การทำ “โคก หนอง นา โมเดล” ให้มี รายได้อย่างยั่งยืน
ไม่ใช่แค่ขุดบ่อ ปลูกต้นไม้ หรือเลี้ยงปลาเท่านั้น แต่ต้องมีการวางแผนองค์ประกอบอย่างเป็นระบบ ดังนี้:
---
✅ 1. องค์ประกอบหลักของโคก หนอง นา โมเดล
เพื่อให้เกิดการจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ และสร้างรายได้ยั่งยืน ต้องมี:
1.1 โคก (พื้นที่ดอน):
ปลูกไม้ยืนต้น: เช่น มะม่วง มะขาม กล้วย ขนุน พะยูง ไม้เศรษฐกิจ
ทำบ้านดิน ศาลาเกษตร หรือจุดพักผ่อน
ปลูกพืชสมุนไพรหรือผักสวนครัว
1.2 หนอง (บ่อน้ำ):
ขุดสระน้ำเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้ง
เลี้ยงปลา เช่น ปลานิล ปลาหมอ ปลาตะเพียน
เลี้ยงเป็ด ไก่ เลี้ยงกบบริเวณขอบสระ
1.3 นา (พื้นที่ทำนา):
ปลูกข้าวกินเองหรือขาย เช่น ข้าวอินทรีย์
ปลูกข้าวร่วมกับพืชตระกูลถั่ว เพื่อเพิ่มธาตุอาหารในดิน
1.4 คันนา ป่ารอบพื้นที่:
ปลูกไม้ผล ไม้ใช้สอย หรือพืชแซมระยะสั้น
ทำแนวกันไฟ และเป็นที่อยู่ของสัตว์มีประโยชน์
✅ 2. ระบบน้ำที่ดี
ขุดคลองไส้ไก่ เชื่อมต่อระหว่างสระน้ำกับแปลงพืช เพื่อกระจายน้ำได้ทั่ว
ทำฝายชะลอน้ำ หรือบ่อพวง เพื่อเก็บน้ำฝนชั่วคราว
---
✅ 3. พืชพรรณหลากหลาย (เกื้อกูลกัน)
พืชระยะสั้น: เช่น ผักสวนครัว, ข้าวโพด, แตงโม – สร้างรายได้เร็ว
พืชระยะกลาง: กล้วย มะละกอ ส้มโอ
พืชระยะยาว: ไม้ยืนต้น เช่น มะม่วง มะขาม ไม้เศรษฐกิจ
✅ 4. การเลี้ยงสัตว์ผสมผสาน
เป็ด ไก่ หมู วัว กบ ปลา – ให้รายได้เสริมทั้งจากไข่ เนื้อ และมูลสัตว์สำหรับทำปุ๋ย
ใช้พืชในระบบมาเลี้ยงสัตว์ และใช้มูลสัตว์กลับไปเลี้ยงดิน (หมุนเวียน)
---
✅ 5. การแปรรูปและตลาด
แปรรูป: ทำข้าวอินทรีย์บรรจุถุง, ปลาร้าสมุนไพร, กล้วยตาก, น้ำพริก
สร้างแบรนด์/บรรจุภัณฑ์: เพิ่มมูลค่า
ขายตรง: ตลาดชุมชน, Facebook, TikTok, LINE OA
✅ 6. ความรู้และการเรียนรู้ต่อเนื่อง
ศึกษาเรื่องดิน น้ำ พืชพรรณ ปุ๋ยชีวภาพ และโรคพืช
เข้าร่วมเครือข่ายเกษตรอินทรีย์, สัมมนา, ฝึกอบรม
✅ 7. มีแผนการเงินและจดบันทึกผลผลิต
วางแผนต้นทุน/รายได้ต่อเดือนหรือฤดูกาล
รู้ว่าพืชชนิดไหนให้ผลตอบแทนเร็วและคุ้ม
---
✅ 8. เปิดเป็นศูนย์เรียนรู้ (ถ้าพร้อม)
ถ้ามีความรู้และประสบการณ์ สามารถเปิดเป็นศูนย์เรียนรู้ สร้างรายได้จากการอบรม กลุ่มศึกษาดูงาน หรือโฮมสเตย์ได้
✅ ตัวอย่างรายได้จากโคก หนอง นา
รายการ รายได้โดยประมาณ/ปี
ข้าวอินทรีย์ 1 ไร่ 7,000 – 12,000 บาท
กล้วยน้ำว้า 50 ต้น 15,000 – 30,000 บาท
ปลานิลในบ่อ 200 ตัว 6,000 – 10,000 บาท
น้ำพริกแปรรูป 100 กระปุก/เดือน 10,000 – 20,000 บาท
