สรุปเนื้อหารัฐปาลสูตร
รัฐปาลสูตร เป็นเรื่องราวของ รัฐปาลกุลบุตร ชายหนุ่มผู้เกิดในตระกูลที่ร่ำรวย แต่มีศรัทธาอย่างแรงกล้าในพระพุทธศาสนาจนตัดสินใจออกบวช แม้จะเผชิญกับอุปสรรคมากมาย และในภายหลังได้แสดงธรรมแก่พระราชาจนเป็นที่เลื่องลือ
นี่คือสรุปเนื้อหาของรัฐปาลสูตร โดยแบ่งเป็นส่วนๆ เพื่อให้เข้าใจง่ายค่ะ.
เนื้อหาหลักของพระสูตร แบ่งได้เป็น 4 ช่วงสำคัญ ดังนี้
1. การขอบวชด้วยความมุ่งมั่น
* เกิดศรัทธา: เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จมายังนิคมถุลลโกฏฐิตะ รัฐปาลซึ่งเป็นบุตรชายคนเดียวของตระกูลเศรษฐีได้ฟังธรรมแล้วเกิดความเลื่อมใสอย่างยิ่ง ท่านเห็นว่า "การครองเรือนนั้นเป็นเรื่องยากที่จะประพฤติพรหมจรรย์ให้บริสุทธิ์หมดจดได้" จึงตัดสินใจจะออกบวช
* อุปสรรคจากครอบครัว: เมื่อไปขออนุญาตบิดามารดา ท่านทั้งสองไม่ยอม เพราะรัฐปาลเป็นบุตรคนเดียว เป็นที่รักและถูกเลี้ยงดูมาอย่างสุขสบาย บิดามารดาไม่ต้องการพรากจากลูกแม้ในยามตาย นับประสาอะไรกับการบวชตอนที่ยังมีชีวิตอยู่
* การอดอาหารประท้วง: รัฐปาลตัดสินใจอดอาหารประท้วงโดยนอนลงบนพื้นแล้วตั้งจิตอธิษฐานว่า "ณ ที่นี้จะเป็นที่ตายหรือที่บวชของเรา" ท่านไม่ยอมกินอะไรเลยเป็นเวลาถึง 7 วัน
* เพื่อนช่วยเจรจา: บรรดาเพื่อนๆ ของรัฐปาลเห็นท่าไม่ดี จึงไปเกลี้ยกล่อมบิดามารดาว่า หากไม่ยอมให้บวช รัฐปาลจะต้องตายอย่างแน่นอน แต่ถ้าอนุญาตให้บวช อย่างน้อยก็ยังได้เห็นหน้าเขา และหากเขาเบื่อหน่ายในเพศบรรพชิต เขาก็จะกลับมาเอง บิดามารดาจึงใจอ่อนและยอมอนุญาต โดยมีข้อแม้ว่าเมื่อบวชแล้วให้กลับมาเยี่ยมบ้าง
2. การบรรลุพระอรหันต์และการกลับไปโปรดครอบครัว
* บรรลุธรรม: รัฐปาลได้อุปสมบทสมความปรารถนา ท่านบำเพ็ญเพียรอย่างไม่ย่อท้อ ไม่นานก็ได้บรรลุเป็นพระอรหันต์
* กลับไปโปรดบิดามารดา: ท่านได้ทูลลาพระพุทธเจ้าเพื่อกลับไปเยี่ยมบิดามารดาตามสัญญา เมื่อไปถึงบ้าน บิดาของท่านซึ่งไม่รู้จักท่านในสมณเพศกลับด่าทอและขับไล่ ท่านจึงไม่ได้อะไรจากบ้านของตนเลย
* ฉันขนมบูด: ท่านได้รับบิณฑบาตเป็นขนมบูดที่ทาสีในบ้านกำลังจะนำไปทิ้ง ทาสีจำเสียงและลักษณะของท่านได้จึงรีบไปบอกมารดา
* การทดสอบด้วยทรัพย์สมบัติ: ในวันรุ่งขึ้น บิดาได้นิมนต์ท่านไปฉันภัตตาหารที่บ้าน และได้นำกองเงินกองทองมหึมา พร้อมทั้งภรรยาเก่าของท่านมาล่อใจเพื่อให้ลาสิกขา
* แสดงธรรมแก่ครอบครัว: พระรัฐปาลไม่หวั่นไหว ท่านกล่าวว่าทรัพย์สมบัติเหล่านี้มีแต่จะนำมาซึ่งความทุกข์โศก และได้แสดงธรรมเกี่ยวกับความไม่จีรังยั่งยืนและความน่าเกลียดของร่างกาย จนภรรยาเก่าของท่านสลบไป
