28 ก.ค. เวลา 08:35 • ธุรกิจ

พัก…เพื่อกลับไปอย่างมีธรรมะ: นโยบายวันหยุดแบบภควัทคีตา

ผู้เขียน: ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์
“เธอมีสิทธิ์ในหน้าที่ของตน
แต่ไม่มีสิทธิ์ในผลของมัน”
— ภควัทคีตา บทที่ 2 ข้อ 47
ถาม: ทำไมองค์กรยุคใหม่ต้องคิดเรื่อง “การพัก” ให้ลึกซึ้งขึ้น?
เพราะวันหยุดแบบเดิม คือการหนีจากงาน
แต่วันหยุดแบบภควัทคีตา คือ การคืนสมดุลให้จิตใจ เพื่อกลับมาทำงานอย่างมีพลัง
หลัก 5 ข้อจากภควัทคีตา
เพื่อออกแบบนโยบายวันหยุดที่ไม่ใช่แค่หยุด…แต่คือการเติบโตภายใน
1. พัก…เพื่อไม่ยึดติดกับผล แต่กลับมาทำหน้าที่ด้วยใจบริสุทธิ์
พระกฤษณะสอนให้อรชุน “ทำหน้าที่โดยไม่ยึดติดกับผลลัพธ์”
เพราะความเหนื่อยของคนทำงานวันนี้ ไม่ได้มาจากงาน
แต่จากการยึดติดกับ “ผลของงาน”
วันหยุดจึงควรเป็นพื้นที่ให้พนักงาน “วางผล” ชั่วคราว
แล้วกลับมาสัมผัสหัวใจของ “หน้าที่” ด้วยใจใหม่
องค์กรอาจจัดกิจกรรมวันหยุดที่ไม่เน้นเป้าหมาย เช่น เดินป่า ศิลปะ สมาธิ
เพื่อฝึกให้คน “ทำโดยไม่ต้องหวังผล” อีกครั้ง
2. พัก…เพื่ออยู่กับตนเอง ไม่ใช่เพื่อหนีไปหาความบันเทิง
พระกฤษณะชี้ว่า “จิตที่ฟุ้งซ่าน จะไม่พบความสงบแม้มีทุกสิ่ง”
วันหยุดที่แท้ไม่ใช่ Netflix marathons หรือการ shopping therapy
แต่คือช่วงเวลาที่ “เราได้ฟังเสียงของตัวเองอีกครั้ง”
นโยบายวันหยุดควรออกแบบให้มี “วันเงียบ”
เช่น สนับสนุน Retreat สั้น ๆ, Digital Detox
หรือแม้แต่ “วันหยุดที่ไม่ต้องไปไหน” เพื่อให้คน “อยู่กับใจ” ได้บ้าง
3. พัก…โดยไม่ลืมว่าหน้าที่ก็ศักดิ์สิทธิ์
อรชุนอยากหลีกเลี่ยงสงครามเพราะไม่อยากทำร้ายใคร
แต่พระกฤษณะย้ำว่า “หน้าที่” คือธรรมะ ถ้าทำด้วยจิตที่บริสุทธิ์
วันหยุดที่ดีจึงไม่ควรทำให้คน “หลงลืมงาน”
แต่ควรทำให้คน “กลับมารักงาน” แบบที่ไม่ทุกข์กับมันอีก
องค์กรอาจให้วันหยุดหลังโปรเจกต์สำคัญ พร้อม Reflection หรือ sharing
เพื่อให้ทีม “บันทึกสิ่งที่ได้เรียนรู้” มากกว่าฉลองแค่เป้าหมาย
4. พัก…เพื่อเชื่อมโยงตัวเองกับสิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่า “ตัวตน”
ภควัทคีตาเน้นเสมอว่า
การยึดติดในอัตตา ทำให้เราทุกข์
และการปล่อยวางอัตตา จะพาเราไปสู่พลังที่สูงกว่า
วันหยุดจึงไม่ใช่แค่เวลาส่วนตัว
แต่ควรเปิดพื้นที่ให้เราเชื่อมกับครอบครัว ธรรมชาติ ชุมชน และความหมาย
องค์กรอาจสนับสนุนวันหยุดเพื่อกิจกรรมจิตอาสา
หรือ “Time-off เพื่อไปค้นหา Purpose” ที่ไม่เกี่ยวกับ KPIs
5. พัก…โดยเข้าใจว่าเราคือเครื่องมือของธรรมะ ไม่ใช่ผู้ควบคุมทุกสิ่ง
“ฉันไม่ได้ทำอะไรทุกอย่าง
ฉันเป็นเพียงผู้กระทำหน้าที่ในจักรวาลอันใหญ่”
นี่คือการพักขั้นสูงสุด — คือการหยุดแบกทุกอย่างไว้บนไหล่ตัวเอง
องค์กรอาจจัด Mindfulness Leave – วันหยุดเพื่อเรียนรู้การปล่อยวางอย่างมีสติ
ไม่ใช่แค่หยุดพักผ่อนทางกาย แต่เพื่อคืนสมดุลทางวิญญาณ
บทส่งท้าย:
วันหยุดคือสนามฝึกจิต
ให้คนทำงานรู้ว่า…
“ฉันคือคนทำงาน ไม่ใช่เครื่องจักร”
และ “ชีวิตมีมากกว่าความสำเร็จในงาน”
ภควัทคีตาสอนว่า
“สงครามยังต้องพัก…แล้วทำไมเราถึงไม่ยอมพักจากการต่อสู้ในใจ?”
ถ้าองค์กรของคุณอยากให้คนกลับมาทำงานด้วยแรงแห่งศรัทธา
จงให้วันหยุดที่ไม่ใช่แค่หยุดลมหายใจจากงาน
แต่คืนลมหายใจกลับสู่หัวใจ
โฆษณา