แม่น้ำเปลี่ยนทิศเศรษฐกิจไทย
พี่สุรชัย พฤฒิกุลางกูร illustrator มือหนึ่งของโลกชาวไทยที่ยืนระยะมาอย่างยาวนานเป็นสิบๆปีในเวทีโลก เคยเล่าถึงวิธีคิดเรื่อง “แม่น้ำเปลี่ยนทิศ” ไว้อย่างน่าสนใจ
วิธีคิดนี้ทำให้พี่สุรชัยอ่านเกมส์การเปลี่ยนแปลงได้ก่อนใครและปรับตัวเร็วกว่าเพื่อนร่วมวงการมาโดยตลอด จึงยืนระยะได้ยาวนานขนาดนี้
พี่สุรชัยเล่าถึงเหตุการณ์ในวัยเด็กที่เขาเป็นหลานคนเล็กสุดของปู่ ปู่ยกมรดกเป็นที่ดินไว้ให้ผืนหนึ่งซึ่งพอพี่สุรชัยโตก็พบว่าเป็นที่ดินที่รกร้างว่างเปล่า ใช้การอะไรไม่ได้เลย ตอนแรกก็สงสัยแกมน้อยใจว่าทำไมถึงได้ที่ดินแบบนี้ แต่ก็ไปพบว่าเดิมที่ดินผืนนี้ติดแม่น้ำน่าน ปู่ตั้งใจจะสร้างโรงน้ำแข็งเพราะการขนส่งจะสะดวกมาก
แต่วันหนึ่ง แม่น้ำเปลี่ยนทิศไป ที่ดินแห่งนี้เลยไร้ประโยชน์อย่างที่เห็น
บทเรียนเรื่องที่ดินนี้ ทำให้พี่สุรชัยได้ข้อคิดว่า การที่แม่น้ำแห้งเหือดลงนั้นบางครั้งก็ไปเป็นตามฤดูกาล เดี๋ยวก็มีขึ้น เดี๋ยวก็มีลง แต่ถ้าแม่น้ำเปลี่ยนทิศไปแล้ว นั่งรอยังไงน้ำก็จะไม่กลับมา
ถ้าเราไม่สามารถอ่านได้ว่าแม่น้ำที่ลดลงนั้นคือแม่น้ำปกติหรือแม่น้ำเปลี่ยนทิศ เราก็จะปรับตัวไม่ทัน แล้วก็จะกลายเป็นผืนดินที่ไร้ค่าเหมือนที่พี่สุรชัยได้มา แต่ถ้าเราอ่านออก เห็นก่อนคนอื่น เราก็จะขยับขยายตัวเองได้ทันก่อนแม่น้ำจะเปลี่ยนไป…
แล้วอะไรในประเทศไทยที่แม่น้ำเปลี่ยนทิศไปแล้วบ้าง หลังจากเคยเป็นน้ำขึ้นน้ำลงมาโดยตลอด อะไรที่คนยังนั่งรอว่าเมื่อไหร่น้ำที่เคยขึ้นจะกลับมา แต่มีจะไม่กลับมาอีก ผมลองประเมินจากที่สังเกตเห็นในหลายปีที่ผ่านมาได้อยู่หลายประการ
เผื่อใครสังเกตแม่น้ำสายไหนที่เปลี่ยนทิศไปแล้วก็อาจจะช่วยเตือนๆ กันเพิ่ม จะได้ไม่ต้องนั่งรอน้ำขึ้นแบบลมๆ แล้งๆแล้วหาทางรับมือในรูปแบบใหม่กันต่อไป…
การท่องเที่ยวไทย
สภาพของภาพลักษณ์ไทยตอนนี้ในสายตาตลาดโลกคือความไม่ปลอดภัย กรุงเทพฯเราติดหนึ่งในเก้าเมืองที่มีการโกงนักท่องเที่ยวระดับโลก สถานทูตแต่ละประเทศก็เตือนนักท่องเที่ยวเขากันแรงๆ เรื่องมาไทยมากขึ้นเรื่อยๆ ข่าวไทยที่จีนก็มีแต่เรื่องร้ายๆ ตั้งแต่นักท่องเที่ยวโดนทำร้าย จีนเทาเต็มเมือง นักท่องเที่ยวมาไทยเพื่อจะได้มาทำอะไรที่ประเทศเขาทำไม่ได้ในด้านที่ไม่ดี
ภาพลักษณ์เราเป็นแบบนั้นมากขึ้นเรื่อยๆ ผสมกับความช่างดูถูก การเขียนด่าชาติโน้นชาตินี้ของเราที่เดี๋ยวนี้แปลกันเป็นภาษาอื่นได้มาก ก็ยิ่งมีแต่ข่าวร้าย ไม่มีข่าวดีอะไรที่พอนึกออกได้เลย
