หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย : แบบอย่างของผู้ใฝ่รู้ใฝ่เรียน และลุ่มลึกด้านภาษาต่างประเทศ
--------------
หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย เกิดเมื่อวันที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2451 ที่อำเภอเมืองแปดริ้ว หรือฉะเชิงเทราในปัจจุบัน เป็นบุตรของพันตรีหลวงเอนกนัยวาที(ม.ร.ว.นารถ ชุมสาย)กับนางเจิม ชุมสาย ณ อยุธยา
เริ่มเรียนชั้นป.1 ที่โรงเรียนวัดปากเพรียว จ.สระบุรี โดยย้ายตามบิดา และบิดานำไปฝากไว้กับพระ เพราะเป็นโรคผอมพุงโร ก้นปอด บิดาไม่รู้จะรักษาอย่างไรจึงนำไปฝากให้พระช่วยดูแล พระท่านก็ช่วยสอนหนังสือให้ และสวดมนต์ให้ โรคต่างๆก็หายไปด้วย จากนั้นก็ย้ายโรงเรียนไปตามการย้ายของบิดา เช่น เรียนชั้น ป.2 ที่โรงเรียนวัดเทพศิรินทร์ กรุงเทพฯ เรียนชั้น ป.3 ที่โรงเรียนวัดสันป่าตอง เชียงใหม่ โดยบิดาได้ฝากให้เรียนภาษาอังกฤษเป็นพิเศษที่โรงเรียนของหม่องละต่อ ชาวพม่าด้วย
เรียน ม.1 ที่โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย เชียงใหม่ เรียน ม.2 ที่โรงเรียนวัดเทพศิรินทร์ เรียน ม.3 ที่โรงเรียนปากน้ำโพ นครสวรรค์ จนจบชั้น ม.5 แล้วกลับมาเรียนชั้น ม.6- ม.8 ที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
แม้หม่อมหลวงมานิจ จะต้องย้ายที่เรียนตามความต้องการของบิดาไปหลายจังหวัด แต่ก็โชคดีที่มักจะได้อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี เห็นตัวอย่างที่ดี ประกอบกับเป็นคนที่มีความ มานะ ขยัน อดทน มีความตั้งใจที่จะเรียนให้เก่ง ท่านกำหนดเป้าหมายของชีวิตอย่างแน่วแน่ว่า "ต้องไปศึกษาต่อต่างประเทศให้จงได้"
ท่านเขียนเล่าถึงความแตกฉานในภาษาฝรั่งไว้ตอนหนึ่งว่า
“ข้าพเจ้าเรียนทั้งอังกฤษและฝรั่งเศส (ต่อมาก็เรียนเยอรมันด้วย) ข้าพเจ้าชอบภาษาฝรั่งมาก นายโบมองต์สอนภาษาอังกฤษให้เรียงความ เขียนเรื่องตัวอย่างให้ดูบนกระดานดำ เสร็จแล้วก็เช็ดกระดานดำทิ้ง เวลานั้นความจำข้าพเจ้าดีมาก จำได้หมด เขียนตามครูได้ทุกคำ การเขียนเรียงความภาษาอังกฤษจึงได้คะแนนเต็มเสมอ เพราะไม่มีผิดเลย
วันหนึ่งอาจารย์แหม่มกระทรวงบรรจุใหม่มาสอน สั่งให้พวกเราเรียงความเรื่อง East India Company ข้าพเจ้าเขียนตามตำราที่จำได้ เหมือนในหนังสือทุกคำพูด แหม่มเอาไปตรวจ โกรธว่าข้าพเจ้าขโมยตำรามาลอก ฟ้องอาจารย์ใหญ่ (นายนอร์แมน ชัคตัน) นายนอร์แมน ชัคตัน เรียกตัวข้าพเจ้าเข้าไปในห้องอาจารย์ใหญ่ ให้แหม่มนั่งคุม แล้วสั่งให้ข้าพเจ้าเรียงความให้ใหม่ ข้าพเจ้าก็เขียนเหมือนเดิมทุกอย่าง แหม่มไม่รู้จะทำอย่างไร เลยจำต้องให้คะแนนเต็ม”
พ.ศ. 2468 ท่านได้ไปศึกษาต่อที่ประเทศอังฤษ เข้าเรียนที่ Imperial Service College ที่วินเซอร์ เพื่อรอสอบเข้ามหาวิทยาลัยแคมบริดจ์ ต้องเรียนภาษาละตินตั้งแต่ชั้นต้นจนถึงชั้นสูงสุด และสอบผ่าน ได้รับคำชมเชยจากโรงเรียน โดยท่านเขียนเรื่องนี้ไว้ตอนหนึ่งว่า
“...อาจารย์ใหญ่พอใจมาก ถึงกับพูดว่า ข้าพเจ้าแปลหนังสือนี้ถอยหลังก็ยังได้ ความจริงข้าพเจ้าใช้วิธีการเรียนแบบเมืองไทย คือท่องจำหมดทั้งเล่ม...”
