📵 ปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ (De Quervain's Tenosynovitis): โรคฮิตจากการไถมือถือ
ปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ กำลังเป็นปัญหาใหญ่สำหรับคนยุคใหม่ที่ใช้สมาร์ทโฟน โดยเฉพาะการ "ไถมือถือ" บ่อยๆ เป็นระยะเวลานานๆ ทำให้เกิดการอักเสบของเส้นเอ็นบริเวณข้อมือด้านนิ้วโป้ง
ในภาวะนี้ "ปลอกหุ้มเอ็นข้อมือ" ซึ่งเป็นทางเดินของเอ็นอาจแคบลง หรือเอ็นอาจหนาตัวขึ้น จนทำให้เกิดการเบียดพื้นที่ภายในปลอกหุ้มเอ็นข้อมือ จากการหนาตัวของเนื้อเยื่ออ่อนที่ประกอบเป็นปลอกหุ้มเอ็นข้อมือ หรือการเพิ่มขึ้นของปริมาณเนื้อเยื่ออ่อนภายในปลอกหุ้มเอ็นข้อมือ ซึ่งการเคลื่อนไหวของมือและนิ้วโป้งจะทำให้เกิดอาการปวด โดยเฉพาะเมื่อมีการบีบเกร็งหรือบิดข้อมืออย่างรุนแรง
👎ทำไมไถมือถือแล้วเสี่ยง?
- การใช้หัวแม่มือกด/ลื่นหน้าจอซ้ำๆ เป็นเวลานาน
- การจับมือถือในท่าเดิมต่อเนื่อง
- การเกร็งข้อมือและนิ้วโป้งอย่างไม่เหมาะสม
😟อาการแบบไหนที่สงสัยว่าเป็นปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ
- ปวดเสียวหรือปวดตื้อๆ บริเวณโคนนิ้วโป้ง
- บวมชัดที่ข้อมือด้านนิ้วโป้ง
- อาการปวดรุนแรงขึ้นเมื่อขยับนิ้วโป้งหรือบิดข้อมือ
- อาจมีเสียง "กร๊อบ" เมื่อขยับนิ้วโป้ง
โรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกวัย ตั้งแต่วัยเด็กที่กำลังเล่นเกมส์อย่างเมามันส์ จนถึงวัยสูงอายุสวัสดีวันจันทร์
🤖สาเหตุอื่นๆ
- การเคลื่อนไหวซ้ำๆ ของมือและข้อมือ เช่น การใช้มือบิดหมุนเพื่อเปิดขวดน้ำ การใช้ตะหลิวผัดอาหาร การใช้มีดหั่นของ การซักผ้า-บิดผ้า กวาดบ้าน-ถูบ้าน การใช้ไขควง ค้อน การอุ้มเด็กทารก หรือจากท่าทางการให้นมบุตร
- การเล่นดนตรีที่ต้องใช้ข้อมือ งานฝีมือ การถักนิตติ้ง หรือกีฬาที่ใช้ข้อมือซ้ำๆ
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน (มักปรากฏอาการ 4-6 สัปดาห์หลังการคลอดบุตร)
- สาเหตุอื่นๆ เช่น ข้ออักเสบรูมาตอยด์
🦸Finkelstein test คือ การทดสอบทางการแพทย์เพื่อวินิจฉัยโรคปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ. ซึ่งคุณสามารถลองทำเองได้ที่บ้าน:
ยื่นมือออกเหมือนกำลังจะจับมือ
งอนิ้วโป้งเข้าหาฝ่ามือ
งอนิ้วอื่นๆ ทับนิ้วโป้ง
บิดข้อมือไปทางนิ้วก้อย
หากรู้สึกเจ็บปวดเฉียบพลันด้านนิ้วโป้งของข้อมือ คุณอาจเป็นโรคปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ
📌การรักษา
- ระยะเริ่มต้น: ประคบเย็น + ยาต้านการอักเสบ (เช่น ไอบูโพรเฟน)
- ระยะปานกลาง: ใส่เฝือกอ่อน (thumb spica splint) + ฉีดสเตียรอยด์ / ฝังเข็ม (โดยทั่วไปแนะนำว่าไม่ควรฉีดยาเกิน 2 ครั้ง)
- ระยะเรื้อรัง: ผ่าตัดขยายปลอกเอ็น (ใช้เวลาเพียง 15-20 นาที)
💉ประสิทธิภาพของการฉีดสเตียรอยด์
- การฉีดสเตียรอยด์เพียงอย่างเดียวมีอัตราความสำเร็จ (Success rate) สูงกว่าการใช้เฝือกเพียงอย่างเดียวถึง 6 เท่า
- การรักษาแบบ multimodal (การบำบัดมือร่วมกับการฉีดสเตียรอยด์) ช่วยลดคะแนนความปวดได้มากกว่าการฉีดสเตียรอยด์เพียงอย่างเดียว
- ปัจจุบัน การฉีดสเตียรอยด์บริเวณ radial styloid process ยังเป็นการรักษาหลักสำหรับผู้ป่วยที่เพิ่งได้รับการวินิจฉัย โดยอัตราความสำเร็จ จากการฉีดครั้งแรกอยู่ระหว่าง 62-100%
- หากอาการไม่ดีขึ้นหลังการฉีดครั้งแรก มักให้ฉีดครั้งที่สองหลังจาก 2 สัปดาห์
- หากอาการยังไม่ดีขึ้นหลัง 2 สัปดาห์ การฉีดครั้งที่สามมักไม่ได้ผล และต้องพิจารณาการผ่าตัด
❓แม้ว่าวิธีการเหล่านี้จะช่วยลดอาการปวดได้ทันที แต่อัตราการกลับเป็นซ้ำค่อนข้างสูง ทำให้เกิดคำถามเกี่ยวกับประสิทธิภาพในการรักษา
การผ่าตัดจึงเป็นทางเลือกการรักษาที่มีแนวโน้มสูงสุดที่จะบรรเทาอาการได้อย่างถาวร โดยการผ่าตัดมีโอกาสประสบความสำเร็จมากกว่า 90%
♎วิธีการบำบัดทางกายภาพอื่นๆ
▪️อัลตราซาวด์บำบัด (Therapeutic Ultrasound)
ใช้คลื่นเสียงความถี่สูง 3 MHz
ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของเนื้อเยื่อ ลดปวด และทำให้การรักษาดีขึ้น
▪️การออกกำลังกายบำบัด (หลังจากอาการลดลงแล้ว) เพิ่มความแข็งแรงและความมั่นคงของข้อมือและนิ้วโป้ง รวมถึงป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
เริ่มด้วยการฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (isometric exercises)
ตามด้วยการเคลื่อนไหวข้อต่อแบบ against gravity
▪️การติดเทปพยุงกล้ามเนื้อ (Kinesio Taping)
ช่วยลดความดันในเนื้อเยื่อและลดการอักเสบ ลดการกระตุ้น nociceptors และลดอาการปวด
ต้องติดเทปไปยังจุดกำเนิดของกล้ามเนื้อ
✅ป้องกันอย่างไรไม่ให้เป็น
1. ลดการใช้มือถือ โดยเฉพาะการไถหน้าจอนานๆ
2. เปลี่ยนท่าทาง ใช้มือทั้งสองข้างสลับกันถือโทรศัพท์
3. พักเบรก ทุก 20-30 นาที
4. ยืดเหยียดนิ้วและข้อมือเป็นประจำ
5. ใช้เสียงสั่งการ หรือสไลด์ด้วยนิ้วอื่นแทนการใช้นิ้วโป้งเพียงอย่างเดียว
🛑เทคนิคการใช้มือถืออย่างปลอดภัย
- วางโทรศัพท์บนโต๊ะแทนการถือนานๆ
- ใช้ที่ตั้งโทรศัพท์เมื่อต้องใช้งานต่อเนื่อง
- เปิดฟังก์ชันเสียงและคำสั่งสั่งการ เพื่อลดการสัมผัสหน้าจอ
- ใช้อุปกรณ์เสริม เพื่อลดการใช้นิ้วมือไถมือถือ
⚠️ หากมีอาการปวดเรื้อรังมากกว่า 1 สัปดาห์ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยอย่างถูกต้อง
💢
How to Stop De Quervain’s Tenosynovitis From Being a Pain in the Wrist, University of Utah Health, May 2024
De Quervain’s Tenosynovitis: As Seen from the Perspective of the Patient, Journal of Hand Surgery Global Online, May 2024
De Quervain’s Disease: A Discourse on Etiology, Diagnosis, and Treatment, Cureus Journal of Medical Science, April 2023
De Quervain's Tenosynovitis, American Society for Surgery of the Hand, 2017
รู้จักกับอาการปวดข้อมือด้านนอกหรือที่เรียกว่า de Quervain’s Tenosynovitis, กรกฎาคม 2019
.
BETTERCM 2025.08.22
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
