💊Gabapentin - Pregabalin : การใช้ยาและความเสี่ยงที่ต้องรู้
กาบาเพนติน และ พรีกาบาลิน เป็นยาที่ออกฤทธิ์โดยการจับกับ α2δ subunit ของ calcium channel ในระบบประสาท ลดการส่งสัญญาณปวด และป้องกันการชัก
ข้อบ่งใช้ที่ได้รับการอนุมัติจาก FDA
✅ Gabapentin (Neurontin®)
ปวดเส้นประสาทในผู้ใหญ่ที่เป็นงูสวัด (shingles-related neuralgia)
รักษาอาการชักบางประเภท (Partial Seizures)
✅ Pregabalin (Lyrica®)
ปวดประสาทจากเบาหวาน (Diabetic Neuropathy)
ปวดประสาทจากไขสันหลังอักเสบ (Spinal Cord Injury Pain)
โรคลมชักบางชนิด
กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข
การใช้แบบนอกข้อบ่งใช้ (Off-label)
โรควิตกกังวล โรคนอนไม่หลับ
อาการร้อนวูบวาบ
ภาวะติดแอลกอฮอล์
อาการปวดที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อและกระดูก เช่น ปวดหลัง
อาการปวดศีรษะ
⏏️เภสัชจลนศาสตร์
Gabapentin
ใช้ในขนาดยาสูงกว่าเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ใกล้เคียงกับ Pregabalin แต่ปรับขนาดยาได้ยืดหยุ่นกว่า
- เวลาถึงระดับสูงสุด (Tmax) 3-4 ชั่วโมง
- ครึ่งชีวิต (Half-life) 5-7 ชั่วโมง
- ถูกดูดซึมผ่านลำไส้ด้วยระบบขนส่งกรดอะมิโนที่มีความจุจำกัด เมื่อใช้เกิน 900 มก.ระดับยาในเลือดไม่เพิ่มขึ้นตามสัดส่วน หากกินยาในปริมาณมากโดยไม่ได้ตั้งใจ ช่วยป้องกันระดับยาในซีรั่มที่สูง ซึ่งพรีกาบาลินไม่มีคุณสมบัตินี้
- ถูกขับออกทางปัสสาวะในรูปแบบเดิม ไม่ถูกเมแทบอลิซึมโดย cytochrome P450
Pregabalin
เวลาถึงระดับสูงสุด (Tmax) 1 ชั่วโมง
ครึ่งชีวิต (Half-life) 6 ชั่วโมง
ถูกขับออกทางปัสสาวะในรูปแบบเดิม ไม่ถูกเมแทบอลิซึมโดย cytochrome P450
มีความแรงมากกว่า Gabapentin ประมาณ 2-3 เท่า
ออกฤทธิ์เร็วและดูดซึมได้ดีกว่าโดยไม่ขึ้นกับขนาดยา
เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการยาออกฤทธิ์เร็วและแรง (เช่น ปวดประสาทรุนแรง)
❗ผลข้างเคียงที่พบบ่อยที่สุดคืออาการง่วงซึม วิงเวียนศีรษะ เดินไม่มั่นคง
⚠️ คล้ายกันแต่ความถี่ต่างกัน:
- Pregabalin: มีแนวโน้มทำให้บวมน้ำและน้ำหนักเพิ่มบ่อยกว่า
- Gabapentin: อาจทำให้เวียนศีรษะและง่วงซึมบ่อยกว่า
‼️ คำเตือนใหม่จาก FDA (2025):
มีคำเตือนใหม่เกี่ยวกับความคิดฆ่าตัวตายที่อาจเกิดขึ้นระหว่างหรือหลังจากหยุดการรักษา
1. ความคิดหรือพฤติกรรมฆ่าตัวตาย
- อาจเกิดขึ้น ระหว่างการใช้ยา หรือ หลังหยุดยา
- ผู้ป่วยและผู้ดูแลควรสังเกตอาการ เช่น:
✓ อารมณ์เศร้า/วิตกกังวลรุนแรง
✓ พูดถึงการไม่อยากมีชีวิต
