Tsunami (สึนามิ)
ประเภทของการเกิดสึนามิ: เข้าใจภัยธรรมชาติเพื่อการเตรียมพร้อม
• สึนามิ (Tsunami) คือคลื่นทะเลขนาดใหญ่ที่เกิดจากการเคลื่อนไหวของมวลน้ำอย่างฉับพลัน มักสร้างความเสียหายอย่างรุนแรงต่อชีวิตและทรัพย์สิน โดยเฉพาะในพื้นที่ชายฝั่ง สึนามิไม่ใช่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นบ่อย แต่เมื่อเกิดขึ้น มักมีผลกระทบรุนแรงอย่างมาก การเข้าใจ “ประเภทของการเกิดสึนามิ” จึงเป็นสิ่งสำคัญในการเตรียมพร้อมและลดความเสี่ยงจากภัยธรรมชาตินี้
• ประเภทของการเกิดสึนามิ
สึนามิสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุหลัก ซึ่งแต่ละสาเหตุมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกัน ดังนี้:
1. สึนามิจากแผ่นดินไหวใต้ทะเล (Tectonic Tsunami)
นี่คือสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด โดยเฉพาะในบริเวณที่มีแนวรอยเลื่อนแผ่นเปลือกโลก เช่น “วงแหวนแห่งไฟ” (Ring of Fire)
• กลไกการเกิด: แผ่นเปลือกโลกใต้มหาสมุทรเกิดการเคลื่อนตัวอย่างฉับพลัน ทำให้พื้นทะเลยกตัวหรือยุบตัว ส่งผลให้มวลน้ำขนาดใหญ่เคลื่อนไหว เกิดเป็นคลื่นสึนามิที่สามารถเคลื่อนที่ได้เร็วถึง 800 กม./ชม.
• ตัวอย่าง: สึนามิในมหาสมุทรอินเดีย ปี 2004 และสึนามิที่ญี่ปุ่น ปี 2011
2. สึนามิจากภูเขาไฟระเบิด (Volcanic Tsunami)
ภูเขาไฟที่ตั้งอยู่ใต้น้ำหรือใกล้ชายฝั่ง เมื่อเกิดการระเบิดอย่างรุนแรงอาจทำให้มวลน้ำเคลื่อนตัวอย่างฉับพลัน
• กลไกการเกิด: การพังถล่มของปล่องภูเขาไฟ หรือการระเบิดของลาวาที่สัมผัสน้ำ ทำให้เกิดแรงดันมหาศาลต่อมวลน้ำ
• ตัวอย่าง: การระเบิดของภูเขาไฟ Krakatoa ปี 1883 ทำให้เกิดคลื่นสึนามิสูงกว่า 40 เมตร
3. สึนามิจากดินถล่ม (Landslide Tsunami)
เกิดจากการพังทลายของดินหรือหินขนาดใหญ่ลงสู่ทะเลหรือทะเลสาบอย่างรวดเร็ว
• กลไกการเกิด: มวลดินหรือหินที่พังถล่มลงในน้ำอย่างฉับพลัน ทำให้น้ำถูกดันขึ้นจนเกิดคลื่นสึนามิ
• ตัวอย่าง: ดินถล่มที่อ่าว Lituya, อลาสกา ปี 1958 ทำให้เกิดคลื่นสูงกว่า 500 เมตร (แต่จำกัดพื้นที่)
4. สึนามิจากอุกกาบาตตก (Meteorite-Induced Tsunami)
เป็นสึนามิที่เกิดขึ้นได้ยากมาก แต่มีพลังทำลายล้างมหาศาล
• กลไกการเกิด: วัตถุจากอวกาศ เช่น อุกกาบาต หรือดาวเคราะห์น้อย ตกลงในมหาสมุทร ทำให้เกิดแรงกระแทกมหาศาล ทำให้เกิดคลื่นยักษ์
