11 ก.ค. เวลา 10:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🧊 "แคปซูลเวลา" ในก้อนน้ำแข็ง | เทคโนโลยีใหม่ที่เก็บข้อมูลได้นับพันปี... แต่มีประโยชน์จริงหรือ?

คุณอาจจะเคยมองก้อนน้ำแข็งในแก้วเครื่องดื่มแล้วเห็นฟองอากาศเล็กๆ ข้างใน... แต่ถ้าเราบอกว่า ฟองอากาศเหล่านั้นสามารถถูก "จัดเรียง" ให้กลายเป็นรหัสมอร์สหรือรหัสไบนารีเพื่อ "บันทึกข้อมูล" ที่สามารถเก็บไว้ได้นานนับพันปีล่ะครับ?
นี่คือการค้นพบใหม่ที่น่าทึ่งจากนักวิทยาศาสตร์จีน แต่ก็มาพร้อมกับคำถามสำคัญที่ท้าทายจากผู้เชี่ยวชาญอีกฝั่งว่า... แล้วเราจะเอามันไปทำอะไร ในเมื่อเรามีฮาร์ดดิสก์ที่เก็บข้อมูลได้มากกว่ามหาศาล?
🔐 การเข้ารหัสและถอดรหัสในก้อนน้ำแข็ง
เมิ่งเจี๋ย ซ่ง และทีมของเขา ค้นพบโดยบังเอิญขณะศึกษาการก่อตัวของน้ำแข็งว่า พวกเขาสามารถควบคุมขนาดและรูปร่างของฟองอากาศที่ก่อตัวขึ้นภายในได้ โดยการเปลี่ยนแปลงอัตราการแช่แข็งของน้ำอย่างช้าๆ
จากนั้น พวกเขาได้กำหนดให้ขนาด, รูปร่าง, และตำแหน่งของฟองอากาศแทนตัวอักษรต่างๆ ภายในรหัสมอร์สและรหัสไบนารี การควบคุมอัตราการแช่แข็งจึงเป็นการสร้างน้ำแข็งที่สะกดข้อความออกมาผ่านฟองอากาศภายใน และเมื่อต้องการอ่านข้อมูล ก็เพียงแค่ถ่ายภาพของน้ำแข็งแล้วให้คอมพิวเตอร์ถอดรหัสจากรูปแบบของฟองอากาศ
🚧 ข้อจำกัดและศักยภาพในอนาคต
ด้วยเทคโนโลยีปัจจุบัน ข้อมูลเพียงไม่กี่ประโยคเท่านั้นที่สามารถจัดเก็บได้ในก้อนน้ำแข็งขนาดมาตรฐาน แต่ข้อได้เปรียบที่สำคัญที่สุดของมันคือ ความสามารถในการจัดเก็บข้อมูลระยะยาว ในสภาพแวดล้อมที่หนาวเย็น เช่น ที่ขั้วโลกเหนือหรือขั้วโลกใต้ โดยไม่ต้องใช้พลังงานใดๆ เลย
นอกจากการเก็บข้อมูล ซ่งยังมองว่าความเข้าใจเรื่องฟองอากาศนี้อาจนำไปสู่การประยุกต์ใช้ในด้านอื่น เช่น การสร้างฟองอากาศเพื่อบรรจุก๊าซโอโซนสำหรับการถนอมอาหาร หรือบรรจุยาที่ออกฤทธิ์ช้าๆ ได้
🐻‍ มุมมองที่แตกต่าง: "แล้วหมีขั้วโลกจะส่งข้อความหาใคร?"
แต่ เฉียง ถัง (Qiang Tang) ที่ University of Sydney ไม่ค่อยเชื่อมั่นในศักยภาพการใช้งานจริงเท่าไหร่นัก โดยโต้แย้งว่าข้อมูลสำคัญสามารถถูกจัดเก็บไว้ได้เป็นเวลานานบนฮาร์ดดิสก์หรือกระดาษอยู่แล้ว ซึ่งสามารถสำรองข้อมูลได้อย่างง่ายดาย
"มันเป็นวิธีใหม่ในการนำเสนอข้อความและจัดเก็บมันไว้ในที่ใหม่ๆ แต่จากมุมมองด้านการเข้ารหัสหรือความปลอดภัย ผมไม่คิดว่ามันจะมีประโยชน์เลยแม้แต่น้อย... เว้นเสียแต่ว่าหมีขั้วโลกอาจจะอยากบอกอะไรบางอย่างกับใครสักคน" เขากล่าวติดตลก
🏡 แล้วเรื่องนี้เกี่ยวข้องกับเราอย่างไร?