นอกจากนั้น ความที่เราไม่ได้มีอะไรใหม่มานาน จุดขายเดิมๆก็เริ่มน่าเบื่อ คู่แข่งใหม่ๆที่สดใสอย่างเวียดนาม value for money อย่างญี่ปุ่น และ destination ใหม่ๆ ที่จีนที่มีทั้งเทคโนโลยี ธรรมชาติและความเป็นระเบียบ เหล่านี้ทำให้ตัวเลขนักท่องเที่ยวเราตกไปเรื่อยๆทั้งปริมาณและคุณภาพ
ความรุ่งเรืองในอดีตที่ไทยเป็นเบอร์ต้นด้านการท่องเที่ยวน่าจะไม่กลับมาแล้ว นักท่องเที่ยวยังคงมาไทยอยู่ แต่ไม่มีทางเป็นแม่น้ำใหญ่เส้นเดิมได้อีก
ถามว่าปัญหาที่ว่ามานั้นแก้ได้หรือไม่ … คำตอบทุกคนก็รู้อยู่แก้ใจ แค่นึกถึงปัญหาแท็กซี่ที่เป็นหนึ่งในร้อยปัญหาก็อาจจะมีคำตอบได้แล้ว ก็ตอบกันเองนะครับ
ตลาดหุ้นไทย
ตลาดหุ้นไทยที่ไม่ไปไหนและสาละวันเตี้ยลงมาหลายปีนั้น บางคนยังหวังถึงยุครุ่งเรืองที่ตลาดหุ้นเคยโตมากๆ และเป็นแหล่งสร้างความมั่งคั่งให้กับใครหลายคน แต่ถ้ามองดีๆ แม่น้ำสายนี้ก็เปลี่ยนทิศไปแล้วเช่นกัน นักลงทุนในตลาดหุ้นไทยมีสองส่วน ส่วนแรกคือนักลงทุนต่างชาติที่มีทางเลือกมากมายในโลก ไทยไม่อยู่ในเรดาร์การลงทุนใดๆ ไม่มีเสน่ห์ ไม่มีเรื่องเล่าใหม่ๆ
พี่เตา บรรยงเล่าให้ฟังว่า เดี๋ยวนี้แม้กระทั่งจะเอาบริษัทไทยไป roadshow ผู้จัดการกองทุนต่างประเทศยังไม่ค่อยอยากเจอ เพราะมีตลาดหุ้นประเทศอื่นเป็นตัวเลือกก่อนเรามากมายนัก
ผมลองเล่นๆ ให้ perplexity AI ซึ่งเก่งมากๆแนะนำตลาดหุ้นโดยรวม ไทยคือไม่อยู่ในสายตา ไม่อยู่ใน research ใดๆเลย
กลุ่มที่สองคือนักลงทุนไทยๆแบบผมนี่แหละ ซึ่งเห็นได้ชัดว่า ทางเลือกในการลงทุนหุ้นต่างประเทศก็ง่ายขึ้นมากเช่นกัน เพราะลงทุนผ่านแอพของโบรกเกอร์ก็ได้ทุกตลาดสำคัญในโลกแล้ว เวทีสัมมนาหุ้นก็เป็นเรื่องหุ้นนอกซะเยอะเพราะมีโอกาสทำกำไรมากกว่ามาก โลกการลงทุนที่เดิมถูกจำกัดให้เล่นแค่หุ้นไทยก็เปลี่ยนไปเป็นหุ้นทั้งโลก ยิ่งนานไปก็ไม่มีเหตุผลอะไรที่จะลงทุนหุ้นไทยเท่าเดิมอีกต่อไป
แล้วทำไมหุ้นไทยถึงไม่มีเสน่ห์ หาคำตอบว่าแล้วเสน่ห์ของหุ้นไทยอยู่ตรงไหนอาจจะง่ายกว่านะครับ ด้วยโครงสร้างเศรษฐกิจที่จะกล่าวถึงต่อไป
โครงสร้างประชากรและหนี้ครัวเรือนไทย
แม่น้ำเปลี่ยนทิศอีกสายหนึ่งก็คือโครงสร้างประชากรไทยนั้นเราเป็นสังคมสูงวัยอันดับต้นๆของโลก ตอนนี้ 20% มีอายุเกิน 60 แล้ว และอีกสิบปี เราก็จะเป็น super-aging nation ตามเกณฑ์ของโลก ผสมกับการเกิดของประชากรของเราต่ำ 1 มาหลายปี (2 คนคือเท่าทุนโดยประมาณต่อครอบครัว) อีกไม่นานประชากรเราจะลดลงจนถึงระดับ 40 ล้านคน สองเรื่องนี้ทำให้ประชากรในวัยทำงานเราลดลงอย่างมาก กำลังซื้อก็ย่อมหดหายเป็นธรรมดา รวมถึงปัญหาอื่นๆที่ตามมาอีกมาก
ไม่พูดถึงคุณภาพการศึกษาหรือนวัตกรรมใดๆที่เราก็แทบจะไม่มี บวกกับสภาวะหนี้ครัวเรือนที่สูงอีก ก็น่าจะพอเห็นภาพแม่น้ำสายนี้ได้เป็นอย่างดี