✓ พฤติกรรมเสี่ยงต่อการทำร้ายตัวเอง
2. อาการขาดยา (Withdrawal Symptoms)
- หากหยุดยาทันที อาจเกิดอาการ:
✓ วิตกกังวล
✓ นอนไม่หลับ
✓ คลื่นไส้
✓ เหงื่อออกมาก
- ควรลดยาลงอย่างช้าๆ ภายใต้การดูแลแพทย์
3. ผลกระทบต่อทารกในครรภ์
- ทารกที่แม่ใช้ยาในช่วงตั้งครรภ์อาจมีภาวะขาดยาแรกเกิด (Neonatal Withdrawal)
- อาการในทารก:
✓ ร้องกวน
✓ หายใจเร็ว
✓ ปัญหาการดูดนม
‼️การเสพติดและถอนยา
- Pregabalin มีรายงานการถูกใช้ในทางที่ผิดมากกว่า (เนื่องจากออกฤทธิ์เร็วและแรงกว่า)
- Gabapentin มีความเสี่ยงเสพติดน้อยกว่า แต่ต้องค่อยๆลดยาเพื่อหลีกเลี่ยงอาการขาดยา
‼️ข้อควรระวังสำหรับ Gabapentin
มีงานวิจัยตีพิมพ์ในวารสาร Regional Anesthesia & Pain Medicine (May 2025) ศึกษาในผู้ที่มีอาการปวดหลังเรื้อรัง 26,000 คน นาน 10 ปี
พบว่ากลุ่มที่ได้รับยา gabapentin มากกว่า 6 ครั้งขึ้นไป
- ความเสี่ยงสมองเสื่อมเพิ่มขึ้น 29% (dementia)
- ความเสี่ยงความบกพร่องทางสติปัญญาเพิ่มขึ้น 85% (mild cognitive impairment - MCI)
โดยเฉพาะในกลุ่มอายุ 35-49 ปี ที่มีความเสี่ยงของสมองเสื่อมเพิ่มขึ้นมากกว่า 2 เท่า และ MCI เพิ่มขึ้น มากกว่า 3 เท่า
ข้อจำกัดการศึกษา:
- ไม่สามารถระบุความสัมพันธ์เชิงสาเหตุได้ชัดเจน
- ขาดข้อมูลเกี่ยวกับยาอื่นที่อาจใช้ร่วม
คำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ:
> "ควรตรวจสอบการทำงานของสมอง ในผู้ที่ใช้ Gabapentin เป็นประจำ และผู้ใช้ยาควรแจ้งแพทย์หากมีปัญหาความจำหรือความคิดช้าลง"
> "ยาทุกชนิดมีผลข้างเคียง การใช้ยาเป็นเวลานานอาจส่งผลกระทบต่อร่างกาย ควรใช้ด้วยความระมัดระวัง"
💊Gabapentin - Pregabalin เป็นยาที่มีประโยชน์หลากหลาย แต่ต้องตระหนักถึงความเสี่ยงโดยเฉพาะผลต่อสมองและระบบหายใจ จึงไม่ควรนำไปใช้ในทางที่ผิด ควรประเมินประโยชน์ความเสี่ยงอย่างรอบคอบ และติดตามผลข้างเคียงจากการใช้ยาอย่างใกล้ชิด
😀ใช้ยาระวังพิษ รักชีวิตอย่าคิดลองยา
มีปัญหาเรื่องการใช้ยา เชิญปรึกษาเภสัชกร
.
💢 Gabapentinoids: A Deeper Look, Psychiatric Times, Nov. 2023
FDA SIDE EFFECTS UPDATE: Gabapentin and Pregabalin Withdrawal Risks, June 2025
Risk of dementia following gabapentin prescription in chronic low back pain patients, Regional Anesthesia & Pain Medicine, May 2025
Gabapentin users may face 85% higher cognitive impairment risk, July 2025
.
BETTERCM 2025.07.17
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
