ iPhone ที่อาศัยอยู่ในญี่ปุ่นสามารถเปิดการแจ้งเตือนฉุกเฉินได้ในส่วนการแจ้งเตือนของการตั้งค่าอุปกรณ์ แต่เซ็นเซอร์มีความไวและอ่อนไหวนี้ และยังสามารถทำหน้าที่เหมือนเครื่องวัดแผ่นดินไหวขนาดเล็กได้อีกด้วย
Google ได้เปิดตัวฟังก์ชันที่ช่วยให้ผู้ใช้อนุญาตให้โทรศัพท์ของตนส่งข้อมูลไปยังระบบแจ้งเตือนแผ่นดินไหวของ Android โดยอัตโนมัติ หากอุปกรณ์ของพวกเขารับแรงสั่นสะเทือนที่เป็นลักษณะของคลื่นปฐมภูมิ (Primary Wave) ของแผ่นดินไหว ด้วยการรวมข้อมูลจากโทรศัพท์เครื่องอื่นๆ นับพันหรือหลายล้านเครื่อง ระบบสามารถทราบได้ว่าเกิดแผ่นดินไหวขึ้นและเกิดที่ใด จากนั้นสามารถส่งการแจ้งเตือนไปยังโทรศัพท์ในบริเวณที่มีแนวโน้มว่าจะเกิดคลื่นไหวสะเทือนได้ เป็นการเตือนล่วงหน้า
เนื่องจากสัญญาณวิทยุเดินทางได้เร็วกว่าคลื่นไหวสะเทือน การแจ้งเตือนจึงสามารถทำได่ก่อนที่การสั่นสะเทือนจะเริ่มขึ้นในพื้นที่ที่ห่างจากจุดศูนย์กลาง ด้วยความเร็วของแสง ซึ่งเป็นความเร็วคร่าวๆ ของสัญญาณจากการเดินทางของโทรศัพท์ เทียบกับความเร็วของแผ่นดินไหว ความเร็วแสงจะเร็วกว่ามาก
เนื่องจากข้อมูลส่วนใหญ่ได้รับการรวบรวมจากฝูงชน เทคโนโลยีนี้จึงเปิดโอกาสให้มีการตรวจสอบแผ่นดินไหวในพื้นที่ที่ไม่มีเครือข่ายเครื่องวัดแผ่นดินไหวที่ต้องลงทุนสูง ซึ่งหมายถึงการเพิ่มความเป็นไปได้ในการแจ้งเตือนแผ่นดินไหวในพื้นที่ห่างไกลและยากจนกว่าของโลก
ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2565 วิศวกรของ Google ตรวจสอบพบว่าโทรศัพท์ทั่วบริเวณอ่าวซานฟรานซิสโกสว่างขึ้นพร้อมข้อมูลการตรวจจับแผ่นดินไหวขณะที่คลื่นไหวสะเทือนเคลื่อนที่ออกจากศูนย์กลางแผ่นดินไหว
ระบบปัจจุบันรับการเตือนการสั่นไหวเหล่านี้เป็นประจำ ล่าสุดในช่วงบ่ายของวันที่ 4 เมษายน 2023 ระบบ ShakeAlert ตรวจพบการเกิดแผ่นดินไหวขนาด 4.5 ใกล้กับเมือง Tres Pinos รัฐแคลิฟอร์เนีย โดยส่งข้อความไปยังโทรศัพท์มือถือของผู้ใช้ในพื้นที่
การเกิดแผ่นดินไหวเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นในแคลิฟอร์เนีย ซึ่งเกิดแผ่นดินไหวขนาดเล็กมากถึง 100 ครั้งต่อวัน ส่วนใหญ่มีขนาดเล็กเกินกว่าที่จะรู้สึกได้ อย่างไรก็ตาม โดยปกติแล้วจะเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ขึ้นหลายครั้งในแคลิฟอร์เนียต่อปี โดยมีประมาณ 15 - 20 ครั้งที่มากกว่าแมกนิจูด 4.0
ในวงกว้างมากขึ้น จากจำนวนโทรศัพท์มือถือประมาณ 16 พันล้านเครื่องที่ใช้ทั่วโลก มีมากกว่าสามพันล้านเครื่องที่ใช้ Android และระบบแจ้งเตือนแผ่นดินไหวมีให้บริการในกว่า 90 ประเทศที่มีแนวโน้มที่จะเกิดแผ่นดินไหวเป็นพิเศษ
แต่ระบบก็มีข้อจำกัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ห่างไกลซึ่งมีผู้ใช้โทรศัพท์น้อย และในกรณีการเกิดแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นนอกชายฝั่ง ซึ่งอาจทำให้เกิดสึนามิได้ และแม้ว่าจะสามารถช่วยแจ้งเตือนล่วงหน้าได้ไม่กี่วินาที คำอธิบายทางวิทยาศาสตร์ในการทำนายแผ่นดินไหวก่อนที่จะเกิดขึ้นนั้นยังคงเป็นเรื่องที่เข้าใจยาก
โฆษณา