พ.ศ.2470 ท่านสอบเข้าเรียนมหาวิทยาลัยแคมบริดจ์ โดยลงทะเบียนเป็นนักเรียนใน Trinity College(ตอนนั้นถือเป็นสำนักที่เด่นที่สุดและถือตัวว่าอยู่ในระดับเหนือกว่าทุกสำนัก ของมหาวิทยาลัยแคมบริดจ์) เรียนจบได้รับปริญญาตรีเกียรตินิยม เมื่อ พ.ศ. 2474 และได้ปริญญาโทกับอนุปริญญาทางการศึกษา เมื่อ พ.ศ.2475 ใช้เวลาศึกษาในประเทศอังกฤษรวมทั้งที่ไปเรียนพิเศษที่ประเทศเยอรมันและฝรั่งเศสด้วย ประมาณ 7 ปี
เมื่อท่านกลับมาก็ได้มาปฏิบัติงานในกระทรวงและกรมต่างๆหลายแห่ง หลายตำแหน่ง ซึ่งจะไม่ขอกล่าวถึงในที่นี้
ประเด็นสำคัญที่น่าศึกษาเกี่ยวกับประวัติชีวิตของท่าน ที่เป็นแบบอย่างให้เยาวชนในปัจจุบัน คือการตั้งเป้าหมายของชีวิตที่ชัดเจน อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดี แล้วมุ่งมั่น มานะพยายาม ฟันฝ่า ให้ถึงเป้าหมายอย่างไม่ย่อท้อ
และอีกประการหนึ่งน่าจะเป็นข้อคิดถึงกระทรวงศึกษาธิการในเรื่องการเรียนการสอนปัจจุบันที่รังเกียจเรื่อง "การสอนแบบท่องจำ" ซึ่งมีผลทำให้เยาวชนไม่รักการอ่าน ไม่แน่นในเนื้อหา เมื่อคิดวิเคราะห์ก็ขาดข้อมูลที่ลึกซึ้ง อย่างที่ผมพูดเสมอว่า “ถ้าแน่นในเนื้อหาลีลาก็มาเอง” เพราะการเรียนรู้จะเริ่มจากความจำ ความเข้าใจ การนำไปใช้ การวิเคราะห์ การสังเคราะห์ และการประเมินค่า ดังที่บลูมเคยกล่าวไว้
ผลงานเขียนหนังสือ แต่งตำราของท่านมีมากมาย เช่น แบบสอนอ่านภาษาอังกฤษ Direct Method Readers, พจนานุกรมไทย-อังกฤษ อังกฤษ-ไทย ไทย-เยอรมัน เยอรมัน-ไทย ฝรั่งเศส-ไทย ไทย-ฝรั่งเศส, คู่มือ คัด แปล แต่ง และไวยากรณ์ภาษาอังกฤษเล่ม1-2-3 ชั้นมัธยมปีที่ 1-2-3, เรียนภาษาอังกฤษด้วยตนเอง 74 ชั่วโมง, เรียนภาษาอังกฤษกับหม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย, ชุดประวัติศาสตร์ ร.ศ.112, การอนุบาลในต่างประเทศ, การศึกในพม่า เป็นต้น
หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย สมรสกับ นางสาวเฉลิมขวัญ นาคะทัต มีบุตร 4 คน คือ ดร.สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา ดร.อาจอง ชุมสาย ณ อยุธยา ดร.ปาริชาติ ชุมสาย ณ อยุธยา และนางสาวสุชาฎา ชุมสาย ณ อยุธยา
หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2552 สิริอายุได้ 100 ปี 2 เดือน 28 วัน
ธเนศ ขำเกิด เขียน
**เอกสารอ้างอิง/ภาพ
1.อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย ณ เมรุวัดเทพสิรินทราวาส วันที่ 25 มีนาคม 2552
2. หนังสือประวัติครู ชองคุรุสภา 16 มกราคม 2553
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