• ตัวอย่าง: ยังไม่มีการบันทึกในประวัติศาสตร์ยุคใหม่ แต่มีหลักฐานในทางธรณีวิทยาว่าการชนของดาวเคราะห์น้อยที่เม็กซิโกเมื่อ 66 ล้านปีก่อน อาจทำให้เกิดคลื่นยักษ์ที่มีส่วนทำให้ไดโนเสาร์สูญพันธุ์
• นี่คือตัวอย่างเหตุการณ์สึนามิขนาดยักษ์ในอดีตที่มีชื่อเสียง :
1. สึนามิในมหาสมุทรอินเดีย (ปี ค.ศ. 2004)
• สถานที่: ประเทศอินโดนีเซีย (จุดศูนย์กลาง), และอีกหลายประเทศในเอเชียใต้และตะวันออก
• สาเหตุ: แผ่นดินไหวใต้ทะเล ขนาด 9.1–9.3 ริกเตอร์ บริเวณรอยเลื่อนซุนดา ใกล้เกาะสุมาตรา
• ผลกระทบ:
• มีผู้เสียชีวิตกว่า 230,000 คน ในกว่า 14 ประเทศ
• ประเทศที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด: อินโดนีเซีย, ศรีลังกา, อินเดีย, ไทย
• มีความสูงของคลื่นบางจุดเกิน 30 เมตร
2. สึนามิที่ญี่ปุ่น (Great East Japan Earthquake and Tsunami) ปี ค.ศ. 2011
• สถานที่: ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของญี่ปุ่น (โทโฮกุ)
• สาเหตุ: แผ่นดินไหวใต้ทะเล ขนาด 9.0 ริกเตอร์
• ผลกระทบ:
• ผู้เสียชีวิตประมาณ 20,000 คน
• สร้างความเสียหายอย่างหนักต่อเมืองชายฝั่ง
• ส่งผลให้เกิด ภัยพิบัตินิวเคลียร์ฟุกุชิมะ จากการเสียหายของโรงไฟฟ้านิวเคลียร์
• คลื่นสูงสุดประมาณ 40.5 เมตร
3. การระเบิดของภูเขาไฟ Krakatoa (ปี ค.ศ. 1883)
• สถานที่: ช่องแคบซุนดา ระหว่างเกาะชวาและสุมาตรา, อินโดนีเซีย
• สาเหตุ: ภูเขาไฟ Krakatoa ระเบิดรุนแรง
• ผลกระทบ:
• เกิดคลื่นสึนามิสูงถึง 30–40 เมตร
• มีผู้เสียชีวิตกว่า 36,000 คน
• เสียงระเบิดได้ยินไกลถึงออสเตรเลีย
• คลื่นเดินทางรอบโลกได้หลายรอบ (บันทึกโดยเครื่องมือวัดความดันอากาศ)
4. สึนามิที่อลาสกา - อ่าว Lituya (ปี ค.ศ. 1958)
• สถานที่: อ่าว Lituya, อลาสกา, สหรัฐอเมริกา
• สาเหตุ: ดินถล่มขนาดใหญ่ลงสู่อ่าว หลังจากแผ่นดินไหว
• ผลกระทบ:
• สร้างคลื่นสึนามิสูงที่สุดในประวัติศาสตร์ที่บันทึกได้: สูงถึง 524 เมตร
• ไม่กระทบเมืองใหญ่ แต่เรือและคนในอ่าวเสียหาย
5. สึนามิชิลี - Valdivia Earthquake (ปี ค.ศ. 1960)
• สถานที่: ชิลี และชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก
• สาเหตุ: แผ่นดินไหวขนาด 9.5 ริกเตอร์ (ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์โลกที่บันทึกได้)
• ผลกระทบ:
• สึนามิเดินทางข้ามมหาสมุทรถึงฮาวาย ญี่ปุ่น และฟิลิปปินส์
• ผู้เสียชีวิตประมาณ 1,000–6,000 คน
