สาธารณียธรรม: ภาวะผู้นำที่โลกต้องการ (Public Virtue: The Leadership the World Needs)
โดย ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์
⸻
องค์กรใดไม่มีสาธารณียธรรม เหมือนบ้านไม่มีรั้ว โรงเรียนไม่มีครู เมืองไม่มีแสงไฟ
ในยุคที่ผู้คนไวต่อพฤติกรรมผู้นำ ยุคที่ความโปร่งใสไม่ใช่ของหายาก และคำพูดลอยๆ ไม่มีน้ำหนักเท่าการกระทำ สาธารณียธรรมจึงไม่ใช่แค่คุณธรรมส่วนตัว แต่เป็น “ทุนความไว้วางใจ” ที่องค์กรต้องสะสม เพื่อใช้จ่ายในเวลาที่ต้องการความร่วมมือ
วันนี้เราจะลองมอง “สาธารณียธรรม” ผ่านเลนส์ของ Appreciative Inquiry (AI) เพื่อไม่เพียงสืบค้นหาเรื่องดี ๆ แต่เพื่อสร้าง “ผู้นำที่เป็นที่รัก” ในทุกระดับองค์กร
⸻
Discover: คำถามปลุกพลังแห่งความดี
“คุณเคยประทับใจผู้นำคนไหนที่สุดในชีวิตการทำงาน? เขาหรือเธอมีพฤติกรรมใดที่ทำให้คุณรู้สึกว่าเขา ‘เป็นของสาธารณะ’ มากกว่าของตนเอง?”
การตั้งคำถามแบบนี้ ทำให้เราย้อนกลับไปหาภาพจำของผู้นำที่มีเมตตา เสียสละ ไม่ถืออำนาจ ไม่ยึดตัวตน และสำคัญที่สุดคือ “รักษาหน้าที่” ของตนอย่างไม่บกพร่อง นั่นคือหัวใจของสาธารณียธรรม
เมื่อเราพบเรื่องราวดี ๆ เหล่านั้น สิ่งหนึ่งที่ชัดเจนคือ ผู้นำที่ดี มักไม่รู้ตัวว่าตนกำลังเป็น “ผู้นำที่มีคุณค่า” เขาแค่ทำหน้าที่ให้ดีที่สุด ด้วยเจตนาบริสุทธิ์
⸻
Dream: องค์กรที่เต็มไปด้วยผู้นำแห่งสาธารณียธรรม
ลองจินตนาการถึงองค์กรที่ไม่ต้องประชุมเพื่อ “จัดการปัญหา” แต่ประชุมเพื่อ “เล่าเรื่องดี ๆ” ที่คนในองค์กรทำให้กันในแต่ละวัน
ลองนึกถึงที่ทำงานที่ “คำขอบคุณ” มีค่าน้ำหนักเท่า “คำสั่ง” และ “การยอมรับในความดี” มีความหมายลึกซึ้งกว่า “การลงโทษ”
นั่นคือองค์กรที่สาธารณียธรรมมิได้เป็นเพียงหลักธรรมในตำรา แต่เป็นวัฒนธรรมที่แทรกอยู่ในพฤติกรรมของทุกคน
⸻
Design: ออกแบบภาวะผู้นำจากภายใน
ในขั้นนี้ เราไม่สร้างหลักสูตรอบรม แต่เรา “ออกแบบบทสนทนา” ให้เกิดในองค์กร เช่น
• การตั้งวงเล่าประสบการณ์ผู้นำที่ตนเคยชื่นชม
• การเชิญผู้นำแต่ละระดับมาแบ่งปัน “ความผิดพลาด” ที่ตนเรียนรู้ จนเปลี่ยนมาเป็นพฤติกรรมที่ดี
• การเชื่อมโยงผลงานกับ “ความเป็นมนุษย์” ไม่ใช่แค่ KPI
เมื่อผู้นำมีพื้นที่พูดถึงความเปราะบาง ผู้นำจะกลายเป็นมนุษย์ และเมื่อมนุษย์ได้รับการยอมรับ เขาจะกลับมาเป็นผู้นำที่ดียิ่งกว่าเดิม
⸻
Destiny: สานต่อให้สาธารณียธรรมงอกงาม
เราสร้างวัฒนธรรมไม่ได้ด้วยโปสเตอร์ แต่ด้วย “พฤติกรรมซ้ำ ๆ ที่ดี” ในทุกวัน
เมื่อใครคนหนึ่งยิ้มทักยามเช้า อีกคนหนึ่งขอบคุณเมื่อได้ช่วย องค์กรจะมีจังหวะดนตรีของการอยู่ร่วมกันที่ไพเราะขึ้นเรื่อย ๆ
สุดท้าย องค์กรจะไม่ต้อง “ปลูกฝังคุณธรรม” เพราะทุกคนจะอยากเป็นคนดีด้วยตนเอง และอยากอยู่กับผู้อื่นอย่างมีความหมาย
⸻
สาธารณียธรรม ไม่ใช่ธรรมะบนหิ้ง แต่คือท่าทีประจำวันของผู้นำที่เห็น “เรา” มากกว่า “ฉัน”
เมื่อผู้นำเปลี่ยน องค์กรจะกลายเป็นบ้าน
และเมื่อองค์กรกลายเป็นบ้าน ทุกคนจะไม่อยากจากไปไหนเลย
—
ดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