แม้ว่าการเก็บข้อมูลในน้ำแข็งอาจจะดูไม่เหมาะกับสภาพอากาศของไทย แต่แนวคิดเรื่อง "การเก็บข้อมูลให้คงอยู่ยาวนานที่สุด" นั้นสำคัญอย่างยิ่ง... ลองนึกถึง ศิลาจารึก หรือ คัมภีร์ใบลาน ของเรา ซึ่งก็คือความพยายามของบรรพบุรุษในการบันทึกเรื่องราวและความรู้ลงบนสื่อที่ทนทานที่สุดเท่าที่พวกเขามีในยุคนั้น
การแสวงหาวิธีการใหม่ๆ ในการบันทึกเรื่องราวและความรู้ของมนุษย์ให้คงอยู่ข้ามผ่านกาลเวลา คือความท้าทายที่เราทุกคนต้องเผชิญ ไม่ว่าสื่อบันทึกนั้นจะเป็นหิน, กระดาษ, ฮาร์ดดิสก์, หรือแม้กระทั่งก้อนน้ำแข็งก็ตาม
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ข้อมูลในก้อนน้ำแข็ง: นักวิจัยค้นพบวิธี "เข้ารหัส" ข้อมูลลงในก้อนน้ำแข็ง โดยการควบคุมรูปร่าง, ขนาด, และตำแหน่งของฟองอากาศภายใน
✅ ถอดรหัสด้วยภาพ: สามารถใช้คอมพิวเตอร์ "อ่าน" ข้อความที่ซ่อนอยู่ได้โดยการถ่ายภาพน้ำแข็งแล้วแปลงเป็นภาพขาว-ดำ
✅ ศักยภาพในการเก็บข้อมูลระยะยาว: ข้อได้เปรียบหลักของเทคนิคนี้คือสามารถเก็บข้อมูลได้นานนับพันปีในสภาพแวดล้อมที่เย็นจัด เช่น บริเวณขั้วโลก
✅ การใช้งานอื่นๆ: ความเข้าใจเรื่องฟองอากาศอาจนำไปสู่การประยุกต์ใช้ในด้านอื่น เช่น การถนอมอาหาร หรือยาที่ออกฤทธิ์ช้า
✅ มุมมองที่น่าคิด: ผู้เชี่ยวชาญบางคนตั้งคำถามถึงประโยชน์ใช้สอยจริงในโลกปัจจุบัน เมื่อเทียบกับเทคโนโลยีการเก็บข้อมูลที่เรามีอยู่แล้ว
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
ระหว่าง "นวัตกรรมสุดล้ำ" กับ "การใช้งานได้จริง" คุณให้ความสำคัญกับอะไรมากกว่ากัน? แล้วถ้าคุณสามารถส่งข้อความข้ามเวลาไปนับพันปีด้วย "แคปซูลเวลาจากน้ำแข็ง" ได้ คุณจะเขียนว่าอะไร?
มาแบ่งปันมุมมองกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าสนใจ ลอง 'บันทึก' 🧊 หรือ 'แชร์' ชวนเพื่อนมาขบคิดกันต่อนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Shao, K., et al. (2025). Manipulating trapped air bubbles in ice for message storage in cold regions. Cell Reports Physical Science. http://doi.org/psbd
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
วิทยาศาสตร์คือการพยายาม "ถอดรหัส" ข้อความที่ซ่อนอยู่ในธรรมชาติ ไม่ว่าข้อความนั้นจะถูกเขียนไว้ในยีน, ในดวงดาว, หรือแม้แต่ในฟองอากาศ...
เป้าหมายของ Witly ก็เช่นกัน คือการทำหน้าที่ "ถอดรหัส" เรื่องราวทางวิทยาศาสตร์ที่ซับซ้อน แล้วนำมาเรียบเรียงให้กลายเป็นข้อความที่ทุกคนอ่านแล้วเข้าใจ
ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" ของคุณ คือพลังที่ช่วยให้เราสามารถทำภารกิจ "ถอดรหัส" ความรู้ที่น่าทึ่งเหล่านี้ต่อไปได้ครับ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา