🗣️ AI ถอดรหัสคลื่นสมองเป็น "เสียงพูด" แบบเรียลไทม์ | คืนเสียงให้ผู้ที่พูดไม่ได้
จะเกิดอะไรขึ้นถ้าวันหนึ่งเราสูญเสียความสามารถในการพูด? สำหรับผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (ALS) หรือโรคหลอดเลือดสมองขั้นรุนแรง นี่คือความจริงที่พวกเขาต้องเผชิญ... ความรู้สึกที่เหมือนถูกขังอยู่ในร่างกายของตัวเอง
แต่ตอนนี้นักวิทยาศาสตร์ได้ใช้ AI และเทคโนโลยีเชื่อมต่อสมองกับคอมพิวเตอร์ (Brain-Computer Interface - BCI) สร้างสิ่งที่เหมือนปาฏิหาริย์ขึ้นมา ด้วยการถอดรหัสคลื่นสมองให้กลายเป็น "เสียงพูดสังเคราะห์" ที่ไม่เพียงแต่พูดได้ แต่ยังแสดง "น้ำเสียง" และ "อารมณ์" ได้แบบเรียลไทม์ คืนเสียงให้กับผู้ที่พูดไม่ได้อีกครั้ง
Q&A: สรุปให้เข้าใจใน 1 นาที
Q: BCI คืออะไร?
A: คือเทคโนโลยีที่เชื่อมต่อสมองเข้ากับคอมพิวเตอร์โดยตรง ทำให้เราสามารถใช้ "ความคิด" หรือ "คลื่นสมอง" ควบคุมอุปกรณ์ต่างๆ ได้โดยไม่ต้องขยับร่างกาย
Q: เทคโนโลยีนี้ทำงานอย่างไรในบทความนี้?
A: นักวิจัยฝังขั้วไฟฟ้าขนาดเล็กในสมองส่วนที่ควบคุมการพูด จากนั้นให้ AI เรียนรู้รูปแบบคลื่นสมองที่เกิดขึ้นเมื่อผู้ป่วย "พยายาม" จะพูด แล้วแปลงสัญญาณนั้นเป็นเสียงพูดสังเคราะห์ออกมาแบบทันที
Q: ใครจะได้ประโยชน์จากเทคโนโลยีนี้?
A: ผู้ป่วยที่สูญเสียความสามารถในการพูด เช่น ผู้ป่วยโรค ALS, ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองขั้นรุนแรง หรือผู้ที่มีภาวะอัมพาตทั้งร่างกายแต่สมองยังทำงานปกติ
🎙️ ครั้งแรกของโลก: การสังเคราะห์เสียงพูดที่แสดงอารมณ์ได้แบบทันที
ชายผู้สูญเสียความสามารถในการพูดจากโรค ALS คนหนึ่ง ตอนนี้สามารถสนทนาแบบเรียลไทม์และแม้กระทั่งร้องเพลงได้ ผ่าน "เสียงสังเคราะห์ที่ควบคุมด้วยสมอง" นี้ อุปกรณ์ BCI จะอ่านการทำงานของระบบประสาทของเขาผ่านขั้วไฟฟ้าที่ฝังอยู่ในสมอง จากนั้นจึงสร้างเสียงพูดที่สะท้อนถึง น้ำเสียง (intonation) ที่เขาตั้งใจจะสื่อออกมาได้ในทันที
"นี่คือเทคโนโลยีชนิดแรกสำหรับการสังเคราะห์เสียงพูดแบบทันที – ภายใน 25 มิลลิวินาที" เซอร์เกย์ สตาวิสกี (Sergey Stavisky) จาก University of California, Davis กล่าว ซึ่งแก้ปัญหาความล่าช้าของอุปกรณ์รุ่นเก่าที่ทำให้การสนทนาไม่เป็นธรรมชาติ
"เทคโนโลยียังต้องได้รับการปรับปรุงเพื่อให้เสียงพูดเข้าใจได้ง่ายขึ้น" ไมเตรยี ไวรักการ์ (Maitreyee Wairagkar) หนึ่งในทีมวิจัยกล่าว ชายคนนั้นบอกว่า "มันทำให้เขามีความสุข และรู้สึกเหมือนเป็นเสียงที่แท้จริงของเขา"
🚀 ก้าวข้ามขีดจำกัดด้วย AI และขั้วไฟฟ้า 256 ชิ้น
เพื่อที่จะสังเคราะห์เสียงพูดให้สมจริงยิ่งขึ้น ทีมงานได้ทำการฝังขั้วไฟฟ้า 256 ชิ้นเข้าไปในส่วนของสมองชายคนนั้นที่ช่วยควบคุมกล้ามเนื้อใบหน้าที่ใช้ในการพูด
จากนั้น ตลอดการทดลองหลายครั้ง พวกเขาได้แสดงประโยคหลายพันประโยคบนหน้าจอและขอให้เขา "พยายาม" พูดประโยคเหล่านั้นออกมาดังๆ ในขณะที่ทีมทำการบันทึกการทำงานของสมองของเขา
ต่อมา ทีมงานได้ป้อนข้อมูลนั้นเข้าไปในแบบจำลองปัญญาประดิษฐ์ (AI) ซึ่งถูกฝึกให้เชื่อมโยงรูปแบบการทำงานของระบบประสาทที่เฉพาะเจาะจงเข้ากับคำและน้ำเสียงที่ชายคนนั้นพยายามจะแสดงออกมา จากนั้นเครื่องจึงสร้างเสียงพูดขึ้นมาตามสัญญาณสมอง ทำให้เกิดเสียงที่สะท้อนทั้ง "สิ่งที่" เขาตั้งใจจะพูด และ "วิธีที่" เขาต้องการจะพูดมันออกมา
ที่น่าทึ่งไปกว่านั้นคือ นักวิจัยยังได้ให้เขาลอง "พยายาม" ร้องเพลง ทำนองง่ายๆ โดยใช้ระดับเสียง (pitch) ที่แตกต่างกัน และแบบจำลองของพวกเขาก็สามารถถอดรหัสระดับเสียงที่เขาตั้งใจไว้ได้แบบเรียลไทม์ และปรับเสียงร้องเพลงที่มันสร้างขึ้นมาตามนั้น
🏡 แล้วเรื่องนี้เกี่ยวข้องกับเราอย่างไร?
