2 มิ.ย. เวลา 09:35 • ข่าวรอบโลก

เส้นทางใหม่ของอเมริกา: อำนาจนำโลกยังอยู่ หรือ แค่ความหลัง?

ท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนผ่านสู่ระเบียบโลกแบบหลายขั้วอำนาจ สหรัฐอเมริกาซึ่งเคยได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้นำที่ไม่มีใครเทียบเคียงได้ในยุคหลังสงครามเย็น กำลังเผชิญกับจุดเปลี่ยนสำคัญทางประวัติศาสตร์ ประเทศที่เคยมีบทบาทเป็นทั้งสถาปนิกและผู้พิทักษ์ของระเบียบโลกเสรี กำลังเผชิญแรงท้าทายจากอำนาจใหม่อย่างจีนและรัสเซีย ตลอดจนกระแสความเห็นพ้องของประชาคมโลกที่เริ่มตั้งคำถามถึงรากฐานของความเป็นผู้นำแบบอเมริกัน
บทวิเคราะห์เรื่อง From Order to Rivalry ได้สะท้อนอย่างลึกซึ้งถึงการถดถอยของอำนาจนำสหรัฐฯ โดยระบุว่า “ดุลอำนาจทางวัตถุกำลังเบนออกจากสหรัฐอเมริกา และความเป็นผู้นำระดับโลกของอเมริกากำลังถูกตั้งคำถามอย่างกว้างขวาง” การเปลี่ยนแปลงนี้มิใช่เพียงผลจากภาวะชะลอตัวทางเศรษฐกิจเท่านั้น หากแต่เป็นความท้าทายเชิงโครงสร้างที่บั่นทอนบทบาทของวอชิงตันในการกำหนดกฎระเบียบ บรรทัดฐาน และหลักประกันด้านความมั่นคงในระบบโลก
หนึ่งในข้อค้นพบที่น่ากังวลที่สุดคือ ความน่าเชื่อถือของสหรัฐฯ ในฐานะพันธมิตรที่ไว้ใจได้กำลังสั่นคลอน รายงานชี้ว่า “พันธมิตรกำลังวางแผนสำรอง คู่แข่งกำลังทดสอบขีดจำกัด และองค์กรพหุภาคีกำลังประสบภาวะชะงักงัน” ซึ่งล้วนสะท้อนถึงบทบาทที่ลดลงของสหรัฐฯ ในการรับมือกับความท้าทายระดับโลก ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การระบาดของโรค หรือวิกฤตความขัดแย้งในหลายภูมิภาค
แม้สหรัฐฯ จะยังคงครองความได้เปรียบทางเทคโนโลยีและกองทัพ แต่รายงานเตือนว่า “ความเหนือชั้นทางทหารของสหรัฐฯ ไม่สามารถรับประกันอิทธิพลที่ไร้ข้อโต้แย้งได้อีกต่อไป” คู่แข่งได้พัฒนาแนวทางรับมือที่ไม่สมมาตร เพื่อลดทอนอิทธิพลของอเมริกาในเชิงยุทธศาสตร์อย่างมีประสิทธิภาพ
อย่างไรก็ตาม ปัญหาสำคัญอาจไม่ได้เกิดจากภายนอก หากแต่ปะทุขึ้นภายในประเทศเอง ความแตกแยกทางการเมือง ความล้มเหลวในการบริหาร และความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ ได้บั่นทอนภาพลักษณ์ของประชาธิปไตยอเมริกัน รายงานระบุว่า “แรงดึงดูดของระบอบอเมริกันในเวทีระหว่างประเทศกำลังเสื่อมลง อันเป็นผลจากความปั่นป่วนภายในและความผิดหวังที่เพิ่มขึ้นต่อแนวคิดเสรีนิยม”
กระนั้น รายงานยังทิ้งความหวังไว้ว่า สหรัฐฯ ยังสามารถฟื้นบทบาทนำได้ หากยอมรับข้อจำกัดของตนเอง กลับมาให้ความสำคัญกับพันธมิตร และฟื้นฟูความร่วมมือกับองค์กรระหว่างประเทศ โดยเสนอแนะว่า “สหรัฐฯ ต้องยอมรับว่าไม่สามารถฟื้นคืนยุคแห่งระเบียบโลกภายใต้ขั้วอำนาจเดียวได้อีกต่อไป แต่ยังสามารถกำหนดระเบียบโลกในแบบที่เอื้อต่อผลประโยชน์ร่วมกันได้ หากทำงานร่วมกับผู้อื่น ไม่ใช่อยู่เหนือผู้อื่น”
ท้ายที่สุด คำถามสำคัญจึงไม่ใช่ว่าอเมริกากำลังเสื่อมถอยหรือไม่ แต่อยู่ที่ว่าสหรัฐฯ จะสามารถนิยาม “ความเป็นผู้นำ” ใหม่ให้สอดรับกับโลกที่มีหลายขั้วอำนาจได้หรือไม่ ประวัติศาสตร์ได้พิสูจน์ว่า มหาอำนาจมิได้ดำรงอยู่ได้ด้วยอำนาจเท่านั้น แต่ด้วยความสามารถในการปรับตัว สำหรับสหรัฐอเมริกา เวลานั้น...อาจมาถึงแล้ว
โฆษณา