12 ก.ค. เวลา 00:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🛰️ "ซอมบี้" ในวงโคจร | ดาวเทียม NASA ที่ตายไปแล้ว 50 ปี จู่ๆ ก็ "ฟื้นคืนชีพ" ส่งสัญญาณปริศนา

ดาวเทียม Relay 2 ของ NASA คือหนึ่งในดาวเทียมสื่อสารยุคบุกเบิก มันถูกปล่อยขึ้นสู่วงโคจรในปี 1964, หยุดใช้งานในปี 1965, และระบบอิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมดก็ "ตายสนิท" ในปี 1967... มันควรจะเป็นแค่เศษเหล็กที่ล่องลอยอยู่ในอวกาศไปตลอดกาล
แต่แล้วเมื่อปีที่แล้ว จู่ๆ ซากดาวเทียมที่ตายไปแล้วกว่า 50 ปีดวงนี้ ก็ได้ "ฟื้นคืนชีพ" ขึ้นมา และส่งสัญญาณวิทยุที่ทรงพลังจนสว่างวาบกว่าทุกสิ่งบนท้องฟ้า! นี่คือเรื่องราวการสืบสวนปริศนาที่น่าทึ่ง ซึ่งอาจเปลี่ยนความเข้าใจของเราเกี่ยวกับ "ขยะอวกาศ" ไปตลอดกาล
📡 สัญญาณปริศนาจากอวกาศ
ทีมของเจมส์กำลังสแกนท้องฟ้าด้วยกล้องโทรทรรศน์วิทยุ ASKAP เพื่อค้นหาสัญญาณของ "การระเบิดของคลื่นวิทยุอย่างรวดเร็ว" (Fast Radio Bursts - FRBs) ซึ่งเป็นพัลส์ลึกลับที่มาจากกาแล็กซีอื่น
แต่ในวันที่ 13 มิถุนายน 2025 พวกเขาได้เห็นสัญญาณที่ดูเหมือนจะอยู่ใกล้โลกมากจนกล้องโทรทรรศน์ไม่สามารถโฟกัสได้ ซึ่งหมายความว่ามันต้องมาจากภายในระยะ 20,000 กิโลเมตรจากโลก
นักวิจัยยังพบว่าสัญญาณนั้นเกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้นมาก โดยกินเวลาน้อยกว่า 30 นาโนวินาที "นี่คือคลื่นวิทยุที่ทรงพลังอย่างไม่น่าเชื่อ ซึ่งสว่างกว่าทุกสิ่งทุกอย่างบนท้องฟ้าในช่วงเวลาที่สั้นมากๆ" แคลนซีกล่าว
1
เมื่อพวกเขาติดตามสัญญาณกลับไปยังที่มาและเปรียบเทียบกับตำแหน่งของดาวเทียมที่รู้จักบนท้องฟ้า พวกเขาก็พบคำอธิบายที่เป็นไปได้เพียงหนึ่งเดียว – ดาวเทียม Relay 2
🤯 แล้วมันเกิดขึ้นได้อย่างไร?
เนื่องจากดาวเทียมดวงนี้ไม่ทำงานแล้ว แคลนซีและทีมของเขาจึงคิดว่ามันต้องมาจากเหตุการณ์ภายนอก เช่น:
• การปลดปล่อยไฟฟ้าสถิต (electrostatic discharge): การสะสมของไฟฟ้าที่ทำให้เกิดแสงวาบคล้ายประกายไฟ
• การชนของอุกกาบาตขนาดเล็ก (micrometeorite impact): ซึ่งพุ่งเข้าชนดาวเทียมและสร้างกลุ่มก้อนของพลาสมาที่มีประจุขึ้นมา
คาเรน แอปพลิน (Karen Aplin) ที่ University of Bristol กล่าวว่ามันอาจจะมีประโยชน์ในการเฝ้าติดตามการปลดปล่อยไฟฟ้าสถิตจากดาวเทียมในอนาคต "ในโลกที่มีขยะอวกาศจำนวนมาก... การตรวจจับด้วยคลื่นวิทยุนี้อาจนำเสนอเทคนิคใหม่ในการประเมินการปลดปล่อยไฟฟ้าสถิตในอวกาศได้"
🏡 แล้วเรื่องนี้เกี่ยวข้องกับเราอย่างไร?
