EP5: ลำพูน — หริภุญชัย เมืองมอญโบราณ
ก่อนจะมีเชียงใหม่ ลำพูนคือศูนย์กลางโบราณที่รุ่งเรืองที่สุดในลุ่มน้ำเหนือ เป็นอาณาจักรมอญที่ชื่อว่า “หริภุญชัย” และถือเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้ภาคเหนือเชื่อมเข้าสู่โลกอินเดีย–สุวรรณภูมิ
⸻
ก่อนหริภุญชัย (Before)
• พื้นที่ลุ่มน้ำกวง–ลำพูนมีคนอยู่มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์
• ต่อมาวัฒนธรรมทวารวดี (มอญ) ขยายจากภาคกลางขึ้นมา → เกิดเมืองมอญในล้านนา
• ราวพุทธศตวรรษที่ 13 เกิดศูนย์กลางใหม่ที่ชื่อ หริภุญชัย
⸻
การก่อตั้ง (Origin)
• ตำนาน: พงศาวดารเล่าว่า พระนางจามเทวี เจ้าหญิงแห่งละโว้ ถูกอัญเชิญขึ้นเหนือ มาสถาปนาเมืองหริภุญชัยราว พ.ศ. 1200–1300
• Fact โบราณคดี: มีศิลาจารึก–พระพุทธรูป–โบราณสถาน เช่น พระบรมธาตุหริภุญชัย → ยืนยันว่าเป็นเมืองมอญจริง
• หริภุญชัยเป็นรัฐพุทธเถรวาทที่มีการติดต่อกับอินเดีย–มอญ–ลุ่มเจ้าพระยา
⸻
การขยายตัว (Expansion)
1. รุ่งเรือง
• เป็นศูนย์กลางการค้าทางบก เชื่อมภาคกลาง–ล้านนา–พม่า
• พุทธศาสนาเฟื่องฟู → พระธาตุหริภุญชัยกลายเป็นศูนย์กลางศาสนา
2. การสิ้นอำนาจ
• ศตวรรษที่ 13 (พ.ศ. 1800 ต้น ๆ) → พญามังราย แห่งล้านนาตีหริภุญชัยแตก → รวมเข้ากับล้านนา
• หริภุญชัยจึงสิ้นฐานะรัฐอิสระ กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรล้านนา
• เมืองศูนย์กลางย้ายไปเชียงใหม่ (พ.ศ. 1839)
⸻
Redpill Fact Check 🔍
• ✅ จริง: หริภุญชัยคือเมืองมอญเก่าแก่ที่สุดในภาคเหนือ มีหลักฐานโบราณคดีชัด
• ❌ ไม่จริง: พระนางจามเทวีเป็น fact ทางประวัติศาสตร์ → ความจริงเป็น ตำนาน แต่เมืองหริภุญชัยมีจริง
• ✅ จริง: หริภุญชัยถูกพญามังรายตีแตกจริง → จุดเปลี่ยนเข้าสู่ยุคล้านนา
• ❌ ไม่จริง: ลำพูนเป็นเพียงเมืองเล็ก → ความจริงคือเคยเป็นศูนย์กลางก่อนเชียงใหม่
⸻
วันนี้ถ้าไปลำพูน
พระบรมธาตุหริภุญชัย ยังตั้งเด่นกลางเมือง เป็นหนึ่งในเจดีย์เก่าแก่ที่สุดของไทย
เมืองลำพูนสงบเล็ก แต่ยังคงร่องรอยอารยธรรมมอญโบราณให้เห็นชัด
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