3. การแสดงธรรมแก่พระเจ้าโกรัพยะ
* พระราชาสงสัย: พระเจ้าโกรัพยะ ผู้ปกครองแคว้นกุรุ ได้ยินกิตติศัพท์ของพระรัฐปาลจึงเสด็จไปพบและตรัสถามว่า "เหตุใดท่านจึงออกบวช ทั้งที่ท่านไม่ได้ประสบกับความเสื่อม 4 ประการ" คือ
1. ความเสื่อมเพราะชรา: ท่านยังหนุ่มแน่น
2. ความเสื่อมเพราะความเจ็บไข้: ท่านแข็งแรงดี
3. ความเสื่อมจากโภคสมบัติ: ท่านมาจากตระกูลที่ร่ำรวย
4. ความเสื่อมจากญาติ: ท่านมีญาติมิตรมากมาย
* ธัมมุทเทส 4 ประการ (เหตุผลที่แท้จริงของการบวช): พระรัฐปาลตอบว่าที่ท่านบวชนั้นเพราะได้รู้เห็นและได้ฟัง ธัมมุทเทส (หัวข้อแห่งธรรม) 4 ประการ ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ คือ
1. โลกอันชรานำเข้าไป ไม่ยั่งยืน: ทุกสิ่งในโลกย่อมเสื่อมสลายไปตามกาลเวลา
2. โลกไม่มีผู้ต้านทาน ไม่เป็นใหญ่เฉพาะตน: ไม่มีใครเป็นใหญ่แท้จริง สามารถต้านทานความเจ็บป่วยหรือความตายได้
3. โลกไม่มีอะไรเป็นของตน จำต้องละสิ่งทั้งปวงไป: เมื่อตายไปก็ไม่สามารถนำทรัพย์สมบัติหรือสิ่งใดติดตัวไปได้
4. โลกพร่องอยู่เป็นนิตย์ ไม่รู้จักอิ่ม เป็นทาสแห่งตัณหา: มนุษย์มีความอยากได้ไม่สิ้นสุด แม้มีอำนาจล้นฟ้าก็ยังปรารถนามากขึ้นไปอีก
4. การขยายความธัมมุทเทสและบทสรุป
* ยกตัวอย่างให้เห็นจริง: พระรัฐปาลได้อธิบายขยายความ "ธัมมุทเทส" แต่ละข้อ โดยยกตัวอย่างจากชีวิตของพระเจ้าโกรัพยะเอง เช่น ความแข็งแกร่งในวัยหนุ่มที่เสื่อมไปในวัยชรา, ความเจ็บป่วยที่ไม่มีใครแบ่งเบาได้, ทรัพย์สมบัติที่ต้องทิ้งไว้เบื้องหลัง, และความปรารถนาที่จะครอบครองดินแดนอื่นไม่สิ้นสุด ทำให้พระเจ้าโกรัพยะทรงเข้าพระทัยและเลื่อมใสอย่างยิ่ง
* คาถาสรุป: ในตอนท้าย พระรัฐปาลได้กล่าวคาถาประพันธ์สรุปถึงความไม่เที่ยงของชีวิต โทษของกามคุณ และความประเสริฐของปัญญาและการปฏิบัติธรรมเพื่อการหลุดพ้น
** แก่นของเรื่องรัฐปาลสูตรชี้ให้เห็นว่า เหตุผลที่แท้จริงของการออกบวชเพื่อแสวงหาความหลุดพ้นนั้น ไม่ได้เกิดจากความล้มเหลวในชีวิตทางโลก(ความแก่ ความเจ็บ ความจน) แต่เกิดจาก ปัญญาที่มองเห็นสัจธรรมของชีวิต 4 ประการ คือ ความไม่เที่ยง, ความเป็นทุกข์(ไม่มีที่พึ่ง), ความเป็นอนัตตา(ไม่ใช่ของเรา), และโทษของตัณหาที่ไม่เคยพอดีค่ะ.
น้ำมนต์ มงคลชีวิน
9 มิถุนายน 2568
อ่านเนื้อหาเพิ่มเติม…[รัฐปาลสูตร] | https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=13&A=6825&Z=7248
#ชีวิตสำคัญที่เป้าหมาย วิธีคิด และการกระทำ
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
