30 พ.ค. เวลา 23:50 • การศึกษา

10 สิ่งมีชีวิตที่กลายพันธุ์ จนกลายเป็นความสามารถพิเศษสุดทึ่ง

โลกของเราเต็มไปด้วยสิ่งมีชีวิตหลากหลายสายพันธุ์ และในบางครั้ง การเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยในระดับพันธุกรรม หรือ "การกลายพันธุ์" ก็สามารถนำไปสู่ความสามารถพิเศษที่น่าทึ่งได้อย่างไม่น่าเชื่อ บทความนี้จะพาคุณไปพบกับ 10 ตัวอย่างสิ่งมีชีวิตที่การกลายพันธุ์ได้รังสรรค์ให้พวกมันมีพลังเหนือธรรมดา จนกลายเป็นเรื่องราวสุดทึ่งแห่งวิวัฒนาการ
1. วัวพันธุ์เบลเยียน บลู (Belgian Blue Cattle): กล้ามเป็นมัดๆ
วัวพันธุ์นี้ไม่ได้เข้ายิมเพื่อสร้างกล้าม แต่เป็นผลมาจากการกลายพันธุ์ของยีนที่ควบคุมการผลิตโปรตีน "ไมโอสแตติน" (Myostatin) ซึ่งทำหน้าที่ยับยั้งการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อ เมื่อยีนนี้กลายพันธุ์ ทำให้การผลิตไมโอสแตตินลดลง ส่งผลให้วัวเบลเยียน บลู มีมวลกล้ามเนื้อมากกว่าวัวปกติถึงสองเท่า กลายเป็นวัวนักกล้ามโดยธรรมชาติ
2. มนุษย์ผู้ต้านทานโรคเอดส์ (HIV-Resistant Humans): เกราะป้องกันตามธรรมชาติ
การกลายพันธุ์ของยีน CCR5 (CCR5-delta 32) ทำให้โปรตีนบนผิวเซลล์เม็ดเลือดขาวบางชนิดมีรูปร่างเปลี่ยนไป ทำให้เชื้อไวรัส HIV ไม่สามารถจับและเข้าสู่เซลล์ได้ ผู้ที่มียีนกลายพันธุ์นี้ทั้งสองชุด (จากพ่อและแม่) จะมีความต้านทานต่อการติดเชื้อ HIV สูงมาก แม้จะพบได้น้อย แต่ก็เป็นความหวังสำคัญในการพัฒนายาและวิธีการรักษาโรคเอดส์ในอนาคต
3. ปลาตีน (Mudskipper): เดินได้ หายใจบนบก
แม้จะไม่ใช่การกลายพันธุ์ที่เกิดขึ้นล่าสุด แต่การปรับตัวของปลาตีนก็ถือเป็นตัวอย่างที่น่าทึ่งของการเปลี่ยนแปลงเพื่อให้เข้ากับสภาพแวดล้อม ปลาตีนพัฒนากล้ามเนื้อครีบอกที่แข็งแรงจนสามารถใช้ "เดิน" หรือ "คลาน" บนพื้นดินเลนได้ อีกทั้งยังมีผิวหนังและช่องเหงือกที่ปรับตัวให้สามารถแลกเปลี่ยนออกซิเจนจากอากาศได้โดยตรง ทำให้พวกมันสามารถใช้ชีวิตอยู่บนบกได้เป็นระยะเวลานาน ต่างจากปลาทั่วไป
4. ผีเสื้อกลางคืนพริกไทย (Peppered Moth): ลายพรางเอาตัวรอด
นี่คือตัวอย่างคลาสสิกของการคัดเลือกโดยธรรมชาติที่เกิดจากการกลายพันธุ์ เดิมทีผีเสื้อกลางคืนพริกไทยส่วนใหญ่มีสีอ่อน ลายจุด เพื่อพรางตัวบนต้นไม้ที่ปกคลุมด้วยไลเคน แต่เมื่อเกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรม เขม่าควันทำให้ต้นไม้มีสีเข้มขึ้น ผีเสื้อที่กลายพันธุ์มีสีดำจึงได้เปรียบในการพรางตัวจากผู้ล่า ทำให้ผีเสื้อสีดำมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว
5. มนุษย์ตระกูล LRP5: กระดูกเหล็ก
การกลายพันธุ์ของยีน LRP5 สามารถส่งผลได้สองขั้ว ด้านหนึ่งอาจทำให้กระดูกเปราะบาง แต่อีกด้านหนึ่ง การกลายพันธุ์ในบางรูปแบบกลับทำให้มีความหนาแน่นของกระดูกสูงกว่าปกติอย่างมาก ทำให้กระดูกแข็งแรงทนทานต่อการแตกหักได้อย่างไม่น่าเชื่อ แม้จะฟังดูดี แต่ก็อาจนำไปสู่ปัญหาอื่นๆ เช่น ข้อต่ออักเสบได้