เทคโนโลยีนี้คือความหวังที่ยิ่งใหญ่สำหรับผู้ป่วยในประเทศไทยและทั่วโลก ที่ต้องสูญเสียความสามารถในการสื่อสารไปจากภาวะต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นโรค ALS, โรคหลอดเลือดสมองขั้นรุนแรง (severe stroke), หรือภาวะที่ร่างกายเป็นอัมพาตแต่สมองยังรับรู้ได้อย่างสมบูรณ์ (locked-in syndrome)
สำหรับผู้ป่วยและครอบครัวที่ต้องเผชิญกับภาวะที่เหมือนถูก "ขังอยู่ในร่างกายของตัวเอง" การสื่อสารที่ล่าช้าเพียงไม่กี่วินาทีก็อาจสร้างความรู้สึกโดดเดี่ยวและห่างเหินได้ การที่เทคโนโลยีนี้สามารถถอดรหัส "น้ำเสียง" ได้แบบเรียลไทม์ จึงไม่ใช่แค่การคืนคำพูด แต่คือการ คืนตัวตน, คืนอารมณ์, และคืนความสามารถในการเชื่อมต่อกับคนที่รัก ได้อย่างเป็นธรรมชาติและทันท่วงที
แม้เทคโนโลยีนี้จะยังอยู่ในขั้นเริ่มต้น แต่มันก็ได้มอบภาพอนาคตที่เป็นไปได้ ที่วันหนึ่งผู้ป่วยชาวไทยอาจสามารถกลับมามีปฏิสัมพันธ์กับคนที่รักได้อีกครั้งอย่างมีความหมาย
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ครั้งแรกของโลก: นักวิจัยประสบความสำเร็จในการสร้าง "เสียงพูดสังเคราะห์" จากคลื่นสมองได้แบบเรียลไทMม์ (ภายใน 25 มิลลิวินาที)
✅ คืนเสียงให้ผู้ที่พูดไม่ได้: เทคโนโลยีนี้ได้ช่วยให้ชายที่ป่วยเป็นโรค ALS สามารถกลับมาสนทนาและแม้กระทั่งร้องเพลงได้อีกครั้ง ผ่านเสียงที่เขารู้สึกว่าเป็น "เสียงที่แท้จริง" ของเขา
✅ AI ถอดรหัสสมอง: ระบบทำงานโดยการฝังขั้วไฟฟ้าในสมอง และใช้ AI เรียนรู้ที่จะเชื่อมโยงสัญญาณสมองกับคำและ "น้ำเสียง" ที่ผู้ใช้ตั้งใจจะสื่อ
✅ ก้าวข้ามเทคโนโลยีเก่า: เทคโนโลยีนี้แก้ปัญหาความล่าช้าของอุปกรณ์รุ่นเก่า ที่ทำให้การสนทนาไม่เป็นธรรมชาติ
✅ อนาคตแห่งการสื่อสาร: นี่คือก้าวสำคัญที่อาจนำไปสู่การพัฒนาเครื่องมือสื่อสารสำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะบกพร่องทางการพูดอย่างรุนแรงทั่วโลก
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
เทคโนโลยีที่ช่วย "คืนเสียง" ให้กับผู้คนนี้ ทำให้คุณรู้สึกทึ่งในศักยภาพของมนุษย์และ AI แค่ไหนครับ? และถ้าเทคโนโลยีนี้สำเร็จบริบูรณ์ คุณอยากได้ยินเสียงของใคร หรืออยากบอกอะไรกับใครเป็นสิ่งแรก?
มาแบ่งปันมุมมองกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องราวนี้มอบความหวังให้คุณ 📌 อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ส่งต่อให้คนอื่นๆ ได้เลยนะครับ 📲
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Wairagkar, M., et al. (2025). An instantaneous voice-synthesis neuroprosthesis. Nature. http://doi.org/prgs
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
เทคโนโลยี BCI ทำหน้าที่เป็น "ล่าม" แปลภาษาคลื่นสมองที่ซับซ้อน ให้กลายเป็นเสียงพูดที่ทุกคนเข้าใจ...
เป้าหมายของ Witly ก็เช่นกัน คือการทำหน้าที่เป็น "ล่าม" ที่จะแปลภาษาวิทยาศาสตร์ที่ยากและซับซ้อน ให้กลายเป็นเรื่องราวที่สร้างแรงบันดาลใจและความเข้าใจ
ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" ของคุณ คือพลังที่ช่วยให้ "ล่าม" อย่างเราสามารถทำภารกิจเชื่อมโยงความรู้สู่ผู้คนต่อไปได้ครับ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