ปัญหาเชิงโครงสร้างที่อาจจะหาสถิติไม่ได้แต่เป็นที่รู้กันในหมู่คนที่พบเห็นอีกปัญหา ผมเล่าผ่านเรื่องเล่าสองเรื่องทีได้ยินมาในอาทิตย์ที่ผ่านมา คุณหญิงจำนงศรี หาญเจนลักษณ์ โทรมาปรึกษาผมอยากหาทางช่วยหลวงพ่อท่านหนึ่งที่เลี้ยงและส่งเสียเด็กประถมจนจบการศึกษาหลายคน พอจบประถม จะขึ้นมัธยม พวกพนันออนไลนก็มาชักชวนไปทำกันจนหมด หลวงพ่อท่านก็กลุ้มใจแต่ไม่รู้จะทำอย่างไร
น้องที่ขอนแก่นก็เพิ่งเล่าว่า ครูที่ราชภัฏมาเล่าให้ฟังว่า 80% ของนักเรียนที่ดูแล คีย์หวยออนไลน์เป็นรายได้เสริมกันหมดแล้ว ไม่รู้จะทำยังไง.. แม่น้ำของคนรุ่นใหม่ก็เปลี่ยนทิศแล้วจริงๆ
ตัวกลางของการค้าขาย
ถ้าใครหลับไปสิบปีก่อนแล้วตื่นมาก็จะพบกับแม่น้ำหน้าบ้านที่เหือดหายอีกเส้นหนึ่งที่ถ้าจะขนส่ง จะทำอะไรต้องไปผ่านตัวกลางต่างชาติที่คุมปากประตูกันครบทุกช่อง และตัวกลางนั้นก็ยึดประเทศไปเบ็ดเสร็จจากพลังอำนาจเงิน สายป่านยาวๆ และกฎระเบียบประเทศที่เปิดช่อง
จนสิบปีที่ผ่านมา เราก็ตกไปอยู่ใต้ตัวกลางต่างชาติโดยสมบูรณ์และไม่รู้ตัว หลังจากนี้ก็คือซีรีส์ของการขึ้นราคา ทีละนิด ทีละหน่อย จนคนทำมาค้าขายไทยก็จะมีส่วนต่างแค่พออยู่ได้หรืออยู่ไม่ได้ก็ต้องล้มหายตายจากไป แต่จะไม่มีวันโตขึ้นมาได้ง่ายๆ อีก จะมีก็น้อยมาก
ธุรกิจโรงแรมก็จะมีคนเฝ้าปากประตูหลายเจ้า traveloka trip.com agoda klook ฯลฯ จะค้าขายก็ต้องผ่าน shopee lazada จะสั่งอาหารก็มี grab (lineman น่าจะเป็น platform ไทยรายสุดท้ายโดยรวม) จะโฆษณาก็เจอ google facebook tiktok ฟังเพลงดูหนังก็ spotify netflix ในโลกธุรกิจ platform ต่างๆ ก็เป็นต่างชาติหมด ไม่ว่าจะเป็นระบบสำคัญๆทั้งหลายที่ขึ้นราคาอยู่ปีละ 20% ในตอนนี้ ล่าสุด AI Platform ต่างๆ ก็เช่นกัน
แม่น้ำสายนี้ก็แห้งเหือดไปหมด ถนนการค้าขาย การใช้ชีวิตต้องผ่านประตูต่างชาติเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ และพอคุมได้ขนาดนี้ ราคาค่าผ่านประตูก็จะขึ้นทุกปี ไม่มีทางเลือกอื่นใดให้ขับอ้อมได้อีก การค้าขายก็เปลี่ยนทิศไปแล้วจริงๆ
แม่น้ำสี่สาย ปิง วัง ยม น่าน เปลี่ยนทิศไปหมด ก็ต้องส่งผลกระทบต่อแม่น้ำเจ้าพระยาในที่สุดอยู่ดี ไม่ว่าเราจะอยู่ในวงการท่องเที่ยวหรือไม่ จะเล่นหุ้นหรือไม่ หรือมีชีวิตดีแค่ไหน ยังไงก็จะกระทบในที่สุด
แล้วมีอะไรที่ไม่เปลี่ยนทิศไปบ้าง ยังอยู่ในสระในบ่อเหมือนเดิม ก็น่าจะเป็นบ่อเน่าๆแห่งคอร์รับชั่น การเมือง การไม่บังคับใช้กฎหมาย ที่เราคุ้นชินกันนั่นแหละครับ…
- 83
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