6. ซาลาแมนเดอร์ (Axolotl): นักฟื้นฟูอวัยวะ
แอกโซลอเติล หรือ ซาลาแมนเดอร์เม็กซิกัน มีความสามารถในการงอกอวัยวะที่ขาดหายไปได้อย่างสมบูรณ์ ไม่ว่าจะเป็นแขน ขา หาง หรือแม้กระทั่งส่วนของสมองและไขสันหลัง ความสามารถสุดทึ่งนี้เป็นผลมาจากกลุ่มเซลล์พิเศษที่สามารถย้อนกลับไปสู่สภาวะเสมือนเซลล์ต้นกำเนิด (Stem cell) และพัฒนาเป็นอวัยวะใหม่ได้
7. แบคทีเรียกินไนลอน (Nylon-eating Bacteria): นักย่อยสลายสายพันธุ์ใหม่
ในช่วงทศวรรษที่ 1970 นักวิทยาศาสตร์ค้นพบแบคทีเรียสายพันธุ์ Flavobacterium ที่สามารถย่อยสลาย "ไนลอน-6" ซึ่งเป็นพลาสติกสังเคราะห์ได้ โดยพวกมันพัฒนาเอนไซม์ชนิดใหม่ขึ้นมาจากการกลายพันธุ์ ทำให้สามารถใช้สารประกอบในไนลอนเป็นแหล่งอาหารได้ นี่เป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าสิ่งมีชีวิตสามารถปรับตัวเข้ากับวัสดุที่มนุษย์สร้างขึ้นได้อย่างรวดเร็ว
8. แพะใยแมงมุม (Spider Goat): ผู้ผลิตเส้นใยชีวภาพ
นักวิทยาศาสตร์ได้ทำการดัดแปลงพันธุกรรมแพะให้สามารถผลิตโปรตีนเส้นใยแมงมุมในน้ำนมของพวกมันได้ เส้นใยแมงมุมมีความแข็งแรงและยืดหยุ่นสูงมาก แต่การเลี้ยงแมงมุมจำนวนมากเพื่อเก็บเส้นใยเป็นเรื่องยาก การกลายพันธุ์ทางวิศวกรรมนี้จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการผลิตวัสดุชีวภาพที่มีคุณสมบัติพิเศษนี้
9. นกกระจอกเทศ: วิ่งเร็วที่สุดในบรรดานก
แม้ว่าความสามารถในการบินจะหายไป แต่นกกระจอกเทศได้พัฒนากล้ามเนื้อขาที่ทรงพลังจากการกลายพันธุ์และการคัดเลือกทางธรรมชาติตลอดหลายล้านปี ทำให้พวกมันกลายเป็นนกที่วิ่งเร็วที่สุดในโลก สามารถทำความเร็วได้ถึง 70 กิโลเมตรต่อชั่วโมง เพื่อหลบหนีจากผู้ล่าในทุ่งหญ้าแอฟริกา
10. มนุษย์บางกลุ่มที่ทนทานต่อระดับออกซิเจนต่ำ (High-Altitude Adaptation): นักปีนเขาโดยกำเนิด
ชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่บนที่ราบสูงทิเบตและเทือกเขาแอนดีสมาหลายชั่วอายุคน ได้พัฒนาร่างกายให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ในสภาพแวดล้อมที่มีออกซิเจนเบาบาง การกลายพันธุ์ของยีนหลายตัว เช่น EPAS1 ทำให้พวกเขามีความสามารถในการขนส่งและใช้ออกซิเจนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่าคนทั่วไป ปอดที่ใหญ่ขึ้น และปริมาณฮีโมโกลบินที่แตกต่างกัน เป็นส่วนหนึ่งของการปรับตัวอันน่าทึ่งนี้
การกลายพันธุ์อาจฟังดูเป็นเรื่องน่ากลัว แต่ในความเป็นจริงแล้วมันคือกลไกสำคัญที่ขับเคลื่อนวิวัฒนาการ ทำให้สิ่งมีชีวิตสามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม และในบางครั้งก็ก่อให้เกิดความสามารถพิเศษที่น่าอัศจรรย์ดังตัวอย่างที่เราได้เห็นกันนี้ เรื่องราวเหล่านี้เป็นเครื่องย้ำเตือนว่า ธรรมชาติยังคงเต็มไปด้วยความลึกลับและความมหัศจรรย์ที่รอให้เราค้นพบต่อไป
โฆษณา