Thanatophobia
Thanatophobia มาจากคำว่า Thanatos ภาษากรีกคือความตาย และ phobia คือความกลัว เป็นภาษากรีก หมายถึงความกลัวตาย
ที่ผมสะดุดกับคำนี้่ส่วนหนึ่งก็เพราะมีชื่อผมอยู่ในนี้ด้วย และส่วนหนึ่งก็เพิ่งอ่านหนังสือ last conversation บทสนทนาสุดท้าย ของคุณหมอแนต นิษฐา เอื้ออารีมิตร แห่งโรงพยาบาลคูนที่ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบ palliative care แห่งแรกๆ ของไทย
คุณหมอแนตเขียนหนังสือเล่มนี้จากประสบการณ์ที่ดูแลคนไข้ระยะสุดท้าย ได้สัมผัส ได้พูดคุย และได้เฝ้ามองวินาทีสุดท้ายก่อนที่ผู้ป่วยจะจากโลกนี้ไป คุณหมอเขียนจากเคสแต่ละเคสที่อ่านแล้วแทนที่จะกลัว กลับรู้สึกชุ่มชื่นหัวใจ มีความสวยงามอยู่ในความสูญเสียแต่ละชีวิต
แน่นอนว่าแต่ละคนที่อยู่ในวาระสุดท้ายนั้นกลัวตายกันอยู่แล้ว ที่กลัว “ตาย” นั้นแยกย่อยไปได้ตั้งแต่ กลัวความเจ็บปวดทรมานก่อนตาย กลัวสูญเสียการควบคุม ไม่รู้ว่าประสบการณ์ near death นั้นเป็นอย่างไร หรือมีห่วง มีความกังวลถึงคนข้างหลัง
เอาจริงๆ แล้ว ไม่ต้องถึงวาระนั้น ทุกคนก็คงกลัวตายอยู่แล้ว มากน้อยต่างกันก็ตามสถานะและจิตใจเท่านั้นเอง
คุณหมอแนตทำงานที่ ICU มาก่อน และเริ่มต้นจากความมุ่งมั่นที่จะเอาชนะความตายด้วยการพยายามรักษาให้หาย หลายเคสก็ไม่ประสบความสำเร็จ หลายเคสรอดแต่ก็มีชีวิตที่ไม่ดี หรือรอดแค่ไม่นาน คำถามในหัวหมอแนตคือเคสที่ไม่รอดแน่ๆ เหลือเวลาไม่มากนั้น หมอควรจะดูแลผู้ป่วยเหล่านั้นให้ “ตายดี” ได้อย่างไร
หลังจากที่หมอแนตไปเรียนเรื่องเวชบำบัดวิกฤติ และไปเรียนด้านการดูแลคนไข้ระยะสุดท้าย ทำให้ตระหนักคิดได้ว่า ถ้าสามารถดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายให้ตายดี ตายอย่างสุขสงบ ไม่ทรมานได้ด้วยการดูแลรักษาแบบประคับประคอง ให้จบชีวิตอย่างดีที่สุด หมอแนตก็เลยมาตั้งโรงพยาบาลคูน และได้ทำให้ผู้ป่วยระยะสุดท้ายได้ “ตายดี” มาเป็นระยะเวลาหลายปี
ในหนังสือเล่มนี้ หมอแนตเล่าถึงเคสจริงที่ได้พูดคุยและช่วยเหลือผู้ป่วยระยะสุดท้ายให้กลัวน้อยลง มีห่วงน้อยลง และได้ทำในสิ่งที่ไม่ค้างคาใจให้หมด
หมอแนตเล่าถึงเคสคุณยายวัย 70 กว่าปีที่เป็นมะเร็งเต้านมระยะแพร่กระจาย กังวลว่าก่อนตายจะทรมานมั้ย และอยากไปเที่ยวต่างประเทศกับลูกๆอีกสักครั้ง คุณหมอก็พยายามช่วยให้คนไข้มีเวลาดีๆ กับครอบครัว ช่วยเตรียมใบรับรองแพทย์ ยาที่จำเป็น ช่วยดูแลให้คุณยายแข็งแรงพอไปเที่ยวได้ และก็ได้ไปตามความฝันจริงๆ
ระยะสุดท้ายของชีวิต คุณยายก็รู้ได้ด้วยตัวเองว่าใกล้ถึงเวลาแล้ว คุณยายเล่าว่าเหมือนกับแบตหมดบ่อยๆ ครั้ง แล้วก็ฝันว่าไปสวรรค์ ตอนจบก็มีลูกๆห้อมล้อม ร้องเพลงที่แม่ชอบ บอกให้แม่หมดห่วง ใส่ชุดสวยๆที่แม่รัก จากลากันไปอย่างสงบและได้ “ตายดี” ตามที่ปรารถนา
มีบางเคสที่ผู้ป่วยซึมมาก รู้ว่าเป็นมะเร็งในระยะท้าย ไม่มีห่วงอะไรแล้ว ก็อยากจะจากไปเลย หมอแนตก็ชวนคุยว่าในระหว่างที่รอรถไฟมารับซึ่งไม่รู้เมื่อไหร่ อยู่ที่ชานชาลาก็น่าจะหาอะไรทำสนุกๆ กันดีกว่า คุณยายก็เริ่มเล่นกับหลาย สวดมนต์ ตักบาตร รวมถึงยังมีน้ำใจมาอวยพรวันเกิดหมออีกในระยะท้ายๆ และจากไปอย่างไม่มีห่วงอีกเช่นกัน
งานของหมอแนต นอกจากจะรักษาประคับประคองแล้ว ในการช่วยผู้ป่วย “ตายดี” นั้น หมอแนตต้องเป็นผู้ฟังที่ดี สังเกตความต้องการในวาระสุดท้าย ช่วยแนะนำผู้ป่วยไม่ให้ไปลองรักษาอะไรแบบลมๆ แล้งๆ แล้วต้องเจ็บตัวโดยไม่จำเป็น ประสานความเข้าใจผิดระหว่างครอบครัว เพื่อ peace of mind ในช่วงเวลาแบบนั้น
แต่ละเคสที่หมอแนตเขียนถึงก็ยิ่งทำให้รู้ว่าแต่ละคนนั้นไม่เหมือนกัน มีห่วง มีความคิด และมีสภาวะจิตที่ต่างกัน การช่วยผู้ป่วยตายดีนั้นจึงไม่ใช่แค่เป็นมาตรฐานเดียวกัน แต่คือความพยายามเข้าใจผู้ป่วยแต่ละคนอย่างลึกซึ้งควบคู่กันไปด้วย
หมอแนตพยายามหาทางให้ผู้ป่วยตายดีที่สุด โดยมีหลักการสามประการก็คือ ตายโดยไม่ทรมาน ตายโดยที่ไม่โดนทำให้สิ่งที่ผู้ป่วยไม่ต้องการเช่นสอดท่อ และตายโดยมีคนรักอยู่รอบตัว
ผมชอบเทคนิคที่หมอแนตเรียกว่า “สมุดเบาใจ” เป็นการเขียนเพื่อให้ใจเบาก่อนที่จะจากลา โดยให้จินตนาการถึงวันสุดท้าย แล้วเขียนถึงตัวเองก่อน ว่ามีอะไรที่อยากให้อภัยตัวเองบ้าง ต่อด้วยเขียนถึงคนที่รัก ว่ามีอะไรที่อยากบอก ขอบคุณ หรือขอโทษใครบ้าง
สุดท้าย ให้เขียนถึงคนที่อยู่ต่อว่า มีข้อคิด มีคำอวยพรอะไรที่เราอยากฝากไว้เมื่อเราไม่อยู่แล้ว
ซึ่งสมุดเบาใจนี้ เขียนตอนวาระสุดท้ายก็คงทำให้ใจเบาขึ้นมาก แต่ถ้าสามารถเขียนตอนนี้ได้เลยก็น่าจะเป็นประโยชน์กับตัวเองโดยที่ไม่ต้องรอให้ใกล้ตายก็ได้นี่นา
วิธีคิดในเรื่องนี้ของหมอแนตจึงนอกจากจะทำให้ “ตายดี” แล้ว ก็ช่วยให้เรา “อยู่ดี” ได้ด้วยเช่นกัน ไม่ว่าเราจะอายุเท่าใดแล้วก็ตาม
Last coversation บทสนทนาสุดท้าย เป็นหนังสือที่ชวนให้อ่านมากๆเลยครับ เพราะนอกจาจะทำให้เรามี Thanatophobia สำหรับคนที่กลัวเรื่องความตายน้อยลงด้วยความเข้าใจที่มากขึ้นแล้ว ยังให้ข้อคิดสำหรับคนที่ยังมีชีวิตอยู่อีกนานให้เข้าใจถึงความไม่แน่นอนของชีวิต สิ่งที่เราควรจะเริ่มคิดและทำตั้งแต่ตอนนี้
เพื่อที่เราจะได้ทั้งอยู่ได้ดีขึ้น และตายได้ดีเมื่อถึงเวลาไปคู่กันนะครับ
- 8
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