เปิดอบรม 1 รุ่น/เดือน 5,000 – 10,000 บาท
โคก หนอง นา ให้เหมาะกับพื้นที่ของคุณ เช่น พื้นที่ 1 ไร่ 2 ไร่ หรือ 10 ไร่ เพื่อให้มีรายได้แบบยั่งยืนได้ครับ
การทำ “โคก หนอง นา” ให้ ครบถ้วนในหนึ่งวัน ต้องอาศัยการวางแผนและจัดตารางงานตามวงจรธรรมชาติของดิน น้ำ พืช สัตว์ และตัวเราเอง ซึ่งมีแนวทางหลักคือ “พึ่งตนเอง” และ “หมุนเวียนทุกอย่างให้เกื้อกูลกัน”
---
✅ ตารางตัวอย่างงาน 1 วันของคนทำโคก หนอง นา
เวลา กิจกรรม เป้าหมาย
05.00 – 06.00 ตื่นนอน สวดมนต์ ออกกำลังกาย ปรับสมดุลร่างกาย-จิตใจ
06.00 – 07.00 ให้อาหารสัตว์ (ไก่ เป็ด ปลา กบ) ดูแลสัตว์เลี้ยง สังเกตสุขภาพ
07.00 – 08.00 เก็บผัก เก็บไข่ ตรวจดูพืช เตรียมผลผลิตขาย/กินเอง
08.00 – 09.00 รดน้ำพืช พรวนดิน ใส่ปุ๋ย บำรุงพืชและฟื้นฟูดิน
09.00 – 10.00 ทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยน้ำ จุลินทรีย์ ลดต้นทุน-เพิ่มผลผลิต
10.00 – 11.00 ซ่อมแซมคอกสัตว์/แนวคันนา รักษาระบบฟาร์มให้อยู่ดี
11.00 – 12.00 ทำอาหารกลางวัน พักผ่อน ฟื้นฟูพลังงาน
12.00 – 13.00 อ่านหนังสือ ฟังพอดแคสต์เกษตร พัฒนาตนเอง
13.00 – 15.00 ปลูกพืชใหม่ ตัดหญ้า ทำระบบน้ำ งานใหญ่ ใช้แรงเยอะ
15.00 – 16.00 จัดเตรียมผลผลิตขาย/แปรรูป สร้างรายได้
16.00 – 17.00 ให้อาหารสัตว์อีกรอบ เก็บผลผลิตเย็น ดูแลสัตว์ช่วงเย็น
17.00 – 18.00 อาบน้ำ ล้างเครื่องมือ ทำความสะอาด รักษาความสะอาด
18.00 – 20.00 ทานข้าว ดูข่าว อ่านหนังสือ พักผ่อน/เรียนรู้
20.00 เป็นต้นไป เข้านอน พักร่างกาย เตรียมพร้อมวันถัดไป
✅ สิ่งที่ต้องทำให้ครบ “ทุกวัน”
1. ✅ ดูแลน้ำ – ตรวจระบบรดน้ำ สระน้ำ น้ำใช้ในบ้าน
2. ✅ ดูแลพืช – รดน้ำ ปลูก บำรุง ตัดแต่ง
3. ✅ ดูแลสัตว์ – ให้อาหาร ทำความสะอาด
4. ✅ ผลิตอาหาร – ทำอาหารจากสวนและผลผลิตที่มี
5. ✅ วางแผน/เรียนรู้ – บันทึกสิ่งที่ได้ทำ เรียนรู้สิ่งใหม่
6. ✅ บำรุงดิน – ทำปุ๋ยหมัก รักษาหน้าดิน
7. ✅ พักผ่อน – ฟื้นฟูร่างกายให้พร้อม
---
✅ เคล็ดลับสำคัญ
ใช้แนวคิด “ปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง”
ยึดหลัก เศรษฐกิจพอเพียง – อย่าทำเพื่อขายทั้งหมด ควรเหลือกิน เหลือแจก เหลือขาย
อย่าทำคนเดียว ให้มี ครอบครัวหรือชุมชนร่วม จะทำให้ยั่งยืน
แบ่งเวลาให้ ครอบครัว/สุขภาพ/การเรียนรู้ ทุกวัน
เส้นทางการทำงานในแต่ละวัน
ตัวอย่างแบบนี้เป็นต้น
ขอบคุณภาพตัวอย่างจากครูชัยวัฒน์ และข้อมูลประกอบจาก Chat GPT มากๆ ครับ
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