เรื่องราวของดาวเทียมซอมบี้นี้ ไม่ใช่แค่ปริศนาทางดาราศาสตร์ที่น่าตื่นเต้น แต่ยังเป็นสัญญาณเตือนภัยที่สำคัญ... ประเทศไทยเองก็มีดาวเทียมสื่อสารและสำรวจทรัพยากร (เช่น ดาวเทียมธีออส) โคจรอยู่บนท้องฟ้า
การค้นพบว่าแม้แต่ "ซาก" ดาวเทียมก็ยังสามารถสร้างสัญญาณรบกวนรุนแรงได้เมื่อถูกชนหรือเกิดไฟฟ้าสถิต ชี้ให้เห็นถึงความเสี่ยงที่เราอาจไม่เคยคาดคิดมาก่อนในยุคที่ "ขยะอวกาศ" (space debris) เพิ่มจำนวนขึ้นทุกวัน และยังอาจเป็นแนวทางใหม่ในการตรวจสอบความปลอดภัยของดาวเทียมของเราในอนาคตได้อีกด้วย
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ดาวเทียมซอมบี้: ดาวเทียม Relay 2 ของ NASA ที่ "ตาย" ไปแล้วกว่า 50 ปี จู่ๆ ก็ปล่อยสัญญาณวิทยุที่ทรงพลังออกมา
✅ การค้นพบโดยบังเอิญ: นักดาราศาสตร์ตรวจพบสัญญาณนี้ขณะกำลังมองหา FRBs จากกาแล็กซีอื่น แต่กลับพบว่ามันมาจากแหล่งที่ใกล้โลกมาก
✅ สัญญาณปริศนา: สัญญาณนั้นสั้นมาก (< 30 นาโนวินาที) แต่ทรงพลังอย่างยิ่ง สว่างกว่าทุกสิ่งบนท้องฟ้าในช่วงเวลาสั้นๆ
✅ สองทฤษฎี: คาดว่าสาเหตุอาจมาจากการปลดปล่อยไฟฟ้าสถิต หรือการชนของอุกกาบาตขนาดเล็ก
✅ โอกาสใหม่ในการสำรวจ: เทคนิคการตรวจจับนี้อาจถูกนำมาใช้เพื่อเฝ้าระวังและประเมินความเสี่ยงของดาวเทียมดวงอื่นๆ โดยเฉพาะในยุคที่มีขยะอวกาศเพิ่มขึ้น
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
เรื่องราวของ "ดาวเทียมซอมบี้" นี้ทำให้คุณมอง "ขยะอวกาศ" ที่โคจรอยู่เหนือหัวเราเปลี่ยนไปไหมครับ? แล้วคุณคิดว่าระหว่าง "อุกกาบาตจิ๋ว" กับ "ไฟฟ้าสถิต" อะไรน่าจะเป็นสาเหตุของสัญญาณปริศนานี้มากกว่ากัน?
มาแบ่งปันมุมมองกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าทึ่ง 🛰️ อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ร่วมไขปริศนานี้ด้วยกันนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. James, C. W., et al. (2025). A nanosecond-duration radio pulse originating from the defunct Relay 2 satellite. arXiv. http://doi.org/psg7
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
อวกาศเต็มไปด้วย "สัญญาณ" มากมาย ทั้งที่ตั้งใจและไม่ตั้งใจ ทั้งจากดวงดาวและจากสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น...
เป้าหมายของ Witly ก็เช่นกัน คือการทำหน้าที่เป็น "สถานีรับสัญญาณ" ที่จะคอยดักจับเรื่องราวทางวิทยาศาสตร์ที่น่าสนใจ แล้วกรองเอาเฉพาะแก่นความรู้ที่สำคัญมานำเสนอให้คุณ
ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" ของคุณ คือพลังที่ช่วยให้ "จานรับสัญญาณ" ของเราทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพต่อไปครับ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา