• ‘อิหร่าน’ กับ ‘เปอร์เซีย’ ต่างกันยังไง?
แน่นอนครับว่า หลายคนน่าจะรู้ว่า ในอดีตประเทศอิหร่าน (Iran) เคยถูกเรียกว่าเปอร์เซีย (Persia) มาก่อน แต่เคยสงสัยไหมว่า ที่มาและความแตกต่างของทั้งสองชื่อนี้คืออะไร
เริ่มต้นที่อิหร่านก่อน คำว่าอิหร่านมาจาก Ērān ในภาษาเปอร์เซียกลาง (Middle Persian) ซึ่งมีรากศัพท์จากภาษาเปอร์เซียเก่า (Old Persian) อีกทอดหนึ่งคือ Aryānām หมายถึง ดินแดนของชาวอารยัน
ส่วนความหมายของคำว่าอารยัน ในความเป็นจริงไม่ได้หมายถึงเชื้อชาติใดเชื้อชาติหนึ่ง แต่เป็นคำเรียกรวม ๆ หมายถึงกลุ่มชาติพันธุ์ที่พูดกลุ่มภาษาอินโด-อิเรเนียน (Indo-Iranian languages) ที่อาศัยอยู่ในที่ราบสูงอิหร่านและตอนเหนือของอนุทวีปอินเดีย
กลุ่มชาติพันธุ์ในอิหร่านใช้คำว่า Ērān หรือ Iran เพื่อเรียกดินแดนของพวกเขามาช้านาน ในสมัยราชวงศ์ซัสซานิด (Sassanid Empire ค.ศ. 224–651) ปรากฏคำว่า Ērānshahr ที่แปลว่าอาณาจักรของชาวอารยัน อย่างไรก็ตามในการรับรู้ของผู้คนภายนอกอิหร่าน ชื่อเปอร์เซียกลับเป็นที่รู้จักมากกว่าอิหร่าน จนถึงศตวรรษที่ 20
ขณะที่เปอร์เซีย มาจากคำภาษากรีกโบราณ Persis ที่มีรากศัพท์จากภาษาเปอร์เซียเก่า Pārsa โดยเป็นคำที่ชาวกรีกใช้เรียกดินแดนในแถบตะวันตกเฉียงใต้ของที่ราบสูงอิหร่าน (ปัจจุบันคือจังหวัด Fars หรือ Pars ของอิหร่าน) และผู้คนในดินแดน Persis ก็ถูกเรียกว่าชาวเปอร์เซีย (Persian)
ดินแดน Persis เป็นถิ่นเกิดของผู้ก่อตั้งราชวงศ์อะคีเมนิด (Achaemenid Empire, 550–330 ปีก่อนคริสตกาล) ที่เป็นจักรวรรดิแรกของชาวเปอร์เซีย
อย่างไรก็ตามภายหลัง ในการรับรู้ของชาวตะวันตก คำว่า Persia และ Persian ที่เดิมหมายถึงเฉพาะดินแดนและผู้คนจากดินแดน Persis ก็มีความหมายครอบคลุมถึงดินแดนและผู้คนทั้งหมดในอิหร่าน โดยไม่เจาะจงว่า คนเหล่านั้นเป็นชาวเปอร์เซียหรือไม่ (ปัจจุบันชาวเปอร์เซียเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีมากที่สุดของอิหร่าน สัดส่วน 61% ข้อมูลปี 2021)
จนกระทั่งในปี 1935 อิหร่านก็ถูกประกาศใช้เป็นชื่อประเทศอย่างเป็นทางการ เนื่องจากเหตุผลที่ว่า ชื่ออิหร่านมีความเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และอัตลักษณ์ของผู้คนในดินแดนแห่งนี้ มากกว่าชื่อเปอร์เซียที่ถูกเรียกโดยคนชาติอื่น
ดังนั้นถ้าจะให้สรุปง่าย อิหร่านเป็นชื่อที่ผู้คนในดินแดนเรียกกัน ส่วนเปอร์เซียเป็นชื่อที่คนชาติอื่นใช้เรียกอิหร่าน
อ้างอิง
• ThoughtCo. The Difference Between Iranian and Persian. https://www.thoughtco.com/is-it-iranian-or-persian-3555178
• Far Horizons. When was Persia renamed “Iran”…and Why?. https://www.farhorizons.com/when-was-persia-renamed-iran-and-why/
• Britannica. Aryan. https://www.britannica.com/topic/Aryan
#HistofunDeluxe
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