• คลื่นสึนามิสูงกว่า 25 เมตร ในบางพื้นที่
การเตรียมพร้อมรับมือสึนามิ
แม้ไม่สามารถหยุดยั้งการเกิดสึนามิได้ แต่เราสามารถลดผลกระทบได้ด้วยการ:
• เฝ้าระวังแผ่นดินไหวหรือภูเขาไฟระเบิด
• ติดตามข้อมูลจากศูนย์เตือนภัยพิบัติอย่างใกล้ชิด
• วางแผนเส้นทางอพยพในพื้นที่เสี่ยง
• สร้างความรู้ความเข้าใจให้กับประชาชนในชุมชนชายฝั่ง
• การสังเกตสัญญาณเตือนว่ามีโอกาสเกิด สึนามิ เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่อยู่ในพื้นที่ชายฝั่งทะเล เพราะสามารถช่วยให้ตัดสินใจ อพยพทันเวลา และลดความสูญเสียได้
🔍 สัญญาณเตือนภัยธรรมชาติ ว่าอาจจะเกิดสึนามิ
1. รู้สึกถึงแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
• หากคุณอยู่บริเวณชายฝั่งและ รู้สึกถึงแผ่นดินไหวที่แรงจนยืนไม่อยู่ หรือยาวนานกว่า 20 วินาที
• ถือเป็นสัญญาณว่าอาจเกิดสึนามิตามมาในเวลาไม่กี่นาทีถึงชั่วโมง
✅ สิ่งที่ควรทำ: รีบอพยพขึ้นที่สูงทันที โดยไม่ต้องรอการประกาศเตือนจากทางการ
2. ระดับน้ำทะเลลดลงผิดปกติ (Sea Withdrawal)
• น้ำทะเล ถอยออกจากฝั่งเร็วกว่าปกติ จนชายหาดแห้ง เห็นพื้นทะเลหรือแนวปะการังที่ไม่เคยเห็นมาก่อน
• เป็นสัญญาณว่า มวลน้ำกำลังถูกดึงกลับก่อนที่จะเกิดคลื่นยักษ์
✅ สิ่งที่ควรทำ: อย่าหลงเข้าไปดู! ให้รีบหนีขึ้นที่สูงทันที
3. ได้ยินเสียงเหมือนฟ้าร้องหรือเสียงคำรามจากทะเล
• เสียงดังกึกก้องผิดปกติจากท้องทะเล หรือเสียงคล้ายรถไฟแล่น
• อาจเป็นเสียงของ คลื่นขนาดมหึมา กำลังพุ่งเข้าหาฝั่ง
4. มีสัตว์ทะเลหรือสัตว์ป่าหนีขึ้นฝั่ง
• สัตว์บางชนิดมีสัญชาตญาณไวต่อภัยธรรมชาติ
• หากเห็นปลาหรือสัตว์ทะเลแหวกว่ายเข้าฝั่งจำนวนมาก หรือสัตว์บนบกวิ่งหนีไปทิศทางเดียวกัน
• อาจเป็นสัญญาณเตือนของแผ่นดินไหวหรือสึนามิ
5. ได้รับการแจ้งเตือนจากระบบเตือนภัย
• ฟังเสียง สัญญาณเตือนภัยสึนามิ จากหอกระจายข่าว หรือติดตามข่าวสารจากทางการ
• ตรวจสอบข้อมูลผ่านแอปพลิเคชัน เช่น:
• Thai Disaster Alert (สำหรับประเทศไทย)
• PTWC (Pacific Tsunami Warning Center) สำหรับแปซิฟิก
🏃♂️ สิ่งที่ควรทำทันทีเมื่อสงสัยว่าอาจเกิดสึนามิ
• รีบอพยพ ขึ้นที่สูงหรือออกห่างจากชายฝั่งอย่างน้อย 1 กม.
• หลีกเลี่ยงสะพาน ริมทะเล และถนนที่อาจถูกคลื่นซัด
• อย่ากลับไปยังพื้นที่จนกว่าจะมีประกาศจากทางการว่า “ปลอดภัยแล้ว”
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